AB’den yine çifte standart mı

‘YENİDEN SİLAHLAN’ PROJESİ

AVRUPA’da Ukrayna’da bir anlaşmaya varılsa bile Moskova’nın durmayacağı birkaç yıl sonra Avrupa’ya yeniden saldıracağı öngörüsü hakim. ABD’nin yaşlı kıtanın savunma yükünü daha fazla paylaşmak istemediği bir ortamda da Avrupa savunma ve güvenlik yapısını güçlendirmek için projeler geliştiriliyor.

 AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen geçtiğimiz haftalarda ‘ReArm Europe’ yani, ‘Yeniden Silahlan Avrupa’ projesini açıklamıştı. Plan gelecek dört yıl içinde savunma sektörüne 800 milyar Euro gibi devasa kaynak yaratılmasını öngörüyor.

BERLİN FRENİ KALDIRDI

HAFTA içi yine bu konuda tarihi sayılacak bir adım atıldı.

Almanya’da görevi dolmak üzere olan Şansölye Olaf Scholz ve müstakbel Şansölye Friedrich Merz’in SPD ve CDU partileri son anda Yeşiller’in de desteğini alıp bütçede yer alan ‘borçlanma freni’ni kaldırarak savunmaya daha fazla kaynak sağlanmasının yolunu açtılar.

Brüksel ve Berlin’den gelen bu adımlar önümüzdeki yıllarda üye ülkelerin ordularının modernize edilmesi, savunma planlarının güçlenmesi için daha fazla harcama yapacağı anlamına geliyor.

SİLAHLANMA YOL HARİTASI

BU çerçevede Avrupa Birliği, 150 milyar Euro’luk İngilizce ‘Avrupa İçin Güvenlik Eylemi’nin kısaltması olan SAFE adı verilen bir proje üzerinde çalışıyor.

‘Avrupa Savunması’nın Geleceği’ isimli yol gösterici, ancak bağlayıcı olmayan belgeye göre AB bütçesinden sağlanacak bu fonla üye ülkelere ordularını güçlendirmeleri için savunma desteği sağlanması öngörülüyor.

 İngiliz Telegraph gazetesine göre Fransa’nın bastırmasıyla fondan gelecek paranın yüzde 65’inin AB ülkeleri Norveç ve Ukrayna’da harcanması şartı aranacak. Bütçenin geri kalan yüzde 35’i ile AB ülkeleri Güney Kore, Japonya, Arnavutluk, Moldova ve Kuzey Makedonya gibi AB ile anlaşması bulunan ülkelerden alım yapabilecek.

TÜRKİYE’Yİ DIŞLAYAN ADIM

İNSANSIZ hava araçları, füze savunma sistemi, İHA kalkanı, elektronik harp sistemleri gibi askeri teçhizat için milyarlarca dolar harcamaya hazırlanan AB’nin Türkiye, ABD ve İngiltere’yi ise şimdilik bu fon kapsamı dışında tuttuğu anlaşılıyor.

İngiliz Financial Times gazetesine göre üçüncü ülkeler ancak AB ile savunma anlaşması yapmaları halinde bu fon kapsamına alınabilecekler.

AVRUPA’YI OLUMSUZ ETKİLER

AB silahlanma hamlesiyle birlikte Avrupa ülkelerinde istihdam yaratmayı da öncelerken öte yandan aday ülke Türkiye’ye yönelik ayrımcılığın sürdüğü görülüyor.

İngiltere’nin AB ile güvenlik ve savunma işbirliği anlaşması için müzakerelere devam ettiğini belirten FT, “Birleşik Krallık ve Türkiye’nin dışarıda bırakılması, bu pazarlardaki üretici veya tedarikçilerle yakın bağları olan Avrupalı büyük savunma şirketleri için büyük sıkıntılar yaratacaktır” diyor.

MİYOPLUKTAN VAZGEÇMEK

AVRUPA savunma ve güvenlik dengelerinin değiştiği bir dönemde Türkiye jeopolitik konumu, güçlü ordusu ve hızla gelişen savunma sanayisi ile Avrupa’nın güçlü bir ortağı olarak öne çıkarken Brüksel’deki oyun kurucuların miyop bakış açılarının sürdüğü görülüyor.

NATO müttefiki, Gümrük Birliği üyesi ve kıdemli AB adayı olarak Türkiye’nin direkt olarak fon kapsamında olması beklenirken belgeden bir yandan da kapının müzakereye açık olduğu anlaşılıyor.

ANLAŞMAYI YAP SİPARİŞİ KAP

AVRUPA Birliği liderleri dün Avrupa güvenliğini masaya yatırırken İngiltere’nin başkenti Londra’da ise Türkiye dahil 30 ülkeden askeri temsilciler Ukrayna’ya olası barış gücü yollanmasını ele aldılar.

Her halükârda Ukrayna’da savaş sona erse de Avrupa savunma ve güvenlik risklerine karşı daha güçlü olması gerektiğinin farkında.

Dolayısıyla Avrupa’nın Türkiye ile safları açma değil yaklaştırma zamanıdır. Bu iki tarafa da iyi gelecektir.