Hindistan’ın yatırım çağrısına sessiz kaldık

DÜNYANIN yatırımlarda yeni yıldızlarından biri Hindistan. 1.3 milyon nüfusu, 280 milyona ulaşan orta sınıfı, hızlı büyüme rekorları nedeniyle uluslararası şirketlerin gözünü çevirdiği Hindistan büyük bir değişim yaşıyor.

2014 yılında Başbakan olan Narendra Modi, yeni bir Hindistan hedefliyor. Yabancı sermayeyi çekmek için yerli ortaklık koşulunu kaldıran, liberalleşmeyi hızlandıran Modi, yatırımları arttırmayı, orta sınıfı güçlendirmeyi sağlayacak adımlar atıyor.

Türkiye ise hem yakaladığı büyüme hızını sürdürmek hem de giderek azalan doğrudan yatırım imkanlarını arttırmak için yeni pazarlar peşinde. İşte Türkiye’nin yönünü çevirmesi gereken o pazarlardan biri Hindistan. İki ülke arasındaki ticaret hacmi sadece 6.5 milyar dolar. Oysa Hindistan’ın dış ticaret hacmi 1 trilyon dolara yakın.

ÖNEMLİ MESAJLAR

Türkiye’den sadece tek bir şirketin Çelebi Holding’in yatırımı var. Çelebi Holding’in davetlisi olarak Hindistan’a gittik. Hindistan’da yaşayan Hintli ve Türk çeşitli iş insanları ile sohbet etme fırsatım oldu. Aldığım bilgilere göre geçen yıl mayısta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyareti sırasında yapılan iş forumunda çok önemli mesajlar verilmiş. Başbakan Modi özellikle Türk müteahhitlerini yatırım yapmaya davet etmiş. Ancak o günden bugüne çok fazla bir hareket olamamış. Modi’nin kalkınma hamlesi nedeniyle ciddi bir potansiyel oluşmasına rağmen Türk şirketlerinin neden yavaş davrandığını Türkiye’nin geçen yıl atanan Türk Büyükelçisi Şakir Torunlar’a sordum.

BÜYÜK POTANSİYEL VAR

Dünyadaki yatırımları ile Türk müteahhitlerinin Hindistan’da Almanya ve Çin kadar şöhrete sahip olduğunu söyleyen Torunlar, şu bilgileri veriyor: “Modi’nin 2022 hedefi var. Yeni Hindistan yaratıyor. Bu sürede 50 milyon konut yapılacak. Alt yapı yatırımları, köprüler, tüneller inşaa edilecek. Türk müteahhitler ellerini çabuk tutmalı. Ekonomi boşluk kaldırmaz. Dünyanın yatırımcıları burada.” “Türk yatırımcılarının gelmemesi için hiçbir neden yok. Biz büyükelçilik olarak ne zaman isterlerse onların yanındayız” diyen Torunlar’ın önerileri şöyle:

- Türkiye’den bir tek Çelebi geldi. 10 yıl oldu. Biz yeni Çelebiler bekliyoruz.

- Turizmde büyük bir potansiyel var. Türkiye’de Mardin’de Antalya’da çekilen Bollywood filmleri Türkiye’yi tanıtıyor. Türkiye’ye ilgiyi arttırıyor. Bu yıl turist sayısı 80 bini geçti. Ama çok az.

- Sorun uçuşların yetersiz olması. Üç haftadan önce uçaklarda koltuk bulunamıyor. Uçuş sayılarının artması gerekiyor. Bunun için de hükümetler arası diyalog gerekli.

- TÜSİAD, TİM, DEİK burada ofis açmalı. Ben buradaki benzer örgütlere Türkiye’de ofis açmalarını öneriyorum.

Hindistan’da gerçekten büyük bir kalkınma hamlesi göze çarpıyor. 10 yıl önce geldiğim Delhi’de parklar, otoyollar, havalimanı, konutlar yapılmaya başlanmış. Kaldığım otelin konukları arasında ABD Başkanı Trump’ın oğulları da vardı. Delhi’deki Tower’lardan birinin açılışına gelmişti. Oteller işinsanları ile dolu. Hindistan uzaktan zor görünse de gelenin çok kolay alıştığı bir ülke. Bu hızla büyüyecek başka ülke bence yok!

METİN ŞEN LONDRA’DA ŞAMPANYA KULUBÜ AÇACAK
TÜRKİYE’de Fenerbahçe denilince ilk akla gelen isimlerden biri Ali Şen... Prizren’de doğan Ali Şen, Türkiye’ye geldikten sonra işçilikten patronluğa kadar uzanan ilginç bir yaşam öyküsüne sahip. 1980’li yıllarda Turgut Özallı yıllarda Rusya’nın petrol şirketi Gazpromla ortak olan Şen, Bosphorus Gazla da Türkiye’de ilk kez doğalgazda toptan ticarete girdi.

7 MARKASI VAR

Ali Şen’in iki oğlu oldu. Adnan ve Metin Şen... 2013 yılına kadar enerji sektöründe beraber çalıştılar. Bu tarihte ise aile işletmelerinde yaşanan krizleri atlatamayınca iki kardeş yolları ayırdılar. Enerji Adnan Şen’de kaldı. Metin Şen ise tamamen farklı bir alana girdi. Gayrimenkul geliştirme, start up ortaklıkları ve ana konu yeme içme ve eğlence. “Enerji sektöründen, faturaları görmekten sıkılmıştım. İnsanlara dokunan işler yapmak, interaktif işler yapmak istiyordum” diyor Metin Şen... İtalyan restoran markası Serafina’yı ilk kez Akmerkez’de açarak yeme içme sektörüne giren Şen’in bu alanda 7 markası var ancak üçü faaliyette. Serafina’nın ikinci şubesi Vadi İstanbul’da açılmış. Üçüncüsü ise Üçüncü Havalimanı’nda açılacak. Şen, “Yeme içme sektörü son yılların en cazip sektörlerinden. Turizmin darbe yemesiyle yatırımcılarda bir geri çekilme olsa da yine de canlı bir sektör” diyor. Türkiye’de yakın zamanda şampanya va nargile kulüpleri açmaya hazırlanıyor. Yurtdışında ise Londra’yı hedef seçen Şen, “Londra’da da Champaing Bar açmak için hazırlıkları tamamladık” diyor. 2019’da iki önemli yurtdışı markasını getireceğini anlatan Şen, “Bu sektörde büyümek istiyorum. Küçük kaldınız mı olmuyor. Kendi markalarımı yaratarak ve uygun konseptleri getirerek bunu yapmak istiyorum.”

ALİ KOÇ’U DESTEKLİYORUM

Şen ailesi denilince akla gelen bir başka konu da tabii ki Fenerbahçe. Fenerbahçe Başkanlığı yapan Ali Şen’in iki oğlu da Fenerbahçeli. Metin Şen başkanlık yarışında Ali Koç’u desteklediğini söylüyor ve “Aziz Yıldırım çok iyi işler yaptı. Ama artık 20 yıl oluyor. Fenerbahçe’nin daha üst seviyeye gelmesi için Ali Koç gelmeli. Değişim şart. Yeni bir ivme, yeni bir taze kan gerek” diyor.