Çeyreklik indirim daha önce belirlenmişti

Her şeyden önce şunu söyleyelim ki; bankaların çeyrek puanlık indirimi beklentisi vardı ama aklı başında iktisatçılar bu konuda biraz tedirgindiler.

Aslında geçtiğimiz ay yayınlanan raporda düşme ihtimalinin yüksek olduğu belirtiliyordu. Yani indirim yapılmamıştı ama retorik olumlu düzenlenmişti. Şimdi ya yine indirim yapmayıp retoriği olumlu kılacaklardı ya da indirim yapıp retoriği karamsarlaştıracaklardı.

Peki, Merkez Bankası açıklamasında indirime karşılık retorik olumsuz kılındı mı?

Buna yanıt veren iktisatçılar, indirime karşılık retoriğin biraz daha karamsar kılınabileceğini, son açıklamada bunun biraz yapıldığını söylediler. Yani yeni açıklamadan edindiğimiz izlenim o ki; gelecek ay mevcut faiz oranını koruma oranı daha yüksek bir ihtimal.

Anladığımız kadarıyla açık enflasyon hedeflemesi ile birlikte Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu’nun daha önce yaptığı tartışmalarda, bu ay çok büyük bir değişiklik olmadığı takdirde, faiz oranlarında çeyrek puanlık bir indirim önceden belirlenmişti. Yani Durmuş Yılmaz Başkanlığında yapılan ve normalden daha uzun süren son toplantıda, daha önce mutabık kalınan indirim kararının hayata geçirildiğini söyleyebiliyoruz.

Bu indirimi savunan iktisatçılar, önceki gün ABD Merkez Bankası FED’den gelen "faiz artışlarına ara verileceği" mesajının, indirim kararını kuvvetlendirdiğini söylediler.

Buna karşılık gerek FED’in tavrına, gerekse de faiz indirimine ilişkin değişik görüşler bulunuyor. Para politikası konusunda uzman bir akademisyenle konuştuğumuzda FED’in mesajının o kadar olumlu karşılanmaması gerektiğini söyledi. FED’de kafa karışıklığının devam ettiğini, FED içinde tartışmalar yaşandığını kaydeden aynı iktisatçı, ABD’deki faiz oranlarının, bu açıklamaya bakılarak durduğunu söylemek için, henüz çok erken olduğunu söyledi. Bu nedenle Merkez Bankası’nın faiz kararının bundan çok fazla etkilenmemesi gerektiğini kaydeden aynı iktisatçı, "Zaten Merkez Bankası faiz oranlarıyla piyasa faiz oranları arasında doğrudan bir ilişkinin oluşamadığını" söyledi. Bu nedenle reel faizlerin düşürülmesi için Merkez Bankası’nın faiz indirmesinin yeterli olmayacağını kaydeden aynı iktisatçı, Türkiye’de reel faizlerin yüksek olduğu görüşüne katılmadığını, son üç ayda tüketici kredilerinde kaydedilen yüzde 20’lik artışın da bunun kanıtlarından biri olduğunu söyledi.

Aynı iktisatçı, "Merkez Bankası yarım puan indirse piyasa faiz oranları çıkabilirdi" dedi.

DURMUŞ YILMAZ’IN DURUŞU

Faiz indiriminin, siyasi tavırların, "menfaat odaklı" tartışmaların dışında, "saygın iktisatçılar" tarafından tartışılması bizce yararlı olacak. Çünkü bu konuda belli ki bizi zor günler bekliyor.

Olaya Yeni Başkan Durmuş Yılmaz’ın performansı açısından bakacak olursak; genelde olumlu bulduğumuzu söylemeliyiz. Ancak "kur rejimi", "kur politikası" ayrımı gibi bazı terminolojik desteklere ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz. Yani Araştırma Bölümü ile biraz daha sıkı çalışmasının, bilimsel terminoloji üzerinde durmasının yararlı olacağını sanıyoruz.

Buna karşılık "YTL’den Y’nin atılması" konusunda, gazetecilerin "Başbakan 9 ayda atılacağını söylemişti" hatırlatmasına rağmen, henüz böyle bir karar almadıklarını, bunun için erken olduğunu, benimseme sürecinin devam ettiğini söylemesi, bizce çok olumlu bir tavırdı.

Yine kurumsal bağımsızlık adına, atanacak başkan yardımcılıkları konusunda, "Ben üzerinde çalışıyorum en kısa sürede önereceğim" demesi de, olumlu bir mesaj oldu.

Bizce Durmuş Yılmaz’ın performansını göstermesi açısından, alınan son faiz kararı, her ne kadar tartışmalı da olsa, olumsuz bir puan olmadı. Gazetecilerin açıkca soramadıkları, asıl soru olan "Hükümetin isteği doğrultusunda mı faiz indirdiniz?" sorusunun yanıtı bizce olumsuz, yani evet değil. Ama bağımsız karar alındığını söylemek için de henüz erken. Kısacası; çeyrek puanlık indirim piyasalara mesaj açısından çok önemli değildi. Başkan, piyasalara asıl mesajı ise atayacağı Başkan Yardımcılarının nitelikleri ile vermiş olacak.