GEÇMİŞ yıllardan farklı sözleşmeli personel istihdamı kamu da gittikçe yaygınlaşmakta. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nda bu şekilde istihdam edilenlerin sayısı onbinlerle ifade edilmektedir.
657 sayılı Devlet Memuları Kanunu’nun 4/B maddesi kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel, benzer işi yapan aynı kanunun 4/A maddesindeki devlet memurlarına göre, devlet açısından daha az maliyetli olmaktadır. Örneğin; raporlu iken 4/A kapsamındaki memur ücretini tam alırken, 4/B kapsamındaki sözleşmeli personel bu sürede SGK’dan hastalık parası alır.
Sözleşmeli personel emeklilik tazminatı alır
Kamuda sözleşmeli çalıştırılan personel emekliye ayrıldığında tazminat almaktadır. Sözleşmeli personel olarak çalışanlar emekliye ayrıldıklarında "iş sonu tazminatı" almaktadır. 657 sayılı Kanunun 4/A kapsamındaki emekliliklerin de aldıkları toplu paranın adı "emekli ikramiyesi", özel sektörde 4857 sayılı İş Kanununa göre çalışan işçiler emekli olduklarında işverenlerinden aldıkları toplu paranın adı ise "kıdem tazminatı"dır.
İş sonu tazminatı hangi hallerde verilir
Kamuda 657 sayılı Kanunun 4/B kapsamındaki sözleşmeli personele, iş sonu tazminatı sadece emekli olduklarında değil, başka durumlarda da ödenebilmektedir. Bu husus Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 7. maddesinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Buna göre; en az 2 hizmet yılını tamamlayanlardan;
a) 506 ya da 5510 sayılı Kanunlara göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması,
b) Hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi,
c) İstihdamına ilişkin mevzuatında yer alan hükümler uyarınca ilgilinin kendi isteği ile sözleşmeyi feshetmesi,
d) İlgilinin ölümü, hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere iş sonu tazminatı ödenebilecektir.
Kimlere bu tazminat ödenmez
Bu statüde çalışanların sözleşme koşullarına uymaması nedeniyle ilgili kamu kurumu tarafından, sözleşme esasları dışında herhangi bir nedenle çalışanlar tarafından, sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi hallerinde, iş sonu tazminatı ödenmez. Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı, ikramiye ve kıdem tazminatı ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatı ödemesinde dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez. Ölüm halinde, yukarıdaki fıkra uyarınca hesaplanacak tutar, ölenin kanuni mirasçılarına ödenir.
Sözleşmeli kadın personele
doğumda ücretli izin var
Sözleşmeli kadın personele doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile verilen doğum izni ücretlidir. Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi 8 haftalık izin süresine iki hafta eklenir. Ancak doğum tarihinden önce, sağlık durumunun uygun olduğunu doktor raporu ile belgeleyen sözleşmeli kadın personel, isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, sözleşmeli kadın personelin isteği halinde doğum öncesi çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresine eklenir. Doğum izni sebebiyle SGK’ca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ücretten düşülür.
Doğum ve askerlik sebebiyle sözleşmesi fesh edilen sözleşmeli personel aynı işlerine dönebiliyor
Önceden, doğum sebebiyle izne çıkan ve sözleşmesi fesh edilen sözleşmeli personel, idareye başvurduğunda idare tekrar başlatmayabiliyordu. 209/Mart’tan itibaren bu konuda idarenin takdir hakkı kalmamıştır. Bu haktan yararlanabilmek için,
a) Sözleşmesinin feshi sebebiyle iş sonu tazminatı almamış bulunması,
b) Doğum sebebiyle hizmet sözleşmesini feshedenlerin, doğum izninin bitiminden itibaren en geç bir yıl yeniden istihdam edilmek üzere ayrıldığı kurumuna yazılı talepte bulunması gerekmektedir.
İlgili kamu idareleri, sözleşmeli personelin yazılı talebini takip eden en geç 30 gün içinde ilgilileri yeniden işe başlatacaklardır.
2009/Mart ayından itibaren, askerden dönen sözleşmeli personel, terhis tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde yeniden istihdam edilmek üzere ayrıldığı kamu idaresine yazılı talepte bulunması halinde, yeniden sözleşmeli personel olarak istihdam edilecektir. Bu noktada da idarenin takdir hakkı kalmamıştır.