Çarın petrol kralıyla savaşı

Putin'in mesajını ciddiye alanlar için sorun yok.

Rejime karşı cephe alan Berezovski, Gusinski gibi isimler sürgünde.

Putin'in ilk günden belirlediği sınırı aşmakla yetinmeyip, ‘‘yangına körükle giden’’ Rusya'nın en zengin adamı, petrol kralı Mikhail Khodorkovski ise bildiğiniz gibi iki haftadır hapiste.

Peki Khodorkovski'nin suçu neydi?

Resmi açıklamaya göre, petrol kralı 756 milyon dolar dolayında bir yolsuzluğa bulaşmış.

Khodorkovski'nin sahibi olduğu Yukos petrol şirketinin 1995 yılında özelleştirilmesi sırasında bazı dümenler çevirdiği ve şirketi 350 milyon dolara kapattığı bir sır değil. Yukos'un değerinin iki yıl sonra 9 milyar dolara, 2003 yılında ise 30 milyar dolara fırladığı göz önüne alındığında Khodorkovski'nin hiç de masum olmadığı ortada.

Ancak fatura niye 8 yıl sonra kesiliyor?

İşte bu noktada Kremlin'e yakın çevreler, Putin ile Khodorkovski arasındaki çekişmelere dikkat çekiyor.

İki adam arasındaki sürtüşme yaklaşık bir yıl önce başlamış.

Bir keresinde yönetim kademelerindeki yolsuzluğu gündeme getiren petrol kralına Putin'in cevabı şöyle olmuş: ‘‘Siz önce vergilerinizi ödeyin.’’

Bu uyarıdan sonra estirdiği fırtınanın şiddeti daha da artmış: ‘‘Yukos'u nasıl ele geçirdiniz onun hesabını verin.’’

Rusya'nın en zengin adamı konumuna geldikten sonra şeffaflık ve parlamenter demokrasinin bayraktarlığını yapan Khodorkovski, Putin'in uyarılarını ciddiye almadığını hemen kanıtlamaya kalkışmış.

Muhalefet partilerine mali destek sağladığı yetmiyormuş gibi muhalefet liderleriyle her yerde boy göstermeye başlamış.

Önemli bir gaf daha yapmış.

2007 yılında iş hayatından elini ayağını çekeceğini ilan etmiş.

Khodorkovski'nin açıkladığı 2007 yılı kritik bir tarih. Zira tam bir yıl sonra 2008 yılında, Putin iktidarda ikinci dönemini tamamlayacağı için başkanlık seçimleri yapılacak.

Petrol kralının ‘‘işi bırakıyorum’’ mesajı Kremlin tarafından derhal ‘‘politikaya atılıyorum’’ olarak algılanıyor.

Hatta, Khodorkovski'nin Duma'daki 500 milletvekilinden 200'ünü parayla satın aldığı söyleniyor.

Bu arada Putin'i rahatsız eden bir gelişme daha.

Petrol kralı Yukos şirketine Amerikalı partner arayışına kalkışıyor. Adaylar arasında Amerikan petrol devi Exxon'un da ismi geçiyor.

Pazarlıklardan rahatsız olan Putin bunu gizlemiyor: ‘‘Son sözü devlet söyleyecek.’’

Nitekim son sözü söyleyen kendisi oluyor ve Khodorkovski'yi özel uçağından çıkartıp hapse gönderiyor.

Yukos'un hisselerine de devlet olarak el koyuyor.

Neticede Rusya demokrasiyi şimdilik ıskalamış görünüyor.