×
47 hakem ve 88 yardımcıdan oluşan üst klasman kadrosunun ilk yarı bilançosu nedir? “Havuz” yaparak çok farklı isimler mi kazandık? Maç sayısı: 153 Düdük çalan hakem: 23 (Kadronun yarısı bile değil) Yardımcı hakem: 41 (Kadronun yarısı bile değil) Ön plana çıkarılan, 1 gecede talimat değişikliğiyle FİFA yolu açılan Mehmet Türkmen ile 26 yaşında FİFA yapılan ve MHK’nin Trabzonspor-Fenerbahçe maçına verecek kadar akıl tutulması yaşadığı Oğuzhan Çakır, Ocak 2024’te Ahmet İbanoğlu MHK’si tarafından Süper Lig’e yükseltilmiş ve geçen sezon düdük çalmaya başlamışlardı. Sezon başlar başlamaz hiçbir ligde ilk hafta görev alan 5 ismin tekrar 2. hafta görevlendirildiği ne duyulmuş, ne görülmüştür. Bu yaklaşım sezon başında görev bekleyen hakemlerin konsantrasyonunu, heyecanını, MHK’ye inancını ve güvenini zedeler. Bu durum ilk yarı boyunca sürdü. Hata yapanların üst üste görev aldığı dikkat çekti. 14-15 hakem etrafında bir lig dönmeye başladı.
'KAŞAR' YALANIYLA KAMUOYUNU YANLIŞ YÖNLENDİRENLER
Hakemlerin maç sayısı tablosunda Süper Lig’de görev aldıkları ilk maç tarihini yazma nedenim şu: Yıllardır kamuoyunu usanmadan zehirleyenler veya bu MHK ile ilişkileri çerçevesinde somut verilerden kaçıp yanlı yorum yapanlar var: “Hep aynı yüzler yönetiyor”, “Kaşar hakemler gitsin”, “TFF-MHK gidiyor, hakemler gitmiyor” gibi... İlk yarıda görev yapan 23 hakemden 17’sinin Süper Lig’deki ilk düdüğü son 5 sene içinde. 23 kişilik kadroda Ferhat Gündoğdu döneminde ilk Süper Lig düdüğünü çalan iki isim var: Ömer Faruk Güldibi (1 maç) ve Çağdaş Altay (2022’deki MHK döneminde). Dolayısıyla yaş ve tecrübe yılı olarak mevcut MHK’yi savunanlar, bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olanlardır. Tecrübe yılı olarak bakıldığında da Volkan Bayarslan (2011) ve Ümit Öztürk (2015) en eskiler. Zaten ikisine de 1’er maç verdiler. 5 yıldan daha uzun süredir düdük çalan isimler ise Zorbay Küçük (6 yıl), Ali Şansalan (7 yıl), Arda Kardeşler (8 yıl) ve Halil Umut Meler (9 yıl). Sezon başında yok edilen hakemler arasında Abdülkadir Bitigen bile 40 yaşına yeni girmişti, hepsi 40’ın altındaydı! Bu sezon Ferhat Gündoğdu MHK’sinin ‘yeni yüz’ diye piyasaya sunduğu Turgut Doman ise 39 yaşında!
FARK YARATAN ÜÇ HAKEM
· ALi ŞANSALAN: Ligde kalan nadir tecrübeli isimlerden. 10 maç yönetti, genel performansı gayet iyiydi. Faul ve disiplin hataları çok azdı. Trabzon-Beşiktaş ve Eyüp-Rize maçlarında VAR müdahalesi ile kırmızı karta döndüğü pozisyonlar da yaşandı. Genç ve tecrübesiz Oğuzhan Çakır gibi isimlere müdahaleleriyle VAR odasında başarılı görevleri de oldu.
· CiHAN AYDIN:
Üstelik UEFA tarafından mentör atanmış ve elit kategori için geleceğe yatırım yapılan en ciddi aday konumundaydı. Elbette ki hamile bir kadın sezon boyunca görev alamayacak olabilir ancak FIFA listesindeki yerinin dondurularak korunması gerekir çünkü 1. kate goriden elit kategoriye yükselme rotasının etkilenmemesi gerekir. FIFA listesinden bir kalemde çıkarılması, bunca yıllık FIFA elit kategori yolculuğunun sonlanması anlamına geliyor. Seneye tekrar FIFA listesine aday gösterildiğinde en alt kategoriden başlaması gerekiyor, ki bu da en az 3 yıl zaman kaybı demek.
DAGMAR DAMKOVA OLAYI DUYUNCA TELEFONLA ARAYARAK TESELLİ ETTİ
Hamile olduğu için MHK tarafından listeden çıkarılan Avrupa’daki tek örnek olan Gamze Durmuş Pakkan için UEFA gerekli girişimlerde bulundu ancak MHK’den ret cevabı aldı. Bu karar UEFA’yı dehşete düşürdü. UEFA Hakem Kurulu’nun kadın hakemlerden sorumlu üyesi eski hakem Dagmar Damkova, “Olanlara inanamıyorum. Bir kadının hamile olması nedeniyle listeden çıkarılmasının işten çıkarılmakla ne farkı var!” diyerek Gamze Durmuş Pakkan’ı arayarak teselli ettiği öğrenildi. İşin daha da vahimi, FIFA listesinden çıkarılma gerekçesini MHK’den dilekçeyle talep eden Gamze Durmuş Pakkan’ın Süper Lig hakemi olan eşi Burak Pakkan’ın da hakemliğinin bitirilmesi söz konusu. Alanyaspor maçında Trabzonspor aleyhine penaltı kararından sonra hiçbir kategoride ne VAR ne de hakemlik görevi verilmemesi de bunun göstergesi.
UEFA, GAMZE PAKKAN'IN LİSTEYE EKLENMESİNİ BEKLİYOR
Vahamet bununla bitmiyor. Pakkan ailesinin, hamilelik durumu nedeniyle FIFA listesinden çıkarılmasına ilişkin medyada haber çıkması halinde ayrıca tehdit edildiği iddiası ise ne tür bir MHK profiliyle karşı karşıya olduğumuzu sorgulatır. Özellikle başta kadın milletvekillerimize, tüm bakanlarımıza ve STK’lara sesleniyorum; lütfen bu haksızlığa karşı çıkın. UEFA bir fazla kontenjan da olsa Gamze Durmuş Pakkan'ın ismini bekliyor.
RUMENLER KALP KRİZİ GEÇİREN HATEGAN'IN YERİNİ DOLDURMUŞTU
Futbol kamuoyunda Barış Alper Yılmaz’ın sakatlık konusu gündem oldu. Hakem Turgut Doman’ın skandal kararı üzerinden yorumlar yapılıyor. Yalnız hiç kimse diyemiyor ki bu maça Doman nasıl atanır? MHK hangi kriterle haftanın en zor ikinci maçında bu hakeme görev verir? Maşallah, MHK Başkanı’nın kendisi de sanırsınız atamadan ‘bihaber’ gibi kurnazca davranıyor. Canlı yayında diyor ki hiçbir hakeme uygulamadıkları sorgulamayı yapacaklarmış. TFF size hangi soruşturmayı açsa acaba?
Turgut Doman’ın Sivasspor-Galatasaray maçı öncesi Süper Lig karnesi:
· 1 ay önce-10 Kasım: Başakşehir-Beşiktaş: Skandal kart hataları-son dakika penaltı tartışması, kötü yönetim.
· 2 ay önce-19 Ekim: Eyüp-Göztepe: Skandal kart hataları, kötü yönetim.
· 3 ay önce-29 Eylül: Bodrum FK-Adana Demirspor: Kart hataları, penaltı tartışması, kötü yönetim.
· 4 ay önce-25 Ağustos: Rizespor-Fenerbahçe: Skandal ilk 45 dakika, verilmeyen penaltılar, Mourinho’nun büyük tepkisi, kötü yönetim
· 4 ay önce-17 Ağustos: Kayseri-Sivas: Skandal kart hataları, atlanan net 2 kırmızı kart, kötü yönetim.
· Sezonun ilk maçı: Galatasaray-Hatay: Skandal kart hataları, atlanan net kırmızı kart, kötü yönetim.
Avukat olan MHK’nin prensi Türkmen, Türk hakemlik tarihinde kimseye nasip olmayan şansları çok erken buldu. Bu sezon ilk 10 haftada 8 maçta düdük çalarak rekor kırdı. Geride kalan 14 haftayı 10 maçla geçen Türkmen 39 sarı, 4 kırmızı kart çıkardı, 3 kez penaltı noktasını gösterdi.
2023-24 sezonunun ocak ayında Süper Lig’e yükselen ve sezonu 3 maçla tamamlayan Türkmen, kariyerindeki sadece 14. Süper Lig karşılaşmasında derbiyle tanışacak.
EŞİ BENZERİ OLMAYAN ATAMALAR
Hakem yönetme, klasman belirleme ve atamada skandal işlere imza atan MHK, dünyada örneği görülmeyecek şekilde Türkmen’i büyüklerin sadece iç saha maçlarında görevlendirdi. 10 maçından 6’sı Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzon’un evindeki karşılaşmalardı. Trabzon’un 2-2 berabere kaldığı Kayseri maçı dışında 4 büyükler Türkmen’le puan kaybı yaşamadı. Soğukkanlı tavrı ve oyuncularla diyaloglarında şahin gözlü bakışlarıyla dikkat çeken bir isim.
SKOR ŞANSI HEP YANINDA OLDU, FAZLA TARTIŞILMADI
Derbiye bu sezon genel formu iyi olan Kadir Sağlam’ın atanması daha doğru olurdu. Mehmet Türkmen, yönettiği 10 maçın 8’inde önemli hatalar yapmasına rağmen skor şansı yanındaydı ve çok tartışılmadı. Sahada yer alma, faul ve disiplin tespitleri konularında geliştirmesi gereken çok yön var. Mevcut MHK’nin Süper Lig’i ‘hakemlik öğrenme mecrası görme’ yanılgısıyla tazecik hakemleri derbiye atma fütursuzluğu, umarım fazla yıpranmasına neden olmaz.
TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu, geçtiğimiz cuma akşamı Habertürk HT SPOR Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Ayan’ın konuğu oldu. Sayın Başkan’a hakemlikle ilgili yöneltilen sorulara verdiği cevaplardan izlenimlerim:
1- “600 yıllık ecdada sahip ülke olarak kendi evlatlarımıza güveniyoruz” söyleminin arkasında durdu. “Beşiktaş-Fenerbahçe maçına yabancı VAR geliyor” haberlerine itibar edilmemesini belirtti. Görevde olduğu sürece yabancı olmayacağını, MHK yönetimini Kulüpler Birliği alırsa istediklerini getirebileceğini belirtti.
UEFA VE FiFA KURALLARINA AYKIRI
YORUM: UEFA Hakem Konvansiyonu ve FİFA regülasyonlarına göre Kulüpler Birliği’nin hakemliği yönetmesi zaten imkansız. Sayın Başkan, şirket modeliyle (İngiltere PGMOL gibi) kılıfına uydurulabileceğini belirtti. İngiltere’deki PGMOL’ün yönetim kadrosuna ve pozisyonlara bakıyorum; bir de Kulüpler Birliği’nde hakemliği yönetecek profilleri hayal ediyorum, tüylerim diken diken oluyor:
· Howard Webb (Direktör - eski FIFA ve Premier Lig (PL) hakemi).
· Danielle Every (Genel Müdür - Futbol Federasyonu’nda 11 yıl, Bisiklet Federasyonu’nda 2 yıl yöneticilik yaptı). ·
· Adam Gale - Watts (Hakem Teknik Direktörü - eski PL yardımcı hakemi).
· Mike Jones (Ulusal Grup Direktörü - eski PL hakemi).
3. LIG 1. Grup’ta 17 Kasım Pazar günü oynanan Belediye Kütahyaspor-23 Elazığ FK maçı, “Yok artık!” dedirten bir olaya sahne oldu... Karşılaşmayı 3-1 kazanan konuk takımın müsabaka isim listesinde yedekler arasında olmayan Mert Kurt adlı oyuncusu, 84. dakikada oyuna girdi ve maçı tamamladı. İşin esas inanılması zor bölümü bundan sonra yaşandı. Söz konusu oyuncu Mert Kurt esame listesinde olmadığı için doğal olarak hakem raporuna yazılamıyor, yazılamadığı için de TFF internet sitesindeki maç kayıtlarına bakıldığında 84. dakikadaki değişiklik gözükmüyor. Bu durum TFF temsilcilerinin raporlarına yansımasıyla ortaya çıkıyor ve 23 Elazığ FK Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu’na (PFDK) sevk ediliyor.
Kulüp değil yetkililer cezalandırıldı
· PFDK, dosyayı 21 Kasım Perşembe günü yaptığı toplantıda görüşüyor ve bakın ne karar veriyor...
1- 23 Elazığ FK’nin, müsabaka isim listesinde yedek futbolcular arasında olmayan bir sporcusunun oyuna girmesinden dolayı talimatlara aykırılık nedeniyle 42.000 TL para cezası ile cezalandırılmasına,
2- Esame listesinde yer almayan futbolcunun yedek kulübesinde oturması, müsabakanın 81. dakikasında oyuna girişine müsaade edilmesi, bu değişikliğin hakem raporlarında yer almaması ve talimatlara aykırı diğer hususlarda ihmali-ihlali bulunan görevliler hakkında Futbol Disiplin Talimatı’nın (FDT) 85/5. maddesi uyarınca gereğinin takdir ve ifası için kararın bir örneğinin TFF Başkanlığı’na gönderilmesine.
Futbol Müsabaka Talimatı çok açık
Bir kulüp her ne sebeple olursa olsun bilerek ya da bilmeyerek bir hata yapıyor ve yanına kâr kalıyor. Bir profesyonel müsabakada oynamaması gereken; sokaktaki bir insanla, tribündeki taraftarla farkı olmayan bir vatandaş sahaya girip Profesyonel 3. Lig’de top oynuyor ve maçın sonucunun tesciline dair kulüp bir zarar görmüyor. Gerçekten inanılmaz! Akıl almaz bu kararlara istinaden kulübün hükmen yenik sayılmaması kabul edilebilir bir durum değil. Halbuki Futbol Müsabaka Talimatı Hükmen Yenik Sayılmalar bölümünde bu olayın girebileceği en az 2 madde bulunuyor:
Bir maçta da ben oynayayım!
Futbol akıl ve bilimle yönetilir. Bu bilimselliğin bir köşesinde sosyolojiyi doğru okumak da vardır. Futboldaki sorunun sosyolojik problemlerin bir yansıması olduğunu da görmemek, sadece hakem özelinde çözüm düşünmek büyük yanılgı. Yaşamın her anında birbirine güveninin kalmadığı, paranoyanın zirvede olduğu bir dönemdeyiz. Toplum ne yazık ki komplo teorilerine çok yatkın hale getirildi. Hakem kararlarında sürekli art niyet ve yapı sorgulanır durumda. Bu güvensizlik ortamı, acil durum çağrısı vermekte ve denenmeyen tek şeyi zorunlu kılmakta: Yabancı Hakem. Tüm bu hamaset bir kenara bırakılmalı ve yeni bir MHK ile yabancı planı yapılmalı. Geçen sezon yabancı VAR, hatasıyla sevabıyla camiaları susturmuştu. Fakat artık sarı kartlardan bile “saldırı” çetelesi tutulur hale gelmişken, sahaya da el oğlu farz oldu. Mevcut hakemlerimiz de Süper Lig’in önem seviyesi kısmen düşük maçlarında görev alır. Alt yapı için yeni bir planlamaya gidilir. Kulüpler Birliği ve TFF istişaresiyle yabancıdan yerliye tekrar dönüş süreci planlanır.
KAŞAR HAKEM TARTIŞMASI
Ferhat Gündoğdu ve Ahmet Şahin sayesinde 2022’den bu zamana nefret objesi haline getirilen Türk hakemliğinde bir de “Kaşar hakem istemiyoruz! Eskileri at, yenilerine maç ver! Yeter ki gençler hata yapsın” popülizmi türedi. Volkan Bayarslan (46) ile Ümit Öztürk (41) dışında eski hakemimiz zaten yok. Akıl ve bilimle değil, sosyal medya ile yönetilen futbol ikliminde bu yaklaşımlara şaşırmamak gerek. TFF’de son 6 yılın verilerine bakıldığında, 2018-19 sezonu Süper Lig kadrosundaki 25 isimden bugün düdük çalan 6 hakem kaldı. Hatta TFF 1.Ligi de havuza katarsak 48 isimden 14 hakem kaldı. Bu 14 isimden 5’ini yükselten de yine Ferhat Gündoğdu idi. Bu süreçte 6 TFF Başkanı, 9 MHK Başkanı; Beşiktaş, G.Saray ve Trabzonspor’da 3’er, F.Bahçe’de 1; teknik direktör olarak F.Bahçe’de 12, Beşiktaş’ta 8, Trabzonspor’da 7, G.Saray’da 3 değişim oldu.
SÜPER LiG HAKEMLERi KAÇ YAŞINDA VE KAÇ SEZONDUR DÜDÜK ÇALIYOR?
SKANDAL HATASI YOK AMA BAYARSLAN KIZAKTA
13 yıldır Süper Lig’de olan Volkan Bayarslan (46) kariyerinin sonuna geldi. Skandal hata yapmamasına rağmen Trabzonspor kazanamadığından kızağa çekildi. En yaşlı 2. isim Ümit Öztürk. 2015’den bu yana Süper Lig’de. İyi hakem ancak Fatih Terim ile ailecek hatıra fotoğrafı çektirme sevdası başını yaktı. Sadece 1’er maçı olan bu ikiliyi hesaba katmazsak, mesleğin en olgun dönemi kabul edilen 40’lı yaşlarda görev alan hakemimiz yok (Havuzda birkaç isim var, hiç görev verilmediğinden yok hükmünde). Hatta Ferhat Gündoğdu’nun gelir gelmez yok ettiği hakemlerin yaşları 40’ın altında (Tek istisna Bitigen-40). Tecrübenin yok sayıldığı, kulüp naralarıyla, keyfiyetle kadroların ve FIFA listelerinin şekillendirildiği 2022 ve 2024 MHK’sıyla karşı karşıyayız.
KALiTENiN YAŞLA SAYIYLA BiR iLGiLiSi YOK
Muhtemelen Trabzon’un ilk yarıdaki golünün nizami olduğunu hem saha hem VAR odası mutlaka öğrendi. Hakemlik ve derbi tecrübesi fazla Karaoğlan, bu psikolojiyle skoru dengeleme hedefini ilk fırsatta uygulattı. Lig kadrosundaki 47 hakemden 46’sı ilk penaltı pozisyonunda hakemi davet etmez!
Saha içi ve dışı yaşananlarıyla son yıllarda en kritik eşleşmelerden biri haline gelen Trabzon-Fenerbahçe maçında hem 26 yaşındaki Oğuzhan Çakır’ın, hem de VAR’daki 38 yaşındaki Atilla Karaoğlan’ın kararları 90 dakikaya damgasını vurdu. Peki Türk hakemliğinin böylesine tartışmalı bir geceye imza atmasının arkasında yatan nedenler neler?
EN BÜYÜK SORUMLU MHK
Bu düdükleri kim çaldı ya da çaldırdı? Hakemlerin beceriksizliğinin sonucu mu, medya mı, kulüplerin baskısı mı, MHK ve TFF mi? Hakemlerin çok baskıya maruz kalmasının beyinde yarattığı ikilem düdüğü üfletiyor. Baskıların en başında büyük kulüpler geliyor. Aynı oranda da mevcut MHK’nın nedensizce ‘hakemliğini bitirme’ kaygısı yatıyor. Her yaş kategorisindeki hakemlerde tedirginlik ve korku artmış durumda.
FANTEZi YAPILMAMALIYDI
MHK Başkanı, “Trabzon’daki dev maça güçlü VAR vereceğiz” derken aslında mesaj netti: “Sahaya güçsüz bir hakem veriyoruz, VAR’da arkasını toplayacağız,” Hakemliği yönetenlerin en büyük yanılgısı da işte tam bu! ‘Genç hakem’ baskısının yanlış tezahürü. Trabzon-F.Bahçe maçı özellikle son yıllarda en zor derbiler listesine girmiş durumda. Böylesine önemli bir maça MHK’nın fanteziyi bırakıp sorumlu davranması gerekirdi.
BUNUN HESABI VERiLMELi
Böyle bir maça 26 yaşında tecrübesiz bir çocuğu atamak, sahaya intihar bombacısı göndermekten farksız! Kulüpleri, ligi ve olası yaşanabilecekleri tahayyül edememek bir yana, gencecik bir çocuğun kariyerini, geleceğini, insan içine çıkamayacağını düşünemeyecek kadar empati yoksunluğu.