“Türkiye’de 100 Genç Olsaydı”

Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), 2002 yılından bu yana; “Gençlerin öncülüğünde, yetişkinlerin rehberliğinde” prensibiyle gençleri güçlendiriyor, gençlerin daha iyi bir dünya hayaliyle hayata geçirmek istedikleri sosyal sorumluluk projelerini destekliyor. Gençlerin toplumsal dayanışma ve barış hayaline ortak olmak, onlara alan açmak TOG’ un en büyük amacı. Bu amaçla, gençlerin ihtiyaçlarını daha iyi analiz etmek ve çözüm üretmek için yaptığı araştırmalara bir yenisi daha eklendi geçtiğimiz günlerde.

KONDA Araştırma ve Danışmanlık tarafından gerçekleştirilen “KONDA Barometresi Araştırma Serisi” ve “KONDA Hayat Tarzı Araştırmaları” ndan elde edilen verilerle, “Türkiye’de 100 Genç Olsaydı” veri görselleştirme çalışması hazırlandı. Ancak ben bu yazıda grafik kullanamayacağımdan, araştırma sonuçlarını sözlü olarak aktarmaya çalışacağım Sizler’ e.

17-25 yaş aralığındaki gençlerin son 10 yıldaki değişimlerini anlamaya yönelik hazırlanan bu araştırma; gençlerin sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamlarına dair veriler sunuyor. Raporda; gençlerin ne hissettiği, neye ihtiyaç duyduğu ve topluma nasıl baktığına dair pek çok güncel bulgu yer alıyor.

Söz konusu araştırma, Türkiye’nin 17-25 yaş arası genç nüfusunun 2025 yılı itibariyle 12 milyon 719 bin kişi olarak kabulüne dayanıyor. Bundan10 yıl önce, 2015’ de, ise genç nüfus 12 milyon 219 bin kişiydi. Yani, genç nüfus 10 yılda yüzde dört artmış oluyor.

Eğitim seviyelerine gelecek olursak; 10 yıl önce 17-25 yaş arası gençlerin yüzde 67'si lise ve üzeri düzeyde eğitimliyken, bu oran 2025’te yüzde 84'e yükselmiş durumda. 2015’ te genç nüfusun %1’i okur-yazar değil, %1’i de diplomasız okur-yazar iken; 2025’ te okur-yazar olmayanların oranı sıfıra inerken, diplomasız okur-yazar sayısı %1’de sabit kalıyor. 2015’ te ilkokul/ortaokul mezunlarının oranı %31 iken 2025’ te %15’ e düşüyor. 2015’ te %47 olan lise mezunu oranı 2025’ te %60’a; 2015’ te %20 olan üniversite/yüksek lisans mezunları oranı da 2025’ te %24’ e yükseliyor.

Gençlerin medeni durumlarına bakacak olursak; 2015’ te %15 olan ‘Evlilik’ oranının 2025’ te %8’ e düştüğünü; yine 2015’ te %81 olan ‘Bekar’ oranının ise, 2025’ te %90’ a çıktığını görüyoruz. 2015’ te %3 olan ‘Sözlü/Nişanlı’ oranı 2025’ te %2’ye düşüyor; 2015’ te %1 olan ‘Boşanmış/Dul oranı’ da 2025’ te sıfırlanıyor.

Araştırma bulguları 17-25 yaş arası gençlerin %10' nun köylerde, dörtte birinin ise metropollerde büyümüş olduğunu gösteriyor. 2015’te %22 olan köylerde büyüyen genç oranı 2025’ te %10’ a düşüyor. Yine 2015’ te %22 olan ‘Kasaba/İlçe’ de büyüyen genç oranı 2025’ te %21’ e düşerken; 2015’ te %39 olan ‘Şehirde Büyüyen Genç’ oranı %45’e, 2015’ te %17 olan ‘Büyükşehir/Metropoller’ de büyüyen genç oranı da %24’ e yükselmiş bulunuyor.

2025’ te kendisini ‘Dindar’ olarak tanımlayanların oranı yarıya düşerken, ‘Modern’ olarak tanımlayanların oranı yüzde 59'a yükseliyor. 2015’ te %37 olan kendisini ‘Geleneksel Muhafazakar’ olarak tanımlayanların oranının, 2025 te %31’ e; yine 2015’ te %20 olan kendisinin ‘Dindar Muhafazakar’ olduğunu söyleyenlerin oranının da, 2025’ te %10’ a düştüğü görülüyor. Kendisini ‘Modern’ olarak tanımlayanların oranı ise 2015’ te %42 iken, 2025’ te %59’ a yükselmiş bulunuyor.

Son 10 yılda eğitimdeki genç oranı azalmış görünüyor.  Araştırma bulguları 2015’ te %8 olan ‘Beyaz Yakalı’ oranının, 2025’ te %11’ e; yine 2015’ te %17 olan İşçi/Esnaf oranının da 2025’ te %19’ a yükselmiş olduğunu gösteriyor. Ayrıca son on yılda ‘Ev Genci’ (NEFT) oranı %12’ den %5’ e, öğrenci oranı %45’ ten %41’e düşmüş; ‘İşsiz / Çalışamaz’ bireylerin oranı ise %11’ den %13’ e yükselmiş bulunuyor. Hiçbir gruba girmediği için ‘Diğer’ olarak adlandırılanların oranının da son on yılda %7’ den %11 çıkmış olduğu görülüyor.

Gençlerin çalışma durumunu özetleyecek olursak, öncelikle, gençler arasında istihdama katılımın arttığını söyleyebiliriz. 2015’ te %32 olan çalışan genç oranı, 2025’ te %41’ e yükselmiş; yine 2015’ te %46 olan okuyan genç oranı, 2025’ te %41’ e düşmüş durumda. Ev genci (NEFT) oranı ise son on yılda %22’ den %18’e düşmüş bulunuyor.

Sadece para kazanmak için değil, kariyerim için de çalışırım diyenlerin oranı %72. ‘Kariyerim için çalışırım’ cümlesinin kendileri için ‘kesinlikle doğru’ olduğunu söyleyenlerin oranı son on yılda %22’ den %33’ e çıkmış; ‘doğru’ diyenlerin oranı ise %50’ den %39’ a düşmüş bulunuyor. Aynı soruyu ‘ne doğru ne yanlış’ şeklinde yanıtlayanların oranı 2015’ te %12, 2025’ te %16; ‘yanlış’ diyerek yanıtlayanları oranı 2015’ te %13, 2025’ te %6; ‘kesinlikle yanlış’ olarak yanıtlayanların oranı ise 2015’ te %3, 2025’ te %6.

Kas hastalığımın ilerlemesi ile evden çalışmaya başlamadan önceki iş hayatımın neredeyse tamamını Çok Değerli Büyüğüm Tarhan Erdem ile geçirdim. Beraber çalıştığımız yılların bir kısmı ŞİŞECAM’ da, bir kısmı ise Tarhan Erdem tarafından kurulmuş bulunan KONDA’ da geçti. Bu yüzden KONDA’ nın yaptığı araştırmalarla ilgili bir yazı kaleme alırken çok heyecanlanıyor ve Tarhan Erdem’ i derin bir sevgi, saygı, özlem ve rahmetle anıyorum. Ruhu şad olsun…

Bir sonraki yazımda da, “Türkiye’de 100 Genç Olsaydı” veri çalışması bulgularını Sizler’ le paylaşmayı sürdüreceğim.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…