İç talep kıpırdandı cari açıkta dönüş başladı

Zaten bu veriler gelir gelmez farklı tahminler de dile getirilmeye başlandı. Bu dış ticaret verileri bize, dış ticaret açığında, cari açıkta 2012 yılında yaşanan olumlu seyrin artık yeni yılda yaşanamayacağını gösterdi. Bir başka deyişle dış ticaret açığında ve cari açıkta en iyisi geride kaldı. Yani iç talep ile dış talep arasında yaşanan dengelenmenin de sonuna gelindi...

CANLANMA TARTIŞILIYOR

Tüm bunlar iç talebin yeniden canlanmaya başladığını gösteren işaretler. Ancak bu canlanmanın dozu konusunda tahminler ve analizler değişiklik gösteriyor. Bazı analistler iç talebin 2012 yılının son çeyreğinde, ekonomi yönetiminin beklediği ölçüde canlanmaya başladığını belirtirken, bazıları ise beklenenden düşük bir canlanma olduğunu söylüyorlar. Buradan yola çıkarak yeni yılda yüzde 4 büyümeyi sağlamak için bu canlanmanın yeterli olup olmadığı da şimdiden tartışılmaya başladı.
Gördüğünüz gibi; büyüme ve iç talep ile birlikte ekonominin kronik sorunu haline gelen cari açık tehlikesi de yeniden konuşulmaya başladı, bundan sonra da konuşulacak.
Tüm bu tartışmaların bize bir kez daha gösterdiği bir gerçek var ki;ekonomide mucizelere yer yok. Eğer yapısal sorunları henüz çözümlenmemiş, dengeli yüksek büyüme için gerekli olan altyapısını tamamlamamış bir ülke iseniz; büyüme oranlarınızı yükselttiğinizde başka ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmaya mahkumsunuz. Tüm bunlar bir denge ve siyasi kararlarla bu dengenin ne tarafa doğru gideceği, ülkeyi yönetenlerin elinde. Tabi ki günü kurtarma çalışan, sadece oy kaygısı ile hareket eden politikacılar için bu geçerli...
Özetle; 2012 yılındaki büyümenin yüzde 3’ün altında kalmasıyla düzelen dengeler şimdi yeni bir yöne doğru evrilecek. Bunu hala dengeli biçimde götürme imkanı, tabi ki var. Büyümeyi yüzde 4’ün fazla üzerine çıkarmadan, hala riskleri yönetebilecek bir imkana sahibiz.
Ama “2014’de seçim süreci başlıyor, hadi gaza basalım” derseniz, aşırı büyüme hırsına kapılırsanız, sağlanan dengenin, tehlikelere yol açacak biçimde bozulma riski de ortada...

İTHALAT ARTMAYA BAŞLADI

Kasım’da dış ticaret açığı yıllık bazda yüzde 5.5 oranında azalarak 7.2 milyar dolar oldu ama 6.4 milyar dolarlık piyasa beklentisinin üstünde gerçekleşti. Beklentilerin tutmamasının nedeni ihracat beklentilere paralel yıllık bazda yüzde 25 artarak 13.8 milyar dolar gelirken, ithalatın beklentilerin üzerinde artması. İthalat beklentilerin üzerinde yüzde 13 artarak yaklaşık 21 milyar dolara yükseldi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ihracat Kasım’da bir önceki aya göre yüzde 2.5 geriledi; ithalat ise yüzde 0.7 artış gösterdi.
Kasım dış ticaret verilerinden sonra piyasa uzmanları cari işlemler açığı tahminlerinde bulunmaya başladılar. Sonuç olarak; Ekim ayı sonunda, 12 aylık bazda, 53.1 milyar dolar olan cari açığın Kasım sonunda hemen hemen aynı düzeyde kalacağını söyleyenler de var, artacağını söyleyenler de...
Hemen hepsinin üzerinde mutabık kaldığı ortak nokta ise yıllık cari açık rakamlarında yaşanan gerilemenin artık sonuna gelindiği doğrultusunda.
Elbette bu yılki dış ticareti kurtaran unsurlardan altın ticaretinin 2013’de duraklayacağı beklentisi, petrol fiyatlarının seyri gibi konular etkili olacak.
Ancak en belirleyici unsur belli ki; iç talepteki artış olacak. Belli ki iç talep artırılmaya devam edecek ve buna bağlı dış ticaret açığı ve cari açık rakamları 2013 yılında artacak.
Dediğimiz gibi; önemli olan iç talebin ne kadar artacağı, yani yine gaz meselesi.