×
Portekizli Artur Soares Dias’ın Avusturya maçımıza atanmasının ardından Türkiye karnesine dair istatistikler, felaket tellallığı olarak sayfalara düştü. Oyuncuların ön yargıyla hakeme yaklaşmamaları adına teknik kadronun mantıklı ve dikkatli uyarılarda bulunması gerekir. Rakibimiz Avusturya, asla Dias değil! Çekya maçında her iki takımın oyuncularının kural dışı hareketlerinin, aşırı itirazların, yedek kulübesindeki abartılı durumların rekor sayıdaki kartlara zemin hazırladığını unutmamak gerekir. Bir hakem üst üste hatalı kararlarla maçın kontrolünü elinden kaçırabilir, bu tutarsız kararlarını anlamsız kartlarla düzeltmeye çalışabilir. Kovacs’ın kartları asla bu kapsamda değildi. Kontrolü kaybetmedi. Hataları elbette oldu ancak otoriter tavrından ve kural dışı hareketlere yaklaşımından taviz vermedi.
KOVACS’IN YÖNETTiĞi MAÇLAR VE KART SAYILARI
Şampiyonlar Ligi: 6 maç-33 sarı kart (Maç Başı Ortalama 5.5).
Avrupa Ligi: 2 maç-15 sarı kart (MBO 7,5).
Euro 2024 play-off: 1 maç-7 sarı kart.
Şampiyonlar Ligi elemeler: 2 maç-13 sarı kart (MBO 6,5).
Romanya Ligi: 14 maç-73 kart (MBO 5,2).
Hele ki yıllar boyunca kural, kitap tanımadan önüne geleni infaz etmeye odaklanmış, her kararın art niyetli alındığına inanmış ya da hakemlerin kellesi koparılmaya alışılmış bir ülkede neyi tartışıyoruz. Diyeceğim şu ki “ceza alanı içinde kalecinin dokunulmazlığı” gibi bir safsatanın peşinde spikerinden antrenörüne, oyuncusundan yöneticisine yıllarca peşinde koşuldu. Bırakın kaleciyi, elini kolunu açarak rakibini bozan iki oyuncu havaya yükseldiğinde de faul olmuyor mu? Günün birinde Macar/Romen karışımı bir hakem geldi ve buz gibi golü verdi. Soucek yükselirken ne elini açıyor, ne vücuduyla kaleciye müdahalesi var, ne de başka bir ihlali. Hiçbir kural dışı hareket yapmadan sadece kafa vurmak için topa yükseliyor. Mert Günok, topa sahip olamıyor, uzaklaştıramıyor. Karambolde de dönüp dolaşan top filelerimize gidiyor. Mert’in yükselip yere düşüş anından sonraki fiziksel temasları oyunun içinde olan doğal hareketler.
Varsayalım ki hakem bariz bir faulü atladı. Polonyalı VAR müdahale etmez miydi? EURO 2024 gibi üst düzey bir turnuvada, milyonların gözü önündeki organizasyonda bu denli bariz bir pozisyon atlanacak değildi. Sözün kısası, Çekya’nın golünde bir ihlal yok.
KART GÖRMEYENİ DÖVÜYORLAR
Normal sürede 15 sarı 1 kırmızı, bitiş düdüğünün ardından yaşanan arbededeki 2 sarı 1 kırmızıyla birlikte toplamda 17 sarı 2 kırmızı kart ile tarihe geçen bir Avrupa Şampiyonası eşleşmesi izledik. Barak’ın amatör bir futbolcunun bile yapmayacağı çaylaklıkta bariz sarı kartlık iki hareketi maçın 20 dakikasına sığdırması akıllara zarar.
Hakem Kovacs, ilk 45’de gösterdiği 5 sarı 1 kırmızı kartla “toleransım yok, burası Avrupa’nın en üst düzey turnuvası, herkes kurallara uyacak” mantalitesiyle hazırlandığının mesajını verdi. Bu bakımdan fazla sertti. Turnuva genelindeki hakem mantalitesinden biraz farklıydı. Grubun hayati maçlarından biri olduğu konusunda muhakkak maç öncesinde hazırlığı vardı lakin daha sağ duyulu ve yatıştırıcı yaklaşım yerine, kurallar çerçevesinde otoriter yönetimi tercih etti. “Böyle olmamalıydı” gibi bir eleştiride bulunamam. Tarzına saygılıyım. %100 hatalıydı diyebileceğim neredeyse bir kartı yok.
Kimileri diyecek ki “polislik yaptı, önüne gelene gösterdi”. Ben de o “kimilerine” diyeceğim ki, çağdaş futboldan bizim anladığımızla Avrupalının anladığı bambaşka. “Vur kır parçala, bu maçı kazan” sorumsuzluğundan taraftar, oyuncu ve kulüp olarak uzaklaşmak şart.
Zaman geçirme konusunda 64’te Mert Günok’a gelen sarı kart da maçın kıymetli anlarındandı. Tüm hakemlere ve oyunculara güzel örnekti zamanlama açısından. Atı alan Üsküdar’ı geçtikten sonra, 90+’larda zaman geçirmeden dolayı kart gösterme esareti karşısında önemliydi.
Uğurcan Çakır’ın yedek kulübesinden fırladıktan sonra dudağını okumuşsunuzdur. Bu tarz çirkin sözlere gerek yok. Hele sözde fedailiğe hiç gerek yok. Unutmayın, Slovenya ile Danimarka’nın sıralamasını saha içindeki goller, puanlar, kartlar değil; yedek kulübesindeki antrenöre çıkan bir kart belirledi. Biraz sağ duyu, biraz sorumluluk, biraz turnuvaya ve oyuna saygı lütfen.
Hakem maçın sonucuna tesir etti mi? Savunmamızın halinden pek fırsat kalmadı Alman’a. Ancak bu seviyede bir hakemin, en üst düzey turnuvada oyuncuların yolunu kapatması, yer alma sorunu yaşaması, pozisyonlara geç düdükler çalması kabul edilemez. Yer alayım derken bir de düşmesi zaten tuzu biberi oldu. Hakemler sadece oyun kurallarını uygulamaz. Takımlara göre oyun planı çalışır.
YENi iTiRAZ PROSEDÜRÜ BiZiM ÇOCUKLARA iŞLEDi
Faul standardı iyi derken, basit temaslarda geç çalınan düdüklere dönüştü. 30 dakikada 2 gol ikram eden A Millilerin sinir katsayısı da yükselince bu kez kupadaki yeni itiraz prosedürü bizim çocuklara işledi. Kaptan dışında itiraz eden kim varsa sarı karttan nasibini aldı.
ALEX FERGUSON: SAVUNMA SiZi ŞAMPiYON YAPAR
Gürcistan maçındaki coşkumuz, Cristiano Ronaldo ile foto çektirmek isteyenlerin sahaya 3 kez dalışına ve Portekiz kalecisiyle baş başa kalarak gezen kuşu seyretmeye yerini bıraktı. En kötüler sıralamasında savunma ve Montella’dan sonra hakem Zwayer gelir mi derseniz, kritik hatası vardı asla diyemem. Orta alan ve hücum seçeneklerini rakibe göre planyabilir bir teknik adam. Lakin Montella’nın Samet’in bir de kendi kalemize gol atmasını da izletecek kadar “fan”ı olduğunu tahmin edemedik. Alex Ferguson’un basit tanımı:”Sizi savunma şampiyon yapar.” Samet ilk maçta hatalarını hayati bir müdahaleyle örttü ama gerçeği değiştirmedi.
3 KULVARDA DA HATA YAPSA ALTERNATiFSiZ!
Fenerbahçe, Panathinaikos ve Milli takım olmak üzere 3 kulvarda da bir türlü oturmayan bir oyuncunun yerine bunca isim arasında alternatif yaratamamak, Avrupa’da oynayanları monte edememek, bir çırpıda sayılır ikili bulamamak kabul edilebilir değil.
A Milli Takımımızın Portekiz ile oynayacağı maça atanan Alman hakem Felix Zwayer, 2009’dan bu yana Bundesliga’da düdük çalıyor. 2012’de FIFA kokartı takan 43 yaşındaki Zwayer, Bundesliga’da 229, Şampiyonlar Ligi’nde 30, Avrupa Ligi’nde 25 müsabakada boy gösterdi. VAR teknolojisinin ilk kez kullanıldığı Rusya’daki 2018 Dünya Kupası’nın video yardımcı hakemlerinden biri olarak seçildi.
İLK KEZ AVRUPA ŞAMPİYONASI'NDA
Kariyerinde ilk kez Avrupa Şampiyonası’na katılıyor. İlk düdüğünü İtalya-Arnavutluk (2-1) maçında çalan Zwayer, 4 sarı kart gösterdiği müsabakada başarılı bir performans sergiledi. Bunun sonucunda UEFA Hakem Komitesi de, aynı Halil Umut Meler gibi çok formda gözüken Alman’a hemen ikinci maçlarda görev verdi.
ADI ŞİKEYE KARIŞTI, DOSYASI BİRKAÇ YIL GİZLENDİ
Felix Zwayer'in sıkıntılı bir hakemlik kariyeri var. 2005 yılında Wuppertal ile Werder Bremen amatör takımları arasında oynanan karşılaşma kariyeri boyunca peşini bırakmadı. 2. Bundesliga hakemi Robert Hoyzer'in yardımcılığını yaptığı maçta, hakem tarafından kendisine verilen 300 Euro karşılığında "Wuppertal lehine kritik pozisyonları gözardı etme" şikesine adı karıştı ve 6 ay boyunca men edildi.
Bu uzaklaştırma, Alman Die Zeit gaze tesinin Almanya Futbol Federasyonu’ndan sızdırılan gizli bir dosyayı yayınlamasına kadar birkaç yıl süreyle gizli tutuldu.
PARAYI ALDI MI, BİLİNMİYOR
Sanki bu tarz turnuvaların gediklisi bir hakem görüntüsündeydi. Gayet sakin, soğukkanlı ve dikkatliydi. Slovakların öne geçtikten sonraki soğutma numaralarına kanmadı. Basit müdahalelere ve faullere itibar etmedi. Gol iptallerinde VAR müdahaleleri doğruydu. Lukaku’nun golü öncesinde atak başlangıç fazındaki eli Collina dahi göremezdi. Kartları net ve tartışmasızdı. Gelsin sıradaki! Tebrikler Halil Umut Meler.
Hakem Michael Oliver, Rodri’nin arkadan uzanan ayağını ‘topla oynamaya teşebbüs’ olarak değerlendirdi ve penaltının yanında sarı kart verdi. Halbuki o esnada kaleci yerde ve kale boştu. Petkovic topu boş kaleye atabilirdi. Oyun kurallarının ‘Kuralların Ruhu’ bölümünde, “Kurallarda doğrudan karşılığı olmayan durumlarda hakemlerin ‘oyunun ruhunu’ dikkate alarak karar vermesi beklenir” deniyor. Dolayısıyla burada kırmızı kart vermemek futbolun ruhuna aykırıdır.
TFF’nin 2024-28 Stratejik Plan lansmanı yapıldı. Son 24 yılda 20 MHK’nin değiştiği garabete sahip memlekette hakemliğin yönetiminin düzeltilmesi ve bir sistem oluşturulmasını bekleyen bizler açısından önemliydi. “MHK’nın Yeniden Yapılanması” başlığı altında:
İngıltere, Almanya, İspanya’daki yapılanma süreçlerine geçerek hakemlik kurumunun şirketleşme modeline döndürüleceği,
Projenin TFF ve kulüpler ortaklığında realize edileceği
%51 TFF + %49 Kulüpler Birliği Vakfı ortaklığı olacağı, 3’ü TFF’den, 2’si KBV’den 5 yönetim kurulu üyesi seçileceği,
1 sportif direktör ve 1 idari işler direktörü görevlendirileceği, · YETKI ve sorumlulukların paylaşılacağı açıklandı.
TFF Başkanı veya yönetimi kim olursa olsun, MHK değiştirerek, kulüp etkisiyle hakem yok ederek, deneme tahtasına çevirerek sistemin düzelmeyeceği nihayet anlaşılabildi. Yeni düzenin hayata geçebilmesi için TFF statüsü değişmeli.
18 TEMMUZ SEÇiMi iŞLERi ZORLAŞTIRIYOR
Yani 18 Temmuz’daki seçimin maddelerinden olması gerekiyor. Peki bahsi geçen şirket oluşumuyla ilgili neden bir çalışma duymuyoruz? TFF Başkanı’nın kim olacağına bakılmaksızın hızlı adım atılmalı, kurumsal bir zorunluluk haline gelecek şekilde hareket edilmeli. Hazırlıklar kamuoyuyla paylaşılmalı ve seçimdeki statü değişikliği formalite haline gelmelidir. “MHK Talimatı”nı her sezon 3-5 kez değiştirenler, buna mı zemin hazırlayamayacak?
KARE AS
Dört ismin de yol kazaları ve VAR destekleri elbette oldu lakin genel performansta açık ara fark yarattılar. FiFA kokartlı 7 isimden hiçbirinin bu karede olmaması istikrarlı performans, kalite, tecrübe ve gelecek adına düşündürücü.
ALi ŞANSALAN
1- Beşiktaş-Trabzon kupa finaliyle taçlanan çok başarılı bir sezon geçirdi. 20 maç yönetti. Hakemlik yorumu, mantalitesi, becerisi gayet iyi. Ah bir de “Yes/ No”yu öğrenebilseydi 7 FiFA kokartından birini çoktan hak etmişti. Yazın İngilizce çalış, Ocak 2025’te kokart değişsin.
TUGAY KAAN NUMANOĞLU
2- En olgun sezonunu yaşadı. Soğukkanlılığı çok etkileyiciydi. Zorluk derecesi yüksek çok maçta düdük çaldı. Sezon finalinde Konyaspor-Galatasaray maçına verilebilecek güveni ve takdiri sağladı, alkışı hak etti.
VOLKAN BAYARSLAN
3- 2011’de adım attığı Süper Lig’de 10 sene yüzüne bakılmadı. 3-5 maçla kadroda tutuldu. Yaş haddinden emeklilik günü sayıyor lakin derbiymiş, zor maçmış fark etmeden son 2 senedir kriz maçlarının genelinde başarılı yönetimleriyle nefes aldırdı.