Sait Faik artık yetim çocukları okutamayacak mı

1 Ocak’tan, yani bugünden itibaren Amerika Birleşik Devletleri’nde kamu malı haline gelecek bu karakterler artık herhangi bir izin ya da telif ücreti ödenmeden kullanılabilecek.

Bizde de aynı durum Türk hikâyeciliğinin yapı taşlarından Sait Faik Abasıyanık (18 Kasım 1906-11 Mayıs 1954) için geçerli.

Vefatının üzerinden 70 yıl geçtiği için eserlerinin telif hakkı kalktı ve isteyen her yayıncı artık onun kitaplarını telif ücreti ödemeden basabilecek.

Can Yayınları ve Doğan Kitap gibi büyük yayınevlerinin hazırlıklarının olduğunu ve yeni yayın dönemi programlarında aldıklarını duymuştum. Yarın bir kitapçıya gittiğinizde farklı yayınevlerinin bastığı Sait Faik Abasıyanık kitaplarıyla karşılaşmanız mümkün.

Bu demektir ki bundan sonra Darüşşafaka Lisesi’ndeki yetim öğrencilerin eğitimine katkı veremeyecek usta yazar. Çünkü vasiyetiyle bütün telif gelirlerini onlara bırakmıştı.

30 Mart 1863 tarihinde Padişah Fermanı ile babası ölmüş ve maddi durumu yetersiz kız ve erkek öğrencilere karşılıksız eğitim sağlamak amacıyla kurulmuş Darüşşafaka Cemiyeti, Sait Faik Abasıyanık’ın kanuni temsilcisiydi.

Sağlığında birkaç kez, o zaman İstanbul Fatih’te bulunan Darüşşafaka Lisesi’ne giden Sait Faik çocukları çok takdir ederek onlarla ilgilenmiş, ölümünden sonra tüm mal varlığının Darüşşafaka’ya verilmesini istemişti. Annesi Makbule Abasıyanık da bu arzuya uyarak telif haklarını Cemiyette bırakmış, ancak Burgazada’daki köşkün müze olarak korunmasını ve oğlu adına her yıl bir hikâye armağanı verilmesini şart koşmuştu. Darüşşafaka Cemiyeti, kendisine 1964 yılında intikal eden bu vasiyete titizlikle sahip çıkarak köşkü müze halinde korumuş ve o yıldan bu yana ‘Sait Faik Hikâye Armağanı’ adı altında Türkiye’nin en ciddi edebiyat yarışmalarından birini düzenlemeye devam etmekte.

Darüşşafaka Cemiyeti bu yarışmaları Sait Faik Abasıyanık’ın yayın haklarını verdiği yayınevleri ile birlikte düzenliyor.  2003 yılından 2011 yılına kadar kitapları basan Yapı Kredi Yayınları, 2012 yılından itibaren de Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları bu görevi üstlendi.

Kısaca Sait Faik Abasıyanık’ın telifinin düşmesi Darüşşafaka Lisesi’nde okuyan öksüz ve yetim öğrencilerin artık bu destekten mahrum kalacağı anlamına geliyor.

Yasal zorunluluk olmasa bile bunu vicdani bir vasiyet olarak kabul edip Sait Faik’in kitaplarını basan bütün yayınevleri telif gelirlerini Darüşşafaka Cemiyeti’ne verse güzel olmaz mı? Hem daha çok insan Sait Faik kitabı okumuş olur hem de çok daha fazla öğrencinin eğitimine katkı sağlanır.

TÜRKİYE’DE HALİL PAŞA DÜNYADA RENÉ MAGRİTTE




SANAT piyasasını müzayedeler üzerinden değerlendiren artam.com 2024’ün en yüksek fiyata satılan eserlerini sıraladı. Artam Antik’in düzenlediği müzayedelerde yılın en yüksek rakamlı yapıtı Halil Paşa’nın ‘Bahçede Kadınlar’ konulu eseri oldu. Sanatçının Beylerbeyi Selim Paşa Yalısı’nın bahçesinden huzurlu bir manzara sunan yapıtı 9 milyon 679 bin TL’ye satıldı. Listenin ikinci sırasında Burhan Doğançay yer aldı. Sanatçının Metropolitan Museum of Art’ın koleksiyonunda da yer alan ‘Ribbon’ serisine ait ‘Black & Yellow Loops’ adlı çalışması 5 milyon 232 bin TL’lik satış rakamına ulaştı. Günümüz figür resminin güçlü ismi Neş’e Erdok’un Kemal İskender, Nedret Sekban, Özer Kabaş, Hüsnü Koldaş’ı resmettiği eseri olan portresi 4 milyon 839 bin TL’lik satışıyla üçüncü oldu. Listenin dördüncü sırasında Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun 4 milyon 447 bin TL’ye satılan ‘Yeşil Kahve’si, beşinci sırada ise Yüksel Arslan’ın 4 milyon 54 bin TL’lik rakamıyla ‘Arture 460’ı yer aldı.

ERTEGÜN KOLEKSİYONUNDAN

Dünya müzayedelerinde 2024’ün en önemli olayı müzik yapımcısı, Atlantic Records’un kurucusu Ahmet Ertegün’ün eşi, iç mimar Mica Ertegün’ün koleksiyonunun satışıydı. Ertegün’ün koleksiyonundan satışa sunulan René Magritte’in 1954 tarihli ünlü tablosu “L’empire des Lumières” (Işık İmparatorluğu), kasım ayında Christie’s’in müzayedesinde 121.16 milyon dolara satıldı. Yılın en yüksek rakamına ulaşan yapıt sürrealistlerin rekorunu kırmış oldu.

Ed Ruscha’nın 1964 tarihli ‘Standard Station, Ten-Cent Western Being Torn in Half’ tarihli eseri 68.26 milyon dolar ile ikinci olurken Claude Monet’nin ‘Nymphéas’ adlı 1914-17 tarihli tablosu 65.5 milyon dolarlık fiyatıyla üçüncü oldu.

Listede Jean-Michel Basquiat’nın ‘Untitled (ELMAR)’ı 46.48 milyon dolar fiyatıyla dördüncü, René Magritte’nin “L’ami intime”i ise 42.12 milyon dolar ile beşinci sırada yer aldı.