İhracat, ithalatın yarısına iniyor

Orta Vadeli Program (OVP) ve buna bağlı olarak hedefleri yenilenerek önceki gün Merkez Bankası’nın yayımladığı Enflasyon Raporu’nda, özellikle dış ticaret ve ödemeler dengesine ilişkin tahminlerin iyimser kaldığı da ortaya çıktı sayılır.

Geçtiğimiz Eylül ayına ilişkin ihracat rakamı tahminleri 9.3 milyar dolar düzeyindeydi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün eylül ayı ihracatının 8.9 milyar dolar olduğunu açıkladı. Bu rakam 9.2 milyar dolar olarak açıklanan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)nin açıkladığı öncü verilerin de çok altında.

Aynı ayda ithalat ise piyasa beklentilerinin biraz üzerinde, 15.6 milyar dolara çıktı. Bu ithalatta yüzde 25.3’lük bir artış anlamına geliyor.

Bu rakamlarla birlikte açık, Eylül ayında yıllık bazda yüzde 67 oranında artışla 6.7 milyar dolara çıkmış oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış veriler de ihracat yavaşlamaya devam ederken ithalatın tam gaz sürdüğünü gösteriyor.

Bu yılın ikinci çeyreğinde ihracattaki artış oranı yüzde 24 iken, bu oranın üçüncü çeyrek itibariyle yüzde 6.7’ye gerilediğini, ithalattaki artışın ise daha sınırlı bir düşüşle yüzde 34’den 24’e indiğini gözlüyoruz.

İhracatın ithalatı karşılama oranının ise üçüncü çeyrek itibariyle yüzde 57.4’e indiği ortaya çıktı. Bu oranın 2000 yılının son çeyreğinden sonraki en düşük oran olduğu ifade ediliyor.

Piyasa uzmanları ithalat ve ihracattaki mevcut seyrin devam etmesi halinde, yılsonu ya da 2011 ilk çeyrek itibariyle ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 50’ye inebileceğini, yani ihracatın ancak ithalatın yarasında kalabileceği belirtiliyor.

İÇ TALEP VE CARİ AÇIK HESAPLARI DEĞİŞTİREBİLİR

Daha önceki aylarda da benzeri bir tablo vardı ama Eylül ayı verileri, Avrupa ve gelişmiş ülkelerdeki talep gerilemesinin Türkiye’nin ihracatını önemli ölçüde vurduğunu gösterdi. Bununla birlikte gelen büyüme rakamları ise yüksek kalmaya devam ediyor. Bu da içtalebin artmaya devam ettiğini, iç ve dış talep arasındaki farkın giderek daha da açıldığını ortaya koyuyor.

Bu tablo zaten epeyce büyüyen cari açıkla ilgili problemin artarak devam edeceğinin de bir kanıtı gibi. Çünkü öncü veriler büyümenin güçlü biçimde devam ettiğini, Ekim ayında ihracattaki yavaşlamanın daha da belirginleştiğini gösteriyor. Yani dış açık belli ki artmaya devam edecek.

Merkez Bankası önceki gün yayımladığı Enflasyon Raporu’nda genel olarak olumlu bir tablo çizerken, olası riskleri de sıraladı. Merkez Bankası faiz artışı için daha önce ilk çeyrek olarak belirtilen takvimi 2011 yılının son çeyreğine öteledi. Ancak özellikle dış ticaretle, cari açıkla ilgili beklentilerin üzerinde gelecek rakamlara sınırlayıcı ek önlemler alacağını belirtirken, aynı şekilde içtalebin beklenenden fazla artması halinde de faiz artışlarını yine öne çekebileceğini ifade etti.
Merkez Bankası’nın enflasyon ve faiz planları tehlikeye girebilir...