Yer yapay, gök zekâ

Bilgiyi Bard’dan alıp ChatGPT’nin ifadeleriyle zenginleştirmek harika olurdu.

Yapay zekâyla bir salgın arasında nasıl bağlantı kurulabilir? Pandemi döneminde COVID’in adım adım dünyayı sarmalamasını görsel olarak ilginç bir perspektiften izlemiştim. Haber kaynakları... Gündemi takip ederken birçok farklı haber kaynağını bir arada, topluca gösteren arayüzler kullanıyorum. Pandemi henüz dünya gündemine yayılmamışken tek tük kaynaklarda Çin’deki laboratuvarda yaşanan olay yer alıyordu. Ardından salgın haberleri, hemen her kaynakta birer ikişer belirmeye başladı. Ekranımın yüzde 30-40’ı artık bunlarla doluyordu. Birkaç gün içinde, tüm habercilik yaşamım boyunca sadece bir kez tanık olduğum olay gerçekleşti. Dünyanın dört bir yanından akan haber kaynaklarında yalnızca ve yalnızca pandemi haberleri vardı; ekranda COVID-19 yazmayan yer yok gibiydi. O anı bir film karesi gibi hatırlarım... Şimdiyse bana o yakın günleri çağrıştıran yeni bir fenomen var: Yapay zekâ (AI). Bütün ekranımı kaplamıyor ancak son haftalarda karşıma düşen her üç-dört teknoloji başlığından birinde AI geçtiğini rahatlıkla söyleyebilirim. Hatta ChatGPT’nin zirve yaptığı günlerde görünürlüğü neredeyse COVID seviyesine yaklaşmıştı. Başlığında yazmıyorsa bile hemen her teknoloji haberinde bir AI bağlamına rastlanıyor artık. Salgın gibi yayıldığı kadar, belki de günün birinde salgın hastalıklara karşı en güçlü savunmamız olacak... Türkçede “Yer demir gök bakır” deyimi, içinden çıkılamayan durumları anlatmak için kullanılır. Yapay zekâyla da ilişkimiz artık öyle, onun dünyasına bir kez girdik ve fişi çekmediğimiz müddetçe içerideyiz. Hal böyleyken, yapay zekâ haberleri artık özel konular olmaktan çıkıp teknoloji haberciliğinin rutinine dönüşmeye başladı. Ben de yapay zekânın hayata dahil olduğu son yenilikleri ara sıra derlemeler halinde sizlerle paylaşmaya devam edeceğim. Bu hafta içinse yeterince önemli bir gelişmemiz var... 

Tarzları kesinlikle farklı

ChatGPT yayına çıktığı vakit her şeyden önce arama motorlarını tahtından indirebileceğini yazmıştım. Arama motoru devi Google için ChatGPT’nin doğuşu, 20 küsur yıllık saltanat ışıltısının sönmesi anlamına geliyordu. Tabii karşısına iyi bir rakip çıkaramadığı müddetçe... Google Bard, arama motoru gücüyle yapay zekâ kabiliyetlerini birleştiren, arayüzüyle de ChatGPT’nin muadili şeklinde tasarlanmış bir sohbet botu. Aynı işi yapıyorlar fakat tarzları, karakterleri kesinlikle farklı. GPT’nin hızına yetişmek için henüz bitmediği halde önceki hafta 180 ülkede deneye alınan Bard, henüz Avrupa Birliği standartlarına uygun hale gelmediği için AB ülkelerine açılamıyor.
1-2 ay içinde gerekli düzenlemelerin yapılması bekleniyor. Türkiye, Google Bard’ı kullanabilen ülkeler arasında. Hızlıca bir kıyaslama için Bard’a Gmail’le giriş yaptım. “Yapay zekâ hakkında gazete makalesi yazıyorum, bana çekici bir paragraf verir misin” diye İngilizce sordum. İlk defa böyle bir talepte bulunuyordum... Çok şükür, yapay zekâya ihtiyaç duyacak kadar aşırı metin yazmıyorum. 

“Olasılıkların sınırsız olduğu ve inovasyonun sınır tanımadığı bir dünyada, yapay zekâ, teknoloji, bilim ve insan varlığını kasıp kavuran dönüştürücü güç olarak dimdik ayakta duruyor.” GPT’nin yazdığı paragrafın ilk cümlesi buydu. “AI, dünyayı benzeri görülmemiş bir hızda değiştiriyor.” Bard ise bu kısa cümleyle başladı söze. ChatGPT’nin kelime seçimleri kesinlikle daha estetik ve derinlikliydi. Fakat ‘çekici’ yönlendirmemi (catchy) sanki daha çok kale almış, havalı metin yazmaya kastıran bir hali de var gibiydi. Güçlü bir metindi neticede. Bard ise aksine, ‘gazete için’ yazdığımı daha iyi anlamış görünüyordu ve sade bir haber dili kullanmıştı. İfade estetiğinden ziyade bilgiye değer vermişti. Seviye olarak bir dönem ödevine yakışırdı. Ancak aralarında çok daha büyük -ve önemli- bir fark vardı... ChatGPT yapay zekânın sadece iyi ve yenilikçi yönlerinden bahsetti, son cümlesi de harekete geçiren reklam metinleri gibiydi: “Kendinizi sağlama alın çünkü yapay zekâ çağı yaklaşıyor. Sahip olduğu harikalar hem hayranlık uyandırıcı hem de canlandırıcı!” Henüz deney sürümünde olan Google Bard ise yapay zekânın hem tehlikelerinden hem de faydalarından eşit ağırlıklı söz ederek takdirimi kazandı. Sonunu “Yapay zekânın geleceği belirsiz ancak kesin olan tek bir şey var: AI dünyayı değiştiriyor ve bizler önümüze serilecek zorluklara ve imkânlara hazır olmalıyız” klişesiyle bitiriyordu. Tam bir değerlendirme için çok boyutlu sorgulamalar gerekiyor elbette... Fakat yapay zekânın asla yapamayacağı şekilde sezgilerimi paylaşmam gerekirse: Google Bard’ın biraz kopyala yapıştır havasında ve bot olduğunu hafiften hissettiren kitabi metinler sunduğunu; GPT’ninse karakterli cümleleriyle daha bir insan gibi yazdığını söyleyebilirim. Sadece bu arama özelinde olmak üzere; bilgiyi Bard’dan alıp ChatGPT’nin ifadeleriyle zenginleştirmek harika olurdu.