Bebeklerde emme alışkanlığı ve emzik

Bu evrede bebek, çevresini ağız yoluyla keşfetmeye çalışır ve etrafında gördüğü cisimleri sıklıkla ağzına götürür.

Yapılan araştırmalarda emme güdüsünün bir sonucu olarak bebeklerin yaklaşık yüzde 85’inin birinci aylarında emzik kullanmaya başladığı saptanmıştır. Emzik, bebeğin doğal emme içgüdüsünü tatmin etmekte ve bebeğe güvende olduğu hissini vermektedir.
Bebek emzik emmekten mutlu oluyorsa, bu durumdan rahatsız olmaya ve bebeklerin emme zevklerini tatmin etmelerini engellemeye gerek yoktur. Ancak kimi anne-babalar, bebeklerine çok fazla emzik verirler. Bu yüzden de bebekler için emme bir vakit sonra ihtiyaç olmaktan çıkıp sakinleştirici bir araç haline gelir. Bu da bağımlılığa yol açar.
Ayrıca uzun süreli emzik alışkanlığı; diş ve çene yapısının bozulması, kulak-burun hastalıkları ve konuşma bozukluklarına yol açabilmektedir. Uzun süreli emzik kullanan bebekler, kelimelerle duygulara temas etmekten ve başka türlü problem çözme şemalarını oluşturmaktan da uzaklaşmaktadır.
Eğer emziği çok fazla kullanırsanız, yani bebeğinizin çıkardığı sesler karşısındaki ilk hareketiniz ona emzik vermek olursa, bebeğinizin ses çıkarma ve ses keşfetme ihtiyacını engelleyebilirsiniz.
Çoğu bebeğin emzik ihtiyacı, kelimeleri kullanmaya başlamadan önce yani 4-5 aylık gibiyken azalır. Ağızda bir şekil bozukluğuna yol açmaması açısından bebeğinizin ilk dişleri çıktığında yani 6-8 aylar arasında emzik kullanımını yavaş yavaş azaltabilirsiniz.
Genelde emme refleksi, çiğneme becerisinin gelişmesiyle birlikte ortadan kaybolmaya başlar. Çiğneme becerisinin gelişmeye başladığını gözlemlediğiniz dönemde çocuğunuza emzik yerine çiğnemesi için ekmek kabuğu gibi sert bir yiyecek verdiğinizde, bunu çiğnemeye çalıştığını görürsünüz. Bu açıdan çocuğunuzun emme refleksini yapay bir şekilde uzatmaktan kaçınmanız gerekir. En geç 2 yaş bitiminde emzik kullanımının tamamen bırakılması da yerinde olacaktır.
EMZİĞİ ONU SUSTURMAK İÇİN KULLANMAYIN
Bu süreçte ilk olarak bebeğinizin emmenin dışında ihtiyaçları olabileceğini, emme dışında bir faaliyetle de sakinleşebileceğini fark etmeye çalışın. En önemlisi bebeğiniz gergin, sinirli veya huysuzken, ağlıyorken, emziği susması için kullanmaya çalışmayın.
Bebeğiniz ağladığında yapmanız gereken, ona yumuşak bir şekilde yaklaşıp sakinleştirmeye çalışmaktır. Bunun için çocuğunuza müzik dinletebilir, şarkı mırıldanabilir ya da kucağınıza alıp onunla konuşabilirsiniz.
Dikkat edilmesi gereken bir nokta da şudur: Bebeğinizin gereksinimi bitmeden emziğini alırsanız, çocuğunuzun emme ve ağzından haz alma ihtiyacı devam ettiğinden parmak emmeye başlayacaktır. Ayrıca gereksiz korkutmalar, daha ciddi ruhsal gerginliklere yol açacağından, başvurulmaması gereken bir yöntemdir.
PARMAK EMMESINE SERT TEPKILER VERMEYIN
Öte yandan emzik kullanımı için annesine ihtiyaç duyduğunu fark eden bebek, kendi kendini yatıştırabilmek için daha bağımsız bir yola başvurabilir ve bu durum kendini çoğu zaman parmak emme davranışı olarak gösterebilir. Bebek, parmak emme davranışını bir kez keşfettiğinde, her ihtiyaç duyduğunda emme güdüsünü tatmin etmek amacıyla kullanabilir.
Aileler genellikle parmak emme davranışının ilk 3 ayda ortaya çıktığını belirtse de, parmak emme davranışının anne karnından itibaren görüldüğü ultrason görüntülerinden tespit edilmiştir. Uzmanların araştırmalarına göre, parmak emme davranışı beyinde salgılanan endorfin seviyesini artırmakta ve sonuç olarak bebeğin kendisini psikolojik olarak daha rahat ve güvende hissetmesini sağlamaktadır.
Halk arasında parmak emme davranışının açlıktan kaynaklandığına dair bir görüş bulunmaktadır; ancak parmak emen çocukların çoğunun bu davranışı beslenmeye bağlı olmayacak şekilde geliştirdiği belirlenmiştir.
Bunun yanı sıra bebeklerin uykuları geldiğinde ellerini ağızlarına götürmesi de uyku ve parmak emme arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.
Parmak emme davranışı kimi zaman ailelerde endişe uyandırabilir ve anne-babalar, çocuklarını bu davranıştan vazgeçirmeye çalışabilirler. Normal gelişen bir çocuğun 3 yaşına kadar parmak emmesinin engellemesine tepki göstermesi doğal karşılanan bir durumdur. Ancak 4 yaşına gelen çocukların yavaş yavaş bu alışkanlıktan vazgeçmesi beklenmektedir. Parmak emmeyi sürdüren çocuklarda, aileler sert tepkilerden ve ceza, yasaklama gibi kısıtlayıcı yöntemlerden uzak durmalıdır.
Eğer çocuğunuzun bu davranışı karşısında yasaklayan ve karşı çıkan tavırları sık sık sergilerseniz, bu istenmeyen davranışı onun gözünde daha mükemmel kılar ve pekiştirmiş olursunuz!