‘Artık demir almak günü gelmişse zamandan’

Simsiyah, gözleri bir tür radar misali her şeyi tarayan, ürkek ama hiçbir zaman yitirmediği merak duygusuyla hareket edip duran bir kedi... Etraf sularla kaplı; bu arada bir grup köpeğin yanından yemek için kaçırdığı balık başına bela olur çünkü peşine takılırlar. Köpekleri atlattıktan sonra devasa kedi heykellerinin olduğu bir yerleşim yerindeki eve gidip dinlenmeye koyulur. Ama her yeri işgal eden su, daha da geniş bir biçimde geride kalan noktaları da ele geçirme çabasındadır. Nihayetinde kurtuluşu geçip giden bir tekneye sığınmakta bulur. Burada iri kemirgenler sınıfından sevimli bir kapibara vardır; sonradan ekibe köpek grubunun üyesi bir retriever, ‘mülkiyetçi’ bir lemur ve kimi kaynaklara göre ‘türünün en alımlı temsilcilerinden’ kabul edilen bir sekreterkuşu dahil olur. İşte bu farklı üyelerden oluşan topluluk, içinde olduğu tekneyle birlikte sonu belirsiz bir yolculuğa çıkar.

NUH’SUZ BİR NUH’UN GEMİSİ

Letonyalı animatör Gints Zilbalodis, hikâyesini Matiss Kaža’yla birlikte kaleme aldığı son çalışması ‘Flow: Bir Kedinin Yolculuğu’nda (Straume) zoraki oluşmuş bir dostluğun eşliğinde hayatta kalmak için uğraşan bir grup hayvanın birlikteliğini ve dayanışma çabasını son derece çarpıcı bir görsellik ve atmosfer eşliğinde anlatıyor. Yapıma ilişkin dışarıda çıkan eleştirilere göz attığımda pek görmedim ama bence bu yolculuk ve üyeleri ilk elde akla kuşkusuz ‘Nuh’suz bir ‘Nuh’un gemisi’ni getiriyor. Bu serüven Nuh’suz olmak zorunda çünkü öykünün geçtiği ortamda hiçbir insana rastlamıyoruz. Sadece başta kedinin sığındığı evde bir zamanlar bir ‘sanatçı’nın yaşadığını anlıyoruz, bir de yolculuk esnasında antik kentleri hatırlatan bir mimariye sahip yapılar görüyoruz. Zaten sürekli yükselen suyla birlikte yakın geçmişte büyük bir felaketin olduğunu ve filmin muhtemelen bir tufan sonrası hayatta kalanlara odaklandığını anlıyoruz.

Günümüz animasyonları bilindiği gibi büyük Hollywood stüdyosu damgalı yapımlar ya da Hayao Miyazaki ekolü ‘derin’ anlamlı animelerden oluşuyor. Gints Zilbalodis’in yapıtı bu genel tablo içinde Miyazaki cephesine yakın duruyor.

Filmin en önemli yanı, karakterlerinin insanlar gibi konuşup dertleşmesi, anlaşması ya da çatışması türünden bir yapıya sahip olmamaları. ‘Flow: Bir Kedinin Yolculuğu’nda hayvanlar kendilerini doğal sesleriyle ifade ediyorlar. Hoş, kimi yabancı sinema yazarları bu duruma özel anlamlar vehmederek filmi “Hollywood’un bize yıllardır dayattığı konuşan hayvan animasyonlarından farklı bir yapıda” teşhisi eşliğinde ele almış. Ben kendi adıma konuşan ya da konuşmayan, fark etmez, hepsini ayrı ayrı kucaklıyor, başka kriterler üzerinden filmleri beğeniyor ve sıralıyorum. Zaten bu konuşma meselesinin kökleri çok eskilere dayanır. Hollywood’dan önce, 1600’lerde Jean de La Fontaine, eserlerinde hayvanları yeterince konuşturmuştu!

Öte yandan ‘Flow: Bir Kedinin Yolculuğu’ için çizimleri, atmosferi, karakterleri ve dünyanın yakın geleceğine ilişkin ekolojik uyarılarıyla son dönemde izlediğim en iyi animasyon diyebilirim. Bu sezon dahilinde ben en çok ‘Vahşi Robot’u beğenmiştim ama ‘Flow: Bir Kedinin Yolculuğu’nu seyrettikten sonra fikrim değişti. Sanırım Oscar’larda da En İyi Animasyon dalında ipi Gints Zilbalodis’in eseri göğüsleyecek.

FLOW: BİR KEDİNİN YOLCULUĞU

◊ Yönetmen: Gints Zilbalodis

Letonya-Belçika-Fransa ortak yapımı

Film, öyküsü dolayısıyla karakterlerini sonu belirsiz bir yolculuğun içine atıyor. Bu durum onlar kadar biz seyirciler için de heyecan ve gizem içeriyor. Ayrıca ‘İnsan yoksa bile, hayat devam eder’ şeklinde özetlenebilecek mesajını da çok beğendim. Bu bakış açısı gezegenin tarihinde çok sonradan sahneye çıkıp her şeyi yok eden, kendi mülkiyetine dönüştüren ve hırsıyla, gözü dönmüşlüğüyle başka türlere çoğu kez hayat hakkı tanımayan bir varlığın içi boş kibrine ilişkin bir uyarı ya da hatırlatma görevi üstleniyor.

Özetle karşımızda enfes bir çalışma var, gözlerinize olduğu kadar zihninize de seslenen bu sıradışı animasyonu kaçırmayın derim.

AYVALIK’TA ‘KIŞ FESTİVALİ’ ZAMANI

Son yıllarda eylül aylarında Ayvalık’ta farklı bir heyecanın ifadesi olan Ayvalık Uluslararası Film Festivali’nin düzenleyicisi Seyir Derneği, yöre sakinlerinden gelen talep üzerine yeni bir faaliyet için adım attı: ‘Kış Festivali’.

29 Ocak’ta başlayıp 2 Şubat’ta sona erecek söz konusu etkinlikte, önemli festivallerde prömiyerini gerçekleştiren, ödüller kazanan, öne çıkan kimi filmler seyirciyle buluşacak.

Organizasyonda yerli ve yabancı 19 uzun metraj film Ayvalık’ta ilk kez gösterilirken ödüllü, yerli kısa filmlerden oluşan bir program da izleyici karşısına çıkacak. Uzun metraj programında neler var, aktaralım: ‘Maria’ (Yön: Pablo Larrain), ‘Babygirl’ (Yön: Halina Reijn), ‘Lee’ (Yön: Ellen Kuras), ‘Limonov’ (Yön: Kirill Serebrennikov), ‘Maria Olmak’ (Being Maria/Yön: Jessica Palud), ‘Yandaki Oda’ (The Room Next Door/Yön: Pedro Almodóvar), ‘Böyle Küçük Şeyler’ (Small Things Like These/Yön: Tim Mielants), Emilia Pérez (Yön: Jacques Audiard), ‘Şişli Kız’ (The Girl with the Needle/Yön: Magnus von Horn), ‘Nosferatu’ (Yön: Robert Eggers), ‘En Değerli Hediye’ (The Most Precious of Cargoes/Yön: Michel Hazanavicius), ‘Armand’ (Yön: Halfdan Ullmann Tøndel), ‘Konsey’ (Conclave Yön: Edward Berger), ‘Anora’ (Yön: Sean Baker), ‘Hazine’ (Treasure/Yön: Julia von Heinz), ‘Evcilik’ (Yön: Ümit Ünal), ‘Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri’ (Yön: Murat Fıratoğlu), ‘On Saniye’ (Yön: Ceylan Özgün Özçelik), ‘Döngü’ (Yön: Erkan Tahhuşoğlu). Biletler 275 lira.

EKSİK PARÇAYI TAMAMLAMAK ADINA...

Bir şirketin CEO’su olan ve unvanının sağladığı gücü, hâkimiyeti seven bir kadın... Kocasıyla sevişiyor ama ardından başka bir odaya geçip laptop’unda izlediği pornoyla tatmin olduğunu görüyoruz. Derken kalabalık bir caddede tasmasız vahşi bir köpeği kendi yöntemleriyle uysallaştıran bir gence rastlıyor. Sonrasında bu gencin şirkette bir stajyer olduğunu fark ediyoruz. Romy, tiyatro yönetmeni kocası Jacob ve iki ergen kızıyla mutlu görünen hayatında büyük bir eksiklik yaşamaktadır ve bu da 20 yıllık ilişkisi boyunca tadamadığı orgazm duygusudur. Küstah bir yapıya sahip stajyer Samuel bu eksikliği giderecek en uygun adrestir. Patron ve çalışanı ilişkiye girer ve giderek çözümü zor bir denklemin bileşenlerine dönüşürler.

BABYGIRL

◊ Yönetmen: Halina Reijn

◊ Oyuncular: Nicole Kidman, Harris Dickinson, Antonio Banderas, Sophie Wilde, Esther McGregor, Vaughan Reilly, Victor Slezak

Hollanda-ABD ortak yapımı

Hollanda doğumlu Halina Reijn imzalı ‘Babygirl’ bütün ışıltısına rağmen 80’ler sonu, 90’lar başı döneminin anaakım sineması içindeki, erotik dozajları ve yankıları yüksek ama sinematografik değerleri düşük yapımları andırıyor. Bu galeride olan ‘Öldüren Cazibe’ (Fatal Attraction, 1987), ‘Temel İçgüdü’ (Basic Instinct, 1992) gibi örnekler içinde belki nispeten yakın akrabalığı da ‘Taciz’le (Disclosure, 1994) kuruyor. Filmin en önemli artısı, Nicole Kidman’ın cesur sahneler eşliğinde ortaya koyduğu etkileyici performans.

VE DİĞER SEÇENEKLER

◊ Kızını ve karısını, doğup büyüdüğü kırsaldaki bir kurt adamdan korumaya çalışırken kendisi enfekte olan yazar Blake Lovell’ın öyküsünü anlatan ‘Kurt Adam’ (Wolf Man) Leigh Whannell imzasını taşıyor. Türün bildik klişelerinde dolaşan filmin kadrosunda Christopher Abbott, Julia Garner, Matilda Firth ve Sam Jaeger var.

◊ Haftanın menüsündeki diğer yapımlar şöyle: ‘Yahuda’ (Yön: Anastasiya Budakva), ‘Kayara’ (Yön: Cesar Zelada), ‘Looney Tunes: Dünyayı Kurtarma Operasyonu’ (The Day the Earth Blew Up: A Looney Tunes Movie/Yön: Peter Browngardt), ‘Tete ve Masal: Rüyalar Diyarı’
(Yön: Muhammed Tümer Sirkecioğlu).