İnsanın elinden bir de onurunu alırsan geriye ne kalır? 72. Koğuş! * * * Beni bir filme götürdüler. Filmi seyrederken ağladım. Nedenini tam bilmiyorum. Galiba sahnede kendimi gördüm. Onursuz halim bana pek dokundu. Hülya Avşar, Yavuz Bingöl, Songül Öden, Kerem Alışık ve de illa ki Civan Canova o kadar muhteşem rol yapıyorlardı ki, ben seyrettiklerimi sahi sandım. Yönetmen Murat Saraçoğlu, Görüntü Yönetmeni Damian Barba sahneleri o kadar etkileyici çekmişler, montajı o kadar başarılı yapmışlar, müziği filmle o kadar başarılı hal-i hamur etmişler ki ben de ekmeksiz ve onursuz 2 saat 72. Koğuş’ta yattım. Adem Baba Koğuşu’nda yerlerde yemek artığı aradım. * * * Orhan Kemal “72. Koğuş’ta” 2. Dünya Savaşı döneminde bizzat içinde yıllarca yatarak çok iyi tanıdığı mapushane hayatını anlatır. Bir tiyatro oyunu olarak yazılan 72. Koğuş’un (1967) uzun metrajlı film versiyonu 2011 yılında çekilince ortaya sadece muhteşem bir dönem filmi değil, evrensel mesajı da olan bir film çıkmış. İnsan temel ihtiyacı gıda ve üstüne üstelik onuru elinden alınınca ne yapar? Bence sorunun cevabı 2. Dünya Savaşı’nın “kıtlık yıllarında” da aynı idi. 2011 yılının “bolluk yıllarında” da aynı. Nasıl ki en sadık köpeğin elinden kemiğini alınca anında vahşileşir, insanın da elinden ekmeğini alınca ortaya vahşi bir yaratık çıkar. Ancak, en beteri onursuzlaştırılmış veya kendi kendine onurunu kaybetmiş insandır. O yaratık her dönemde, her koşul altında kemiğini arayan köpekten bile daha tehlikelidir. * * * 72. Koğuş’ta Hülya Avşar ve Yavuz Bingöl’ün canlandırdığı karakterler onurlarını her şart altında koruyorlar. Ama onlar sadece film/oyun karakteri. Orhan Kemal’in gönlü tüm insanlığa kıyamamış. Geriye bir yudum umut bırakmak istemiş. Ama, eminim ki rahmetli de bu oyunu yazarken biliyordu. Bu iki kahraman onun hayali, özlemi. Gerçek olan diğerleri. Üstelik, onlar hep ama hep varlar. Onurları kolay satın alınıyor. Onurlarını kaybettikten sonra da birer canavara dönüşüyorlar. Eşlerini, dostlarını kazıklıyorlar, ufacık çıkarları için insanları kandırıyorlar, anında yalan söylüyorlar, diğer insanlara zarar vermekten zerre kadar utanmıyorlar. Aç insan şimdi daha az. Ama onursuz insan daha çok! * * * Ben de sizlerin çoğunluğu gibiyim. Sinema sanatından anlamam. 72. Koğuş filminin sanatsal değeri üzerine ahkâm kesecek halim yok. Normal seviyede zekâya sahip, normal seviyede bilgili, normal yurdum seyircisi olarak bu filmden çok etkilendim. Kendinizle yüzleşmek istiyorsanız bu filmi muhakkak izleyin. Perdede içinizdeki hayvanı göreceksiniz! * * * Umut nereye düşer usta? Onur nereye?