Sahte psikolog sayısı gerçeğini ikiye katladı... İsimleri farklı tuzakları hep aynı

Bu sefer, Müge Anlı’da izledim. Viyana’da yaşayan inşaat mühendisi Dağıstan Özdemir ve Habibe Öztürk, “Gazmalı Rahman Hoca” olarak da bilinen ve ilkokul mezunu olduğu halde kendisini “İstanbul Erciyes Üniversitesi Metafizik Bölümü, Bilinçaltı Temizlik ve tüm Ruhani Psikiyatrik rahatsızlıklarda diplomalı, sertifikalı, yetkili psikolog” olarak tanıtan Abdürrahim isimli şarlatana yaklaşık 32 bin Euro (1 milyon 200 bin TL) para kaptırmış.

Polis, yayını ihbar sayarak o sahtekarı gözaltına aldı. Belki serbest kalacak belki tutuklanacak, elbette kararı yargı verecek. Ancak sormak istediğim şu: Bu kaçıncı? Bu sahtekârların isimleri değişiyor, yöntemleri değişmiyor. Peki neden ısrarla aynı tuzağa düşüyoruz? “Çünkü” diyor, Türk Psikologlar Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Gökhan Malkoç, “50 yıldır ne bir odamız ne de meslek yasamız var!”

TOPLUMU BU ŞARLATALARDAN ANCAK MESLEK YASASI İLE KORUYABİLİRİZ

Avusturya’nın başkenti Viyana’da yaşıyorlar, biri inşaat mühendisi, gayet aklı başında görünen bir çift. Araları düzelsin diye gitmişler bu dolandırıcıya. “Sözde” başarılı olunca da Abdürrahim isimli bu şahıs, B planını sokmuş devreye. Çifti, “Şans oyunlarında çıkacak rakamları söyleyeceğim” diyerek kandırmış. Sosyal medya hesaplarında mezun olduğunu iddia ettiği üniversitenin adını bile doğru yazamayan bu şarlatana nasıl kandı üniversite mezunu bu insanlar peki?

CEZA DAHİ ALMAYAN VAR

Türk Psikologlar Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Gökhan Malkoç, dolandırıcıların kendilerine has yöntemleri ile akademisyen, iş insanı, doktor, mimar, mühendis, kısaca herkesi dolandırabileceğini belirterek, “Zeki ya da bir statü sahibi olmak sizi bu dolandırıcılardan korumaz. O yüzden önce dolandırıcıya ve ona ne olduğuna bakmak lazım. Bize ihbar edilenler de dahil birçok dolandırıcıyı mahkemeye verdik bugüne kadar ama ya para cezası ile kurtuldular ya ceza dahi almadılar” diyor.

SERTİFİKA İLE PSİKOLOG OLUNMAZ

Eski stil “üfürükçü”, “cinci” hocaların yanı sıra son 10 yıldır “ruh sağlığı danışmanı”, “yaşam koçu”, “metafizikçi”, “kuantum terapisti” gibi yeni dolandırıcılık çeşitleri de türedi. Prof. Dr. Malkoç da psikolog olabilmek için üniversitelerin psikoloji bölümlerinden mezun olmak gerektiğini belirterek, şöyle devam ediyor: “Mesela kişi, başka bir bölümde lisans eğitimi alıp, psikoloji alanında yüksek lisans yapabilir ama bu onu psikolog yapmaz. Psikolog unvanı sadece psikoloji bölümü mezunlarına verilir. Psikolojinin; gelişim, deneysel, klinik psikoloji gibi birçok alt dalı vardır. Mesela klinik psikolog olmak isteyen, 4 yıllık psikoloji lisans eğitimi ardından, bu alanda yüksek lisans yapmalıdır. ‘Bilmem ne üniversitesinde 1 hafta ders aldım’ diye bir şey ise olamaz! 2 sertifika almakla, birkaç eğitime gitmekle psikolog olunmaz. Bu olsa olsa şarlatanlık, sahtekarlık olur.”

PSİKOLOJİ EĞİTİMİNE STANDART GETİRİLMELİ

2-3 sertifika alanlar kadar, adı sanı duyulmamış üniversitelerden alınan, online eğitimlerle kendini “psikolog” ilan edenlerin sayısı “gerçek” psikologların iki katı. (500 bin civarı olduğu tahminleri var.) Peki, bunlarla nasıl mücadele edilecek? Yanıtı şu: “Neredeyse 50 yıl geçti, 1976’dan buyana her platformda bir meslek yasası çıkarılması gerektiğini söyledik. Ki hazırladığımız çalışmalar defalarca Meclis gündemine de alındı ancak kadük oldu. Yasayı ne zaman dillendirsek, ‘Meslektaşlarınızı korumak için istiyorsunuz’ söylemleri oluyor. Elbette meslektaşlarımızın haklarını korumak için yasayı savunuyoruz ancak asıl nokta vatandaşlarımızın çıkarlarını korumak. Çünkü her geçen gün sayıları hızla artan bu sahte psikologlar, psikoloji bilimi ve toplumun ruh sağlığını ciddi derecede tehdit etmektedir. Yasa ile mesleğimizin standartlarının belirlenmesi bizleri olduğu kadar vatandaşlarımızı da bu ve benzeri şarlatanlardan da koruyacaktır.”

BARAJ KONULSUN

“Yanı sıra Türkiye’de hali hazırda 100’den fazla psikoloji bölümü var, burada bir alan yaratıldı ama buna uygun düzenlemeler yapılmadı. Maalesef öyle üniversiteler var ki bilimsel standartlarda eğitim verilmiyor. Her yıl 13-15 bin civarında öğrenci alımı yapılıyor psikoloji bölümüne. 200 binden fazla da mezun var. ‘Gençler üniversiteye gitsin, açıkta kalmasın’ denilebilir. Ama psikoloji, kamu yararı için var. Ayrıca mühendislik, mimarlık, eğitim fakülteleri, eczacılık, tıp, hukuk bölümlerinde baraj var. Psikolojide yok. Yani başka lisans programlarına giremeyecek kişiler de kolayca yerleşebiliyor. Bu yüzden YÖK’e dava açtık. Acilen bir düzenlenme şart.”

TERAPİ ATEŞ PAHASI

Türkiye’de terapi almaksa giderek pahalanıyor. Semte ve psikoloğun deneyimine göre 2- 10 bin lira arasında değişen fiyatlar var. Prof. Dr. Malkoç’un bu konudaki yorumu ise şu: “Bir düzenleme de burada yapılmalı. Vatandaşlarımızın önemli bir kısmının psikolojik hizmetlere erişiminde ciddi sıkıntılar var ve bu sıkıntılar, sahtekarlıkları da tetiklemekte. 2015 yılında bakanlığın açıkladığı ‘Her ASM’ye bir psikolog’ projesi vardı mesela. Bu bile hayata geçirilirse hem farkındalık artar hem vatandaşların psikoloğa erişimi kolay ve güvenli olur. Özelde de dezavantaj yaratan fiyatlamalar üzerine yeni modellemeler geliştirilmelidir.”