72 yıldır bitmeyen tartışma
“BİZİM hakemlerimiz, hiçbir zaman futbol kaidelerine yabancı değildirler ve iddia edebilirim ki dünyanın en iyi hakemleri kadar bunları bilmektedirler. Fakat onların bütün ve en mühim eksiklikleri bu kaideleri tatbik hususunda gösterdikleri iktidarsızlıktır. Bu iktidarsızlık kulüp idarecilerinin elinde oyuncak olmaları ve dizginlerini onların eline vermekten ileri gelmektedir. Aynı zamanda hakemlerimizin aşırı tezahüratta bulunan müfrit seyircilerin de tesiri altındı kaldıkları aşikârdır.”
Bu cümleler herkese çok tanıdık gelse de günümüzden değil, tam tamına 72 yıl öncesinden, Hürriyet’teki Samim Var’ın yazısından.
Futbol kamuoyu haftalardır Galatasaray-Fenerbahçe derbisini “Yerli hakem mi yönetsin yabancı mı?” sorusunu tartıştı. Nihayetinde önceki gün Türkiye Futbol Federasyonu tercihini yabancı hakemden yana kullandı. Pazartesi günkü derbide Sloven Slavko Vincic düdük çalacak. Peki tartışmalar bitecek mi? Arşive bakınca pek de öyle görünmüyor.
O ZAMAN ADRES İTALYA’YDI
Bundan 72 yıl önce de futbol kamuoyu yine yabancı hakemi tartışıyordu.
25 Ocak 1953 tarihli Hürriyet’in spor sayfasında “Hakem davamız” başlıklı bir makale kaleme alan Samim Var, gündemdeki benzer bir konuyu işliyordu.
Henüz Ulusal Lig’in bile kurulmadığı o günlerde, futbol kamuoyunun gündemi farklı değildi.
O tarihlerde Futbol Federasyonu dört hakemi kurs görmek için İtalya’ya gönderme kararı almıştı. Ancak tartışma bununla bitmiyordu, “İtalya’ya kursa hakem göndermek yetmez, Türkiye’ye yabancı hakem getirmeliyiz” diyen de çoktu.
25 OCAK 1953
Samim Var da bunlardan biriydi:
“Kanaatimizce İtalya’ya kurs için hakem göndermektense, İtalya’dan buraya dört hakem getirtmek daha faydalı olur. Böylece gelecek olan dört mütehassıs hakem burada hem maçları idare edecek hem de kurslarda hocalık ederek hayli hakem yetişmesinde faydalı olacaktır.”
Yani 72 yıl önce de Türkiye’deki hakemlerin yeterliliği tartışılıyordu. Samim Var, “Esasen bugün bütün memlekette tam manasiyle muvaffak olmuş dört hakem gösterebilir miyiz?” diye soruyordu.
Tabii ki tartışmalar o tarihte bitmedi.
MEMLEKETTE HAKEM DARLIĞI
İşte 12 Mayıs 1955’ten bir başka haber... Yine bir Fenerbahçe-Galatasaray maçı oynanacak. İki takım arasında yine gerginlik var. Haberde “Kulüpler memleketteki hakem darlığı karşısında ne olursa olsun yabancı bir hakemle müsabaka yapmayı tercih ettiklerinden İtalyan hakem Scoramella cuma akşamı şehrimize gelmiş olacaktır” cümleleri yansıyor gazete sayfalarına.
8 KASIM 1955
9 Ağustos 1955... Lig başlamak üzere. Gündemde yine aynı tartışma var. Federasyon azası Fikret Aracan Hürriyet’e konuşuyor:
“Memlekete yabancı hakem getirilmeyeceğine dair federasyonca alınmış bir karar yoktur. Yalnız hepimizin arzusu bütün maçlarımızın Türk hakemleri ile idare edilmesidir. Fakat bu arzumuz icap ettiği zamanlarda hariçten yabancı hakem getirmeye asla mani olamaz.”
Ne kadar da bu günlere benziyor.
Nitekim hemen birkaç ay sonrasında 8 Kasım’da spor yazarı Adnan Akın, hakemlere isyanı köşesine taşıyor ve muhakkak yabancı hakem getirilmesini istiyor: “Hariçten hakem getirtmemek yolunda direnmemiz; bazı takımların bileklerinin hakkını alamamalarına sebep olmaktadır. Görülen köy kılavuz istemez dedikleri gibi yabancı hakem ihtiyacımız büsbütün ortaya çıkmıştır. İnat ve taassubu bir tarafa bırakıp kulüplerle el birliği ederek zaruri ahvalde yabancı hakem getirilmesi teşebbüsüne artık geçilmelidir.”
26 EKİM 1952
Bunlar sadece 1950’lerden örnekler. 60’larda, 70’lerde de bu konu unutulmuş değildi. Ve farklı tarihlerde 10’larca yabancı hakem Türkiye’de maç yönetti. Örnekleri alsak, gazete sayfaları yetmez.
Hazin olan şu ki, neredeyse üç çeyrek asır geçse de, bazı konular hiç değişmiyor.
