Üstün yetenekli çocukların problemleri

Üstün yetenekli çocuklar birçok alanda yaşıtlarından ileridedir ve çeşitli alanlarda yetenekleri olabilir. Örneğin matematikte çok ileriyken, müzikte de üstün başarı gösterebilir, çok iyi resim yapabilir veya çok iyi bir sporcu olabilirler.

Anne-babalar veya öğretmenler bu çocuklardaki farklılıkları erken yaşlardan itibaren fark ederler, çünkü bu çocuklar genellikle birçok alanda doğdukları andan itibaren gelişimsel olarak yaşıtlarına göre daha hızlı yol alırlar:

- Oturmaları, emeklemeleri, yürümeleri, koşmaları daha erkendir.

- Erken konuşmaya başlarlar, renkleri, biçimleri 2-3 yaşında tanımlayabilirler.

- Okumayı erken sökerler, genellikle okul öncesi okurlar.

- Kelime hazineleri daha geniştir.

- Hafızaları güçlüdür, hiç kimsenin hatırlamadığı detayları hatırlayabilirler.

- Meraklıdırlar, çok soru sorarlar.

- Espri yapma yetenekleri vardır.

- Her şeyi kendileri yapmak, denemek isteyebilirler.

- Okumaktan keyif alırlar.

- Bilgileri, yaşıtlarına göre daha fazladır.

- Yeni konuları daha kolay öğrenirler.

- Algılamaları daha hızlıdır.

- Birçok alana ilgileri olduğu gibi aynı anda birçok alanda yetenekleri de olabilir (müzik, matematik, spor, resim vs.)

BU YETENEKLER MUTSUZ DA EDEBİLİR

Bütün bu özellikler çocuğun hayatını kolaylaştırabileceği gibi, eğer çocuk doğru ele alınmaz ve yönlendirilmez ise onu başarısızlığa ve mutsuzluğa da götürebilir.

Örneğin, ortalama düzeyde bir sınıfta, yaşıtlarından çok daha hızlı öğrenen bir çocuğun ders sırasında sıkılmasından daha normal bir şey olamaz. Öğretmen konuyu ilk anlattığında kavrayabilen çocuk için ikinci tekrarlar veya basit örnekler çok sıkıcı gelecektir.

Üstün zekalı çocuklar sınıf veya ev ortamlarında destek görmediklerinde, beyinleri yeteri kadar uyarılmadığında, yeteneklerini kullanamadıklarında çeşitli problemler yaşarlar.

Bunların en başında tembellik gelir.

Çabuk öğrenen bir çocuk, yeteri kadar zorlanmadığında bütün akademik hayatında sıkıntısını çekeceği bir problemle karşı karşıya gelir: Ders çalışma, ödev yapma alışkanlığı edinemez.

ÜSTÜN ZEKALI OLDUKLARINI SAKLAYABİLİRLER

Bazı çocuklar da ‘inek’ gibi takma isimlerden korktukları için daha düşük bir profil çizmeyi yeğleyebilirler.

Yapılan araştırmalar, üstün zekalı kızlar ve erkekler arasında bazı değişiklikler ortaya koymuş. Kızların, erkeklere nazaran hata yapmaktan daha çok korktuklarını, sınıf arkadaşları arasında ‘üstün zeka’ olduklarını saklamaya daha meyilli olduklarını, ‘üstün zeka’ olmanın yarattığı sosyal zorluklarla baş edebilmek için daha fazla sosyal ilişkilere ihtiyaç duydukları ve arkadaşlarıyla daha fazla konuştukları bulunmuş. 

Anne-babaların ve öğretmenlerin çocuklarının daha karmaşık sosyal ve duygusal problemlerle karşı karşıya gelmelerini önlemek için bu konulardan haberdar olmaları gerekir.

OKULDA BAŞARISIZ OLABİLİR DERS NOTLARI DÜŞEBİLİR

Üstün yetenekli bir çocuk doğru ortamda değilse, tembelliğin yanında aşağıdaki problemleri de yaşayabilir.

- Dikkat dağınıklığı

- Organize olmama

- Ödevleri teslim etmeyi ihmal etme

- Derslerde dikkat dağıtacak davranışlar yapma

- Sorumluluklarını yerine getirmek için son dakikaya kadar bekleme

- Başkalarını suçlama

- Bahaneler üretme

- Yarışlardan, kıyaslamalardan kaçınma

- Okulda sıkılma ve okula isteksiz gitme

- Öğrenme isteğini kaybetme

- Ders notlarında düşüş

- Mutsuzluk

- Tatminsizlik

- Özgüven eksikliği

- Motivasyon kaybı

- Mükemmeliyetçilik

BİR UZMANDAN YARDIM ALIN

Üstün yetenekli çocukların duygusal, sosyal ve eğitim ihtiyaçları diğer çocuklardan farklılıklar gösterir. Onların her şeyi kolay algılayıp kolay çözdüğünü gören anne-babalar, çocukların başka türlü zorluklar yaşayabileceğini düşünmezler. Oysa üstün yetenekli çocukların özel ihtiyaçları vardır.

Çok okuyan, çok soru soran, sorularıyla sizi zorlayan, çabuk sıkılan, birçok konuda yeteneği olan, bu yetenekleri yüzünden hayatta ne yapmak istediğine bir türlü karar veremeyen, maymun iştahlı gibi gözüken, yaşıtlarıyla bazen eğlenemeyen, anlaşamayan bir çocuğu yetiştirmek özel bir çaba ister.

Eğer bu konuda gerekli kaynaklarınız yoksa hem okulundan hem de bir uzmandan yardım alabilirsiniz.

ONU YALNIZ BIRAKMAYIN

Anne-babalar, çocuklarının her şeyi kolayca yaptığına güvenerek onları yalnız bırakmamalıdır. Sık sık okuluna gidip akademik hayatını, sosyal hayatını gözden geçirmeli, çocuğun yaşadığı problemleri erken ele alabilmek için öğretmenleri ile ilişki içinde olmaya gayret göstermelidir. Önemli olan çocuğunuzun özel ihtiyaçlarının farkında olmak ve hayatını bu doğrultuda planlamaktır. Yeteneklerini, zekasını kullanabileceği ortamlar bulduğu sürece hiçbir problem yaşamadan mutlu bir çocukluk geçirecektir.