Piyasalar Libya’yı bıraktı, Japonya’yı satın aldı

Dün bankacılarla konuştuğumuzda, “Piyasaların Libya’yı satın almak yerine, Japonya’daki nükleer endişenin azalmasını satın aldığını” söylediler. ABD ve AB’li nükleer uzmanı yetkililerin Japonya’daki incelemelerinden sonra, nükleer tehditin kontrol altına alınmaya başladığını açıklamaları, piyasaların hoşuna gitti.
Tabi ki Japon yenindeki yükseliş trendine G-7’nin müdahale kararı alması ve kısa sürede bu konuda başarı sağlaması da Japonya’ya dönük kaygıların azalmasında çok önemli bir rol oynadı. Küresel ekonomiyi tehdit edecek boyutlara ulaşmadan bu büyük sorunun önlenebileceği konusunda bir güven oluşmaya başladığı gözleniyor.
Dün piyasalarda oluşan bu beklenti, Japonya’ya dönük endişenin tümüyle giderildiği anlamına gelmiyor, tabi ki..
Fukişima nükleer santralında soğutma çalışmaları sonuç vermeye başladı, soğutuculara yeniden elektrik veriliyor ama yine de durumun kontrol altına alınmasının epeyce bir süre alacağı konuşuluyor. Bu süreç içinde yeni olumsuz haberler gelme ihtimali mevcut. Yanı sıra Japonya’daki deprem ve tsunami’nin yarattığı tahribatın, nükleer tehlike ve mal ihracatı dahil, önümüzdeki günlerde daha net bir şekilde ortaya çıkması, fatura kapsamlı biçimde ortaya çıktığında, piyasalarda etkili olması da bekleniyor.
Özetle; küresel piyasalarda Japonya’ya ilişkin sıkıntıların şimdiden yumuşadığı gözlendi.
Buna karşılık Libya’da başlayan sıcak çatışma ise küresel piyasalarda çok büyük bir olumsuz etki yaratmadı. Piyasa uzmanları, BM’nin kararından sonra böyle bir çatışma beklentisinin zaten oluştuğunu, çatışmanın başlamasının bu nedenle piyasaları etkilememiş olabileceğini söylüyorlar. Bu krizin uzaması halinde, etkisinin ileride görülebileceği de söyleniyor.
Libya’daki çatışmanın en önemli etkisi petrol fiyatlarında görüldü ama burada bile beklendiği kadar büyük artış kaydedilmedi, dünya petrol fiyatları 114 dolara çıktı.
PİYASA ÇOK OYNAK
İçeride ise küresel piyasalara bağlı olarak faizlerde küçük bir artış yaşanırken, hisse senedi piyasaları ve kurda fazla etki yapmadı. Bankacılar geçen hafta yoğun sıcak para girişi olduğunu, dün giriş olmasa bile piyasaların sakin olduğunu kaydettiler.
Ancak bankacılar, piyasanın çok oynak olduğunu, dün piyasada yaşanan sakinliğin kalıcı olduğunu kimsenin söyleyemeyeceğini ifade ediyorlar. Geçen haftadan itibaren oynak bir piyasaya girildiği, birkaç gün sonra neler olabileceğinin şimdiden kestirilemediği, her an sürprizlere gebe bir dönem daha yaşandığı görüşündeler.
İçeride dün yaşanan olumlu seyrin nedeni konusunda ise çok somut veriler bulunamıyor. Bazı kanallarda Libya Merkez Bankası Başkanı’nın kriz çıktığında Türkiye’de bulunmasından hareketle, Kaddafi’nin paralarının Türkiye’ye aktarıldığı yönünde spekülasyonların yapıldığını izledik. Kaddafi ve ailesine ait hesapların Avrupa’da dondurulması kararının verilmesi nedeniyle, piyasalarda bu senaryonun gerçek olabileceği konuşuluyor.
Yanısıra Japonya’da depremden hemen önce ihraç edilen, 2 milyar doların üzerindeki yen bazındaki devlet tahvillerinin parasının Hazine’nin kasasına girmeye başladığı, içeride yaşanan iyimserlikte bunun da etkili olabileceği belirtiliyor.
Piyasalar buna rağmen, böylesine karışık bir ortamda önümüzdeki günleri kestiremiyor.
Daha orta vadede bakıldığında ise Libya’daki sıcak çatışmanın uzun süre alması, Libya’ya yeni ülkelerin eklenmesi durumunda, petrol fiyatlarının yüksek kalacağına göre hesaplar yapılmaya başladı. Petrol fiyatlarının yüksek kalması, tek başına bile, cari açık problemi büyüyen Türkiye ekonomisi için önemli bir tehdit oluşturuyor.