Tercih ve ittifak

Seçim Yasası...

Bu konuda dün alt seviyede yürütülen temaslar sonucunda ANAP ve DYP arasında uzlaşı sağlandı.

Ancak bu uzlaşı, Seçim Yasası'nın asıl tartışma konusu olan ‘‘ittifaklara olanak tanıyan’’ düzenlemeye ilişkin değil.

Anlaşma, 1991 seçiminde uygulanan ‘‘Tercihli Oy Sistemi’’ne dönük.

Yani, seçimde vatandaşa milletvekili aday listesi içinden istediği kişiyi tercih etmesine olanak tanıyan düzenleme.

1991'de birçok milletvekili listenin altında yer almasına karşın, tercih oyları ile birinci sıraya çıkıp Meclis'e girmeyi başarmıştı.

Ancak seçimden sonra bugün de mevcut olan siyasi parti liderleri tercih sisteminin sonuçlarını değerlendirirken ‘‘Halkın beğendiği kişilerin gelmesini sağlıyor, ancak parası olanlara daha fazla olanak tanıyor’’ yakınmasında bulunmuşlardı.

BİZ VARIZ

Buna rağmen, Tercih Sistemi bu hafta Meclis'in gündemine tekrar girecek.

Nitekim ANAP Grup Başkanvekili Beyhan Aslan, dün DYP'nin hazırladığı Tercihli Oy Sistemi teklifine destek vereceklerini açıkladı.

DYP Grup Başkanvekili Turhan Güven de bu konuda ANAP ile benzer görüşleri taşıdıklarını vurgulayarak, iki partinin önerisi ile konuyu Meclis gündemine bu hafta taşıyacaklarını söyledi.

DSP ise böyle bir teklifin gündeme gelmesi halinde engelleme taraftarı değil. DSP Grup Başkanvekili Emrehan Halıcı, dün telefonda şöyle dedi: ‘‘Konu DYP Genel Başkanı Çiller'in, Başbakanımızı ziyaretinde de gündeme geldi. Başbakanımız, ‘Biz desteklemeyiz, ama başka partilerle uzlaşma sağlarsanız engellemeyiz de' demişti. Bizim tavrımız bu noktada.’’

İTTİFAKA KAPALILAR

Seçime ittifak yaparak bir çatı altında girilmesini öngören düzenlemeye ise bu aşamada iki parti haricindekilerin kapısı kapalı.

DYP lideri Tansu Çiller, dün açıkça ittifaka karşı olduğunu söyledi.

DSP’nin öteden beri ittifaka karşı olduğunu da Halıcı kayda geçirdi.

Her ne kadar Kemal Derviş ittifaka olanak tanıyan düzenlemenin olması için çaba gösterse de, birlikte hareket ettiği YTP'nin yönetim kadrosunda herkesin olumlu baktığını söylemek olanaksız.

MHP'deki görüş de farklı değil; ittifaka kapalı.

DİĞER İTTİFAKA AÇIKLAR

İzmir Milletvekili Rifat Serdaroğlu'nun hazırlayıp Meclis'e iki yıl önce verdiği ittifaklara olanak tanıyan teklifi bugün canlanırken, Meclis'te ANAP ve SP dışında buna destek verecek parti bulunmuyor.

İlginç olan ise ikisi dışındaki partilerin bu konudaki paradoksu. Bir yandan ittifaka olanak sağlayacak yasal düzenlemeye karşı çıkarken, diğer yandan, ‘‘liste ittifakının’’ pazarlığı içindeler. Geçmişte, ANAP-BBP, SHP-HADEP arasında gerçekleşen şekliyle oy oranı düşük partilerden listelerine aday alarak seçime girmek istiyorlar.

İttifakı yasaya bağlayıp seçime girerken, ‘‘Ben şu partilerle ittifak yapıyorum. Seçim sonrası da ayrılmayacağım, birlikte olacağım’’ demek yerine, bunu el altından yapmanın yöntemini arıyorlar.

Geçmişte olduğu gibi yine pazarlıklar yapılacak, ‘‘diğer partinin adaylarından 7-8 kişi’’ listelere alınacak.

Meclis'e girildiği günün ertesinde ise bu partiler ayrılıp yollarına devam edecek.

Yani, yasal olana yol verilmeyip, liste altı ittifak kurulacak.

Hem de geçmişte benzer ittifaklara giren partilerin, seçim sonrasında içine düştüğü durumu görmezden gelerek...