Hızlı inme kontrolü

“Bazı haberleri duymak insana hayatı sorgulatır, diğer bir deyişle soğuk duş etkisi yapar. Örneğin daha dün beraber yolda sohbet ettiğiniz eski günleri yadettiğiniz dostunuzun inme geçirdiğini ve artık yatağa bağımlı kaldığını öğrenmek, ya da konuşamadığını, bir bardağı bile eliyle tutamadığını veya tuvalete bile kalkıp gidemediğini öğrenmek gibi… İnme, hep keyifli geçmesi istenilen yaşlılığın ya da emeklilik hayatının en korkulan olaylarından biridir. Beyin dokusunun kendisine kanı getiren damarlardaki sorunlar nedeniyle kendi oksijen ve besin ihtiyacını karşılamaması sonucu beyin dokusunun fonksiyonlarının bozulması inmeye neden olur. Sadece yaşlıların hastalığı mı diye sorarsanız maalesef öyle değil. 30’lu veya 40’lı yaşlarda inme geçirip hayatı birden altüst olmuş hasta sayısı da azımsanacak sayıda değildir. İnmenin 2 türü vardır: İskemik inme, beyne giden damarların tıkanması veya daralmasına bağlı olarak beyne giden kan akışının kritik seviyenin altına düşmesi sonucu olan beyin dokusundaki fonksiyon kaybıdır, diğeri hemorajik inme, halk arasında beyin kanaması olarak da bilinen, beyin damarlarının içindeki kanın damar duvarından dışarıya doğru sızmasıdır.

Siz veya birlikte olduğunuz biri felç geçiriyor ise belirtilerin başladığı zamana bu nedenle muhakkak dikkat edin. Bazı tedaviler, felç başladıktan hemen sonra verildiğinde en etkilidir. Bu nedenle inme belirtilerini sizlere hatırlatmak isteriz:

* Konuşmada ve başkalarının söylediklerini anlamada zorluk: felç geçiren kişinin kafası karışabilir, sözcükleri geveleyebilir veya konuşulanları anlayamayabilir.

* Yüz, kol veya bacakta uyuşma, halsizlik veya felç: Bu genellikle vücudun sadece bir tarafını etkiler. Kişi her iki kolunu da başının üstüne kaldırmayı denediğinde bir kol düşmeye başlarsa bu felç belirtisi olabilir. Ayrıca gülümsemeye çalışırken ağzın bir tarafı da sarkabilir.

* Bir veya her iki gözde görme sorunları: Kişinin bir veya iki gözünde aniden bulanık veya kararmış görüş olabilir veya kişi çift görebilir ya da gözün bir yarısının görme alanı yok olabilir.

*  Baş ağrısı. Ani, şiddetli bir baş ağrısı felç belirtisi olabilir. Baş ağrısıyla birlikte kusma, baş dönmesi ve bilinç değişikliği meydana gelebilir.

* Yürümede sorun: Felç geçiren biri tökezleyebilir veya dengesini veya koordinasyonunu kaybedebilir.

Bu bulgulardan hangisinin gelişeceği ise beynin hangi bölgesinin inmeden etkilendiğine bağlıdır. Her dakika önemlidir. Felç ne kadar uzun süre tedavi edilmezse, beyin hasarı ve kalıcı hasar potansiyeli de o kadar artar. Felç geçirdiğinden şüphelendiğiniz biriyle birlikteyseniz, acil yardımı beklerken kişiyi dikkatle izleyin.

Özetle inme geçirmeden inmeye neden olabilecek risk faktörlerini kontrol altına almak, çarpıntı şikayetimiz varsa bir kardiyoloji doktorlarına başvurmak, inme belirtilerini bilmek ve belirtiler başladıktan hemen sonra zaman kaybetmeden acil tıbbi yardım istenmek önemlidir. Özellikle yüksek tansiyon diye bilinen hipertansiyonun sessiz seyredebilmesi nedeniyle ara ara kan basıncımızı yani tansiyonumuzu ölçmek ve kan basıncımız yüksek ise tuz tüketimini azaltıp muhakkak bir hekime başvurmak önemlidir. İnme belirtilerinin ve bu belirtiler başladığında yapılması gerekenlerin Sağlık bakanlığımız tarafından kamu spotu olarak halkımıza anlatılması inme geliştikten sonraki hastane başvurularının gecikmemesi için yapılacak adımlardan birisi olabilir. Bu nedenle inme geçirip hızla hastaneye başvuran ve düzelen hastaların da deneyimlerini aktardığı kamu spotlarının yine halkımıza faydalı olabileceği kanısındayım. Bir başla atılacak adımlardan biri de şehirlerimizde balon stentleme gibi işlemlerle tıkalı beyin damarını açabilecek merkezlerinin sayısının artırılmasıdır.”