Hükümette kritik eşik; Kasım

AB, muhtemelen bu zirvede aralarında Baltık ülkeleri ile Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya ile belki de Kıbrıs Rum Kesimi'nin de bulunduğu 10 ülkeyi, 2004 yılı başında tam üyeliğe alacağını açıklayacak.

Sırada bekleyen diğer üç ülke; Türkiye, Bulgaristan ve Romanya hakkında da karar verilecek.

Öyle gözüküyor ki, ev ödevlerini tamamlama aşamasına gelen Bulgaristan ve Romanya'ya bu zirvede hızlandırılmış yol haritası verilecek.

Bulgaristan ve Romanya'nın tam üyeliğe kabulü bu yol haritasıyla 2007 yılında gerçekleşebilecek.

Peki, AB bu zirvesinde Türkiye ile ilgili bir karar alacak mı?

Bir süre önce Ankara'yı ziyaret eden AB'nin genişlemeden sorumlu Yşksek Komiseri Günter Verheugen'in verdiği mesaj şöyle özetlenebilir:

‘‘Türkiye idam cezası ve ana dilde yayın ve öğrenim, işkenceye ağır ceza getirilmesi konularında iç hukukunda düzenleme yaparsa tam üyelik müzakerelerini başlatabiliriz.’’

Türkiye, ev ödevi olarak da isimlendirilen AB katılım ortaklığı belgesindeki siyasi ölçütleri karşılarsa, 2004'te kalkacak ve 2007'de AB istasyonuna yanaşacak tren için biletini bu yılın sonunda ayırtabilecek.

SEÇİM SÜRECİ

Son günlerde koalisyon içinde de sıkıntı yaratan ve şimdilik buzluğa alınan idam cezasının kaldırılması tartışmasının gerisinde de AB takviminden kaynaklanan bu süreç yatıyor.

Sürecin yakalanıp yakalanmayacağı, Türkiye'de genel seçimin ne zaman yapılacağıyla da eş orantılı olacağa benziyor.

Koalisyondaki sıkıntı da bu noktada ortaya çıkıyor.

ANAP sürecin yakalanmasını ve 2004'te AB ile tam üyelik müzakerelerini başlatacak biletin bu yılın sonunda alınmasını istiyor.

ANAP'ın, 20 ay içinde yapılacağı artık kesinleşen genel seçimde propagandasını bu bilet üzerine oturtacağı görülüyor.

DSP'deki ağırlıklı eğilim de aynı yönde.

MHP ise tabanı ile AB arasına sıkışmış durumda;

Bir yanda 1999 seçimlerinde kendisinin çok yüksek bir oy oranına ulaşmasını sağlayan seçmenine verdiği vaatler...

Diğer yanda AB treninin kaçmasına neden olan taraf yaftasının üzerine yapıştırılacağı kaygısı.

Buna, yaşadığı güven bunalımını da eklemek gerekiyor.

SONBAHAR BAŞI

IMF ile yapılan görüşmelerde, ‘‘Bunları Derviş istiyor da IMF'ye mi söyletiyor’’ ikilemine düşen MHP, AB ile yaşanan süreçte de aynı güven bunalımını ANAP'a karşı yaşıyor:

‘‘Bunları Yılmaz istiyor da AB'ye mi söyletiyor...’’

MHP'de sıkça konuşulan bu sorunun açılımı şöyle:

‘‘Yılmaz Doğu ve Güneydoğu oylarına göz dikti, seçimde bu bölgeden oy almak için bu girişimleri yapıyor. Milli bir mesele üzerine oy avcılığı peşinde koşuyor.’’

Adının yazılmasını istemeyen MHP'nin etkin milletvekilinin dünkü şu sözleri de bu açıdan dikkat çekici:

‘‘Hükümetin kritik eşiği bu sonbahar başıdır. Bu eşiği aşarsa seçim 2003 Kasımı'na kalır. Eğer aşamazsa bu yılın kasım ayında bir seçime gidilirse şaşmamak lazım.’’

Açıkça söylemese de eşik, AB'ye orta vadede gerçekleşeceği sözü verilen idam cezasının terör suçlarında da kasım ayına kadar kalkıp kalkmayacağı.

MHP tabanını göz ardı edeceğe benzemiyor.

Bu durumda, Danimarka Zirvesi öncesi yapılacak bir genel seçimde, henüz Türkiye hakkında bir karar bulunmadığından, ‘‘AB yoluna taş koydu’’ suçlamasıyla da karşılaşmayacağını hesap ediyor.