Aslında hepimiz, daha adil ve sürdürülebilir bir dünya istiyoruz…

Kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olan Kadın Emeğini değerlendirme Vakfı (KEDV); dar gelirli kadınların yoksullukla mücadeledeki uzmanlıklarına ve hem ailelerini hem de toplumu geliştirme-dönüştürme güçlerine duyduğu inançla, onlarla ilkeli bir ortaklık anlayışıyla çalışıyor. Tüm projelerini onların ve çevrelerinin sinerjisiyle geliştiriyor ve bu doğrultuda yerel yönetimler ve toplumdaki diğer aktörlerle işbirliği yapıyor.

KEDV, eşitsizliklerin ve yoksulluğun var olmadığı bir toplum oluşturmayı hedefliyor. Bunun başarılmasının temelinde; tabandaki kadınların aktif vatandaşlıklarının ve katılımcı liderliklerinin yerel, ulusal ve bölgesel düzeylerde uygulanması ve içinde yaşadıkları topluluklar ile toplumları dönüştürme becerilerinin güçlendirilmesi yer alıyor. KEDV, bu bağlamda; Türkiye’deki kadınların ve kadın örgütlerinin hem ekonomik, politik ve sosyal değişimin öncüleri hem de güçlü, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir toplumu oluşturacak hareketlerin yerel, ulusal ve uluslararası liderleri olmaları için tabandan güçlendirilmelerini hedefliyor.

KEDV bu hedefe ulaşmak için 3 ana program altında yürütüyor çalışmalarını:

Hepimizin bildiği gibi 6 Şubat 2023’ te meydana gelen depremler; Türkiye' de en az 50 bin kişinin ölümüne, 100 binden fazla kişinin de yaralanmasına yol açtı. Bu afetten 9,1 milyon kişi doğrudan etkilendi. 3 milyon kişi evini terk etmek zorunda kaldı. Yaklaşık 300 bin bina hasar gördü ya da tamamen yıkıldı. 

KEDV’ de, doğal olarak, bu süreçte deprem bölgesindeki çalışmalarına ağırlık vermiş bulunuyor. Ancak bu konuyu bir başka yazıda ele alacağım.

Kadın Emeği değerlendirme Vakfı’nın da üyesi bulunduğu Oxfam Konfederasyonu, 2015 yılından bu yana her yıl Küresel Eşitsizlik Raporu hazırlıyor ve yayımlıyor. Oxfam, daha eşit bir dünya için adaletsizlikle mücadele eden insanları kapsayan küresel bir hareket. Binlerce ortağı ve müttefiki ile 79 ülkenin farklı bölgelerinde faaliyet gösteriyor. İnsanlarının daha iyi hayatlar inşa etmeleri, dayanıklılıklarını artırmaları ve kriz zamanlarında yaşamları ve geçim kaynaklarını korumaları için topluluklara destek veriyor.

Oxfam, süreklilik gösteren çözümler istediğinden, insanları fakirliğe ve adaletsizliğe mahkum eden eşitsizliklerle savaşıyor. Ve bunu yaparken sadece semptomları değil, sistemlerin kendisini ele alarak; gerçek, uzun ömürlü değişim için mücadele ediyor.

Oxfam, sosyal adalete yönelik küresel bir hareketin parçası olarak adil ve sürdürülebilir bir dünya kurabilmeyi amaçlayarak yürütüyor çalışmalarını. İnsanların ve gezegenin ekonomimizin merkezinde olduğu bir dünya… Kadınların ve kız çocuklarının şiddet ve ayrımcılıktan azade yaşadığı bir dünya… İklim krizine hakim olduğumuz bir dünya… Ve, yönetim sistemlerinin kapsayıcı olduğu ve yetki sahiplerinin hesap vermesinin sağlandığı bir dünya…

Oxfam’ ın 2024 Yılı Küresel Eşitsizlik Raporu, Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu öncesinde yayımlandı. 'Takers Not Makers' (Üretenler Değil, Üzerine Konanlar) başlıklı Rapor’ a göre; küresel olarak milyarderlerin serveti 2024’te bir önceki yıla göre üç kat daha hızlı bir şekilde büyüyerek, 2 trilyon dolar arttı. 

2024 Raporu, yaygın kanının aksine, milyarderlerin servetinin büyük ölçüde kazanılmamış olduğunu ortaya koyuyor; buna göre, milyarderlerin servetlerinin yüzde 60' ı miras, tekelcilik veya yandaş bağlantılarından geliyor. Öte yandan, tarihsel sömürgecilik üzerinde de duran Rapor’ a göre; Avrupa' daki süper zenginlerin çoğu, servetlerinin bir kısmını daha fakir ülkelerin sömürülmesine borçlu.

Oxfam’ dan alınan bilgiler; 2023'te Küresel Kuzey' deki en zengin yüzde 1'lik kesimin, Küresel Güney üzerinden saatte 30 milyon dolar elde ettiğini gösteriyor. Oxfam; eşitsizliği azaltmak, aşırı zenginliği sona erdirmek ve yeni ayrıcalıklı sınıfı ortadan kaldırmak için hükümetleri en zenginlere vergi koymaya çağırıyor. Oxfam' a göre, ayrıca, eski sömürgeci güçlerin geçmişte verdikleri zararların da tazminatlarla giderilmesi gerekiyor.

Yine Oxfam’ dan alınan bilgilere göre; küresel olarak milyarderlerin serveti, yalnızca 2024' te 2 trilyon dolar arttı. Bu rakam günlük yaklaşık 5,7 milyar dolara denk geliyor ve bu artış bir önceki yıla göre üç kat daha hızlı gerçekleşmiş durumda.

Dünya Bankası verilerine göre, yoksulluk içinde yaşayan insanların sayısında 1990' dan bu yana neredeyse hiçbir değişiklik olmadı. Milyarder sayısı 2023' te 2.565 iken, 2024' te 2.769' a yükseldi. Bu kişilerin toplam servetleri ise, sadece bir yılda 13 trilyon dolardan 15 trilyon dolara çıktı. Böylece, kayıtların tutulmaya başlanmasından bu yana, küresel milyarder servetindeki ikinci en büyük yıllık artış gerçekleşmiş oldu.

Oxfam’ dan alınan bilgilere göre; dünyanın en zengin on erkeğinin serveti günde ortalama 100 milyon dolar arttı. Bu da demek oluyor ki, servetlerinin yüzde    99' unu bir gecede kaybetseler bile milyarder olarak kalmaya devam edecekler… 

Geçtiğimiz yıl Oxfam, on yıl içinde ilk yeni trilyonerin ortaya çıkacağını öngörmüştü. Ancak küresel milyarder servetinin daha hızlı artmasıyla, bu projeksiyon önemli ölçüde öne çekildi. Şu anki oranlarla, dünya artık önümüzdeki on yıl içinde en az beş yeni trilyoner görme yolunda.

Giderek artan servet yoğunlaşması, milyarderlerin endüstri ve kamuoyu üzerinde daha fazla nüfuz sahibi olması ve tekelci güç artışı bu dengesizliğin en önemli sebeplerini oluşturuyor.

Ne diyelim, umarım Oxfam ve KEDV’ nın çabaları bizleri eşitsizliklerin var olmadığı daha adil bir dünyaya kavuşturabilir.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…