“Festival” görkemli bir açılış törenine sahne oldu

“...1946’dan bu yana her yıl üst düzey devlet ricalinin katılımıyla düzenlenen geleneksel 70’inci Kültür ve Sanat Festivali geçen çarşamba günü (22 Temmuz); Cumhurbaşkanı, Başbakan Yardımcısı, Maliye Bakanı, Sağlık Bakanı, Çalışma Bakanı, İçişleri Bakanı, Kültür Bakanı, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı, Vali, Parlamento Başkanı ve Belediye Başkanı başta olmak üzere, 2 bine yakın seçkin davetlinin hazır bulunduğu bir törenle açıldı. Milli Marş ile başlayan törende Mozart, Puccini ve Offenbach’ın eserleri seslendirildi ve sırasıyla, Festival Komitesi Başkanı, Kültür Bakanı ve Cumhurbaşkanı tarafından birer açılış konuşması yapıldı; festivalin tarihçesi ve bu yılki kültür ve sanat etkinlikleri programı hakkında ayrıntılı bilgi verilerek, festival kapsamında sahnelenecek muhtelif opera ve müzikaller ile dans gösterilerinden bölümler sunuldu.

Kültür Bakanı, ‘...Geçtiğimiz yüzyıldaki savaşların sanata etkilerinden bahsettiği konuşmasında kültür ve sanatın bir yandan toplum ve siyaset yaşamındaki tehlikelere işaret ederken öte yandan toplumsal yaralara da parmak bastığını’ belirtti. Bu yıl görevinin sona erecek olması nedeniyle açılışta son kez hazır bulunan Cumhurbaşkanı ise, 2. Dünya Savaşı’nın ardından festivalin insanları yeniden yaşama çağırdığını hatırlatarak, “1945 yılından sonraki festivallerde özgürlük, barış ve insan onurunun ana tema olduğunu” vurguladı.

Davetliler için fuayede verilen kokteyl ve öğle yemeğini müteakip, akşam da göl kıyısındaki açık hava sahnesinde, Puccini’nin “Turandot” operasının prömiyeri sahnelendi. Operada Türk kökenli sanatçı Oğuz Galeli “İran Prensi”ni canlandırdı. Festival kapsamında Jacques Offenbach’ın “Hoffmann’ın Masalları”, Mozart’ın “Cosi Fan Tutte”si ve Viyana Senfoni Orkestrası’nın konserleri başta olmak üzere muhtelif kültürel ve sanatsal etkinlikler yer alıyor...” (Meraklısı için: Etkinlik programına, http://bregenzerfestspiele.com/ adresinden ulaşılabiliyor).

T.C. Bregenz Başkonsolosluğu’nun (Vorarlberg-Avusturya), sosyal medya aracılığı ile yaptığı basın açıklamasından bir bölüm paylaştım sizlerle... Sadece katılımcıların isimlerini ve yer adlarını kullanmadım. “Yoksa siz İzmir Festivali mi sanmıştınız?” Olur mu efendim? Sanatı topyekûn kucaklayan bir kültürün resmidir yukarıda çizilen... İzmir’de, böyle bir tabloyu sadece özlersiniz... İç geçirir, burun çekersiniz. Hedefi olmayanlar için bu tablo, sadece bir hayaldir çünkü. Hayal bile edemeyenlerin ise, kâbusudur muhakkak! Ruh ve ufuk fakiri olarak yaşamak, bu güzel coğrafyanın yazgısı olmamalı oysa...

Dünya küreselleşmeden (?!) önce de, özellikle tarih araştırmalarında kullanılan 2 temel yöntem vardı; hâlâ geçerlidir bunlar. Biri “eşzamanlılık”, diğeri “devamlılık...” Yani siz burada bir şeyler yaparken, aynı zaman diliminde, “dünyanın başka yerlerinde, başka insanlar aynı işi nasıl yapmışlar - nasıl yapıyorlar?” ve “neler kesintiye uğramadan kurumlaşıyor, gelenekselleşiyor, korunuyor, süreklilik kazanıyor?” sorularının yanıtlarına mutlaka göz atmak zorundasınızdır. Aksi takdirde, kendinizi kandırmaktan fazlasını başaramazsınız.

1999 yılında Gallup’un yaptığı bir araştırmadan yola çıkarak, T.C. Bregenz Başkonsolosumuz Sayın Cemal Erbay’a ulaştım ve kendilerine “elimizde bu bilgilerin daha yenisi var mı?” diye sordum. Birkaç saat içinde, ekibini seferber ederek bir dış temsilciliğin nasıl “sonuç” üretebildiğini gördüm. Vorarlberg Türk toplumunu oluşturan vatandaşlarımızla, Dernek ve Federasyon Başkanları ve STK temsilcileriyle fevkalâde iyi ilişkiler geliştirerek, memnuniyet yaratan hizmetler sunduğunu öğrendiğim “Konsolosluğumuz”un, emsallerine göre, uzak ara ihtimam ve bilinçle kullanılan web sitesi ile facebook sayfasını (istenirse neler yapılabildiğini görmek için) ziyaret etmenizi öneririm. Şimdi gelin, lâf olsun diye ucundan tutulmadığı zaman, “sanat nasıl uçan – uçuran bir halıdır?”, emek verilince “ölçülebilir hangi sonuçlar elde edilebiliyor?”; bu figürlere bir göz atalım. “Bregenzerfestspiel” hakkında derlenmiş bilgileri (mecburen) özetleyerek dikkatlerinize sunuyorum:

“...Adını taşıyan Festival”i, 24 saat yaşayan 28 bin nüfuslu Bregenz’de, toplam 12.500 koltuk kapasitesine sahip 9 mekân var. Göl kıyısındaki açık hava sahnesi, 7 bin kişilik... Festivalin yıllık bütçesi, 20 milyon Euro. Bu bütçenin yüzde 40’ını devlet, yüzde 35’ini Vorarlberg Eyaleti, yüzde 25’ini ise Bregenz Belediyesi karşılıyor. Reklam-tanıtıma harcanan para yaklaşık 1.1 milyon Euro. Ziyaretçilerin yüzde 61’i Almanya’dan, yüzde 25’i Avusturya’dan, yüzde 10’u İsviçre’den, yüzde 4’ü diğer ülkelerden geliyor. Etkinlikleri, geçen yıl toplam 263.733 kişi izlemiş. Bu yıl (2015) “Turandot Operası”nda 1.600 kişi görev almış. Festival en az 1.150 kişiye tam zamanlı iş yaratıyor. İzlemeye gelenlerin yüzde 19’u 9 gece, yüzde 61’i 3 gece kalıyor. Yüzde 20’si ise hiç gecelemiyor. (Ortalama olarak) ziyaretçilerin günde bıraktığı kişi başı para, 203 Euro. Festivalin doğrudan yarattığı ekonomik etki, 160 - 174.2 milyon Euro. Yarattığı katma değer, 94.6 – 102.9 milyon Euro. Vergi gelirlerine sağladığı katkı, ortalama 20 milyon Euro. Festival için yapılan 1 Euro’luk yatırımın, 4 ila 5 Euro’luk bir getiri sağlamakta olduğu hesaplanmış. Bu yıl, Festival kapsamında 23 Ağustos’a kadar toplam 26 kez sahnelenecek olan Turandot’un biletleri pazar-cuma günleri 29-298 Euro, cumartesi 50-312 Euro’dan satılıyor. Sadece ana gösteri için satışa sunulan ve tamamı satılan bilet sayısı 179.000...

İlk soru, “Türkiye’de düzenlenen -herhangi bir festival- hakkında böyle ayrıntılı bir döküm var mı acaba?” İkincisi, neden bu “hafif görülen” gündemi kurcalıyorum? (İzmir’deki festivaller hakkında en çok yazı yazan köşe yazarı ve “Festivaller Şehri İzmir” fikrini ortaya atıp, lâf işiten, alaya alınan kişi olduğum için...)
Son soru: “Merakım, 2016’da da İzmir Festivali’nin 30’uncu yılında dahi, İKSEV yine her şeyi (bir avuç destekçisi ile) tek başına mı göğüsleyecek? Tek başına mı alkışlanacak, tek başına mı eleştirilecek? Yoksa, bu kez topyekûn bir kucaklamaya tanık olabilecek miyiz?