Türk Kahvesi'ni dünyaya tanıtıyor

TÜRK kahvesi dünyada eşi benzeri olmayan çok önemli bir kültürel mirasımız. Toplumlar arası diyaloğun gelişmesinde de çok önemli bir kültürel araç olan Türk Kahvesi maalesef yurtdışında yeteri kadar bilinmiyor. Bu kültürel misyonu görev edinen Gizem Şalcıgil White, “Kahve kültürünün dünyada yayılmasında büyük rol üstlenen 500 yıllık kahve kültürümüzü ve tarihsel değerini iletişim ve gastro diplomasi aracılığıyla daha etkili şekilde anlatmamız gerekiyor” diyor...

Turkish Coffee Lady fikri nasıl ortaya çıktı?
Amerika’da günde 400 milyon bardak kahve tüketildiği halde, tarihteki ilk kahve pişirme yöntemi Türk kahvesinin kültürel değeri burada bilinmiyor. Bu nedenle, 13 yılı aşkın süredir, Türk kahvesi kültürümüze değer kazandırmak adına yurtdışında kültürel köprüler kurarak gastro diplomasi alanında çeşitli çalışmalar yürütüyorum. 2012’de ”Gezici Türk Kahvesi Kamyonu (Turkish Coffee Truck)” projesini başlattım. Bu ödüllü projemiz ile şu ana kadar ABD, Hollanda, Belçika, Fransa ve Kanada’nın başlıca şehirlerini gezdik, bu kamyonla dolaşarak 30 binden fazla kişiye Türk kahvesi tattırdık. Tüm bu çalışmalar Washington Post gazetesinin 18 Eylül 2012 tarihindeki sayısında geniş şekilde yer aldıktan sonra “Turkish Coffee Lady” bir marka olarak bilinmeye başladı. Senelerdir Türk kahvesi kültürünü gönüllü olarak tanıtmam nedeniyle Amerikalılar bana ‘Turkish Coffee Lady” ismini verdiler.

Türk kahvesini tanıtmak için Amerika’da gezmediğin yer kalmadı diyebilir miyiz?
“Türk Kahvesi, 500 yıldır Dostluğun Tadı” sloganıyla Harvard, Yale gibi seçkin üniversitelere gidip Türk kahvesini hem etkili ve hem eğlenceli bir şekilde genç nesillere tanıttık. Washington Türk Büyükelçiliği, Empire State binası ve Harvard Üniversitesi’nde uzman sunumları yapıldı, çeşitli kültürel faaliyetler düzenlendi. Proje ABD Temsilciler Meclisi’nde onurlandırıldı. 2013 Mayıs ayında ise, Hollanda, Belçika ve Fransa’yı kapsayan bir tanıtım turu daha düzenledik. En son 2019 Eylül ayında ‘Türk Kahvesinin Evrensel Yolculuğu” temalı bir kahve kültürü tanıtım turu gerçekleştirdik.

Hem bir anne hem de bir kadın girişimci olarak ürettiğin kadın projelerinden de bahseder misin?
Bundan tam beş yıl önce, ortağım Ahmet Şerif İzgören ve ekibimizle beraber Amerika’daki ilk otantik Türk kahvesi zincirini başlattık. Bir anne girişimci olarak, bu insiyatif aracılığıyla Türk kültürünü yurtdışında en iyi şekilde temsil etmeyi ve kadın girişimcilere destek vermeyi amaçlıyorum. 2017’de Tysons Corner Center’da ilk lokasyonumuzu hayata geçirdik, 2022’de ise tarihi Old Town Alexandria bölgesinde yeni bir kahve ve kültür evi açtık.

Bunca yıl içerisinde nelerle karşılaştın, nasıl tepkiler aldın?
Girişimci bir kadın ve göçmen olarak tüm bu süreç içinde ben de sayısız zorlukla karşılaştım. 2012 yılında “Gezici Türk Kahvesi Evi” projesini ilk kez hayata geçirmek istediğimde yakın çevremden “kadın başına nereye gideceksin?” gibi tepkiler aldım. İş kurduktan sonra da birçok olumsuzlukla mücadele ettim. Ama tüm olumsuzluklara rağmen başarmak için vazgeçmemeyi kendime şart koştum.

Vakıf olarak ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
Turkish Coffee Lady Foundation olarak Türk kahvesinin hikayesini ve kültürel zenginliğini geçtiğimiz 5 Aralık Dünya Türk Kahvesi Günü kapsamında bir belgesel çalışması ile dünyaya yeniden anlatmayı hedefledik. Tarihteki ilk kahve pişirme yöntemi olan Türk kahvesini sanatla bağdaştırarak tarihsel öneminin bilinirliğinin artırılmasını amaçlayan girişimimiz, mikro sanatın dehası olarak bilinen ünlü minyatür sanatçısı Hasan Kale’nin destekleriyle kahve ile icra edilen kültürel sunumlarla örnek bir gastrodiplomasi projesine dönüştü. Brokoli Yapım ve Karen Yapım’ın iş birliğinde, Türkiye’nin sekiz şehrinde sekiz farklı kahve kültürünü vurgulamak için 2021 Temmuz ayında çekimlere başladık. Türk kahvesinin 500 yıl önce dünyayı nasıl değiştirdiğinin bilinirliğinin artırılması ve kahve sohbetleri ile toplumlararası kültürel diyaloglar kurulması için tasarlanan “Anadolu’nun Türk Kahvesi Öyküleri: Başlangıç” temalı belgeselimiz hayata geçirildi.

5 Aralık Türk kahvesi Günü fikri nasıl gelişti?
Türk kahvesi, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne dahil edilmiş ve kabul edildiği tarih 5 Aralık, “Dünya Türk Kahvesi Günü” olarak kutlanmaya başladı. Bu yıl, Dünya Türk Kahvesi Günü ABD’de 14 şehirde kültürel etkinliklerle kutlandı. Son üç yıldır “Dünya Türk Kahvesi Günü”nü resmi bir beyanname ile kutlayan Washington Belediye Başkanı Muriel Bowser’in yanı sıra, bu yıl Türk Amerikan derneklerinin girişimleri sonucunda New York City Belediye Başkanı Eric Adams, Michigan Kalamazoo Belediye Başkanı David Anderson, City of Alexandria Belediye Başkanı Justin Wilson ve Ft. Lauderdale Belediye Başkanı Dean Trantalis’da 5 Aralık gününü temsil ettiği şehirlerde resmi olarak “Dünya Türk Kahvesi Günü” olarak ilan etti.