50 partili seçimin tarihi

1999 seçimlerini 20 partiyle tamamlayan Türkiye, eğer mevcut kanunlarla giderse ilk kez 50 partinin katılacağı bir seçimi gerçekleştirecek.

Bu kadar çok partinin katılacağı seçimin tarihi konusunda Meclis'teki partilerin de kafası karışık.

Muhalefet ‘‘hemen seçim’’ istiyor gözükse de, Seçim ve Siyasi Partiler yasalarında değişiklik yapılmadan hiçbirinin seçime gitmeye gönlü yok.

Bu durumda seçimin tarihi ne olur?

Koalisyon partilerinin söylemleri ve düşünceleri farklı.

19 EKİM 2003

Önceki gün yapılan liderler zirvesinde ANAP Lideri Mesut Yılmaz'ın 19 Ekim 2003'te seçimin yapılması önerisine, ortakları ret yanıtını vermişti.

Ancak dün, özellikle DSP'deki bazı etkin isimlerin 19 Ekim 2003 tarihine olumlu yaklaştıkları görüldü.

Aynı yaklaşım MHP'li bazı milletvekillerinde de vardı.

Nedeni ise; 18 Nisan 2003 tarihinden sonra genel seçimin gerçekleşmesi halinde, yerel seçimle birleştirilmesi zorunluluğu.

Oysa koalisyonun üç ortağı da, iki seçimin ayrılmasını istiyor.

Bunun için 2003 sonbaharında genel seçimin, 18 Nisan 2004'te de yerel seçimin yapılmasının yararlı olacağına inanıyorlar.

Koalisyon partileri, iki seçimin yapılmasını zorunlu kılan Anayasa'nın 127'nci maddesini değiştirmek için hazırlıklarını tamamlamış durumda.

Ana muhalefet partisi DYP Lideri Tansu Çiller'in görüşü de iki seçimin ayrılması yönünde.

2003 İLKBAHARI

Çiller, Anayasa değişikliğine gidilmeden, 18 Nisan 2003'ten önce, ancak ilkbaharda yapılmasının yararlı olacağına inanıyor.

Dolayısıyla, parlamentodaki 4 parti; DSP, MHP, DYP ve ANAP bu yıl sonuna kadar yapılacak bir seçime olumlu bakmıyor.

Her ne kadar ‘‘hemen seçim’’ deseler de AKP, SP ile parlamento dışı muhalefetin seçime yaklaşımı da farklı değil.

Dolayısıyla, Başbakan Bülent Ecevit'in her geçen gün iyiye gittiği belirtilen sağlık sorununda, yeni bir durumun ortaya çıkmaması halinde, bu yıl sonuna kadar bir seçim zor görülüyor.

METRELİK OY PUSULASI

19 Ekim 2003 veya gelecek yılın ilkbaharında yapılsın, partiler açısından asıl sorun seçimin yönteminde ortaya çıkacak.

Eğer, Seçim Yasası'nda bir düzenleme yapılmazsa, 50 partinin katıldığı bir seçim gerçekleşecek.

Partilerin sıralandığı oy pusulasının uzunluğu bir metreyi aşacak.

Partilerin alacağı oy oranına gelince:

1999 seçim sonuçlarından yola çıkıldığında, yüzde 10 Türkiye barajını aşamayan partilerin aldığı oy oranı yüzde 20'yi buluyordu.

Barajı geçen partilerden FP, ikiye bölündü. AKP'nin oy oranı kamuoyu yoklamalarında yüzde 15'in altına düşmüyor.

CHP ise yoklamalarda barajı geçiyor.

Aynı durum, başta liderini yenileyen DTP olmak üzere barajı geçemeyen diğer partiler için de geçerli.

Bu durumda DSP, MHP, ANAP ve DYP dışındaki partilerin toplam oy oranı yüzde 50'yi geçecek.

Geriye kalan yüzde 50'yi ise 4 parti paylaşacak.

Bu durum, merkez partilerin önlerindeki en büyük sorun.

Dolayısıyla Türkiye iki turlu seçime gitmediği sürece, temsilde adelet ve yönetimde istikrarı yakalamak zor olacak.