1402’lik olanlara borçlanma hakkı

Buna göre, 13/5/1971 tarihli ve 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yönetime elkoyduğu 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlere borçlanma hakkı geldi.
Bu kapsamda olanlar, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri için kendilerinin ya da hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek SGK’ye başvurmaları kaydıyla borçlanabileceklerdir.
Ancak borçlanma hakkı için belli bir süre sınırı getirilmiştir. SGK’ye yapılacak olan başvuruların 25.08.2011 tarihine kadar yapılması gerekmektedir.

Ödenecek tutar

Gözaltında ve tutuklulukta geçirilen sürelerin borçlanmasında ödenecek tutarı ilgilileri kendileri tespit edeceklerdir. Şöyle ki, seçecekleri matrahın %32’si üzerinden ödeme yapılacaktır. Seçilecek matrah ise asgari ücretten az ve asgari ücretin 6,5 katından fazla olamayacaktır.
Örneğin; 1981 yılında 4 aylık gözaltı süresini borçlanmak için 10 Haziran 2011 günü SGK’ye başvuran kişi, matrahı asgari ücret olarak beyan eder ise, başvuru tarihinde geçerli olan aylık asgari ücret tutarı üzerinden hesaplama yapılacaktır. 796,50x%32=254,88 TL aylık tutar olacak, dört aylık borçlanma tutarı ise 254,88x4=1.019,52 TL olacaktır.

Gerekli belgeler nasıl temin edilecek

1402 sayılı Kanuna göre borçlanma yapmak isteyenler, haklarında alınan sıkıyönetim mahkemesi kararlarını şahsen ya da avukatları aracılığıyla Kara Kuvvetleri Adli Müşavirliği’nden temin edip borçlanma başvuru belgesi ile birlikte sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat edebilecekleri gibi, sadece borçlanma belgeleri ile müracaat etmeleri halinde SGK’ce söz konusu belgeler Kara Kuvvetleri Adli Müşa-virliği’nden istenebilecektir.

Borçlanma tutarını kim ödeyecek

Borçlanma tutarının ödenmesinde bu sefer farklı bir usul benimsenmiştir. Devleti dava etmiş ve tazminat almış olanlar ile bu yola başvurmamış olanlar açısından ödeme faklı şekillerde yapılacaktır. Buna göre; borç tutarı gözaltına alınmaları veya tutuklanmalarından dolayı dava açıp tazminat alanlar için kendilerince veya hak sahiplerince, tazminat almamış olanlar için ise Hazinece ödenmesi suretiyle borçlandırılacaktır.

Borçlanma hangi dönem için geçerli

1402 sayılı Kanuna göre sıkıyönetim uygulaması 26.12.1978 tarihinden itibaren başlamış en son 19.07.1987 tarihinde kaldırılmış olduğundan, bu tarihler arasında sıkıyönetim mahkemelerince haklarında kovuşturmaya yer olmadığına (takipsizlik kararı verilenler) veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri borçlandırılabilecektir.

Borçlanma tutarı ne zaman ödenebilecek

Borçlanma başvurusu SGK’ya yapılıp, borcun uygun bulunduğunun ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Genel olarak borçlanmalarda primlerin ödenmesi süresi tebliğ tarihinden itibaren bir ay iken burada 6 aylık bir süre öngörülmüştür.

Kimler borçlanma yapamayacak

Kendi sigortalıklarından dolayı 25.02.2011 tarihine kadar sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir veya aylık bağlananlar, bu kapsamdaki sürelerin tamamı herhangi bir şekilde hizmet olarak değerlendirilmiş olanlar ile 12.09.1980 tarihinden önce haklarında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığına karar verilenlerin bu süreleri borçlandırılmayacaktır.

Borçlanılan sürenin niteliği

Bu şekilde borçlanılan süreler 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecektir. Yani, borçlanılan süreler sanki “SSK sigortalısıymış” gibi değerlendirilecektir.İlgililerin borçlanma tarihinde çalışmalarının veya çalışmamalarının bunda bir etkisi de bulunmamaktadır.