Sert bir festival eleştirisi

Önemli bir yol katettiler. Yıllar içinde bir sürü güzel oyun seyrettik. Ancak, kültür hayatımızda hakiki bir yeri olan bu festivalin artık ciddi bir yeniden yapılanmaya gereksinimi var.
İnsanlar gibi festivaller de zaman içinde yıpranır, dinamizmini yitirir. Bu festival de öyle. Festivalin en büyük sorunu coşkusuzluğu. Sokakta da basında da bir “hava” yaratması gerekir. Bu yok. Broşürleri bile sıkıcı. Bilgi vermekten, heyecan yaratmaktan uzak. Öyle tırı vırı bir işten bahsetmiyoruz. Kocaman bütçelerle yapılan dev bir etkinlik. Birkaç haftaya yayılıyor, 30 küsur oyun var filan. Bu yıl Shakespeare’in bilmem kaçıncı doğum yıldönümüymüş. Nadiren gördüğümüz afişlerde “Olmak ya da olmamak” yazıyor. İnsan utanır. Yaratıcılıktan, albeniden bu kadar mı uzak olunur? Oyunların önemli bir kısmı ilk kez festivalde sahnelenecek. Hep böyle yapıyorlar. İlk kez sahnelenen oyun iyi mi çıkacak, kötü mü çıkacak; bu bir muamma. Yıllardır izlerim. Festival oyunlarının çok azı sezona kalır. İyileri de var elbet ama bir sürü sıradan, fersiz prodüksiyon gelir geçer. Bu yıl da öyle olacak. Hem hangi oyun niye seçilir, neden yapılır bilemeyiz. Zaten, entellektüel anlamda bağlayıcı bir tema, hatta bir festival ana fikri de yoktur. Lutfedip bilgi de vermezler. “Bon pour Orient” diye mi düşünmekteler? Dünya, uzmanlık dünyası. Festivaller de uzmanlaşıyor. Hem yurt dışından oyun gelsin, hem geçen sezonunun oyunları olsun, hem yeni oyunlar sipariş edilsin deyince ortaya kararsız ve tutarsız bir yapı çıkıyor. Geniş kitlelere seslenecek oyunlarla, butik, hatta marjinal işler aynı potada eriyor. Söyleşiler, şenlikli buluşmalar, atölye çalışmaları filan neredeyse hiç yok. Bu işler pahalı işler, biliyoruz. Yine de en ucuz öğrenci biletini 35 liraya satıyor, fiyakalı oyunlara 200 lira istiyorsanız hakkını vermek zorundasınız. Gençler, öğrenciler gelemez bu paralara.
Festivalin hedefi, vizyonu yeniden tanımlanmalı. O da olsun, bu da olsun diye festival olmaz. İyi yönetilmiyor. Yapanları, destekleyenleri seviyoruz ama çakaralmaz değil, çatır çatır bir festival istemek de hakkımız.