×
Uçağa bindiniz. Koltuğunuza oturdunuz. Kapı kapanıyor, uçak kalkış için pist başına ilerliyor. Bu sırada çok önemli bir haber alıyorsunuz. O haber sonrasında uçmanızın bir anlamı da kalmıyor. Kalkıştan önce uçaktan inebilir misiniz? Bu sorunun cevabı evet. Ama uçağın kapısından polis eşliğinde alınmanızdan hakkınızda tutanak tutulmasına, uçağın rötara girmesine belki de diğer yolcuların size dava açmasına da hazırlıklı olun…
UÇUŞTAN VAZGEÇME HAKKI
Yolcu olarak uçak biletini satın aldığınızda, havayolu şirketi ile aranızda bir anlaşma yapılmıştır. Havayolu, ödediğiniz ücret karşılığında sizi bir noktadan diğerine uçuracaktır. Bu anlaşmada yolcu olarak sizin bu hizmetten yararlanmama yani ‘uçuştan vazgeçme’ hakkınız vardır. Havayolu, uçmayı isteyen yolcusunu zorla uçuramaz.
KURAL NASIL İŞLİYOR
Havacılık sektöründe 2017 büyük kalelerin yıkıldığı yıl olarak tarihe geçti. Air Berlin gibi bir dev battı. Körfez bölgesinde ise geçmişin ‘şaşalı’ dönemleri geride kaldı. Ağır rekabet, bölgesel gelişmeler derken havayolları yeni ortama ayak uydurmaya çalışıyor. Hantal kalan, trendleri belirleyemeyen tökezliyor, oyunun dışına itiliyor.
İşte 2018’in havayolu seyahati trendleri…
UCUZUN UCUZU: Havayolu sektöründe 2000’li yılların ikinci yarısından itibaren hızla yayılan ‘düşük maliyetli havayolları’ sektörü allak bullak etti. Devlerin koltuğunu sarstı. Şimdi sıra ‘ucuzun ucuzu’ şirketlerde. Koltuklar daha dar. Kabinde hizmet ise neredeyse sıfır. ‘Tuvalete gitmek de ücretli mi’ diye yolculara sorduran bu konsept, Kuzey Amerika pazarında beklenmedik şekilde yükseliyor. Bu hizmetin ne zaman Avrupa’ya veya Asya’ya geleceği ise merakla bekleniyor.
Minik bir boyama kitabı, küçük bir pilot figürü veya uçak modeli... Havayolunun çocuk yolculara 10 bin metrede verdiği oyuncaklar minikler tarafından hiç unutulmaz. Kimi bu oyuncakları uzun yıllar saklar. Bazıları da o oyuncak kaybolsa bile aklından çıkarmaz. Aynı durum anne ve babalar için de geçerlidir. Bir anda çocuklarının önüne gelen farklı bir oyuncakla en azından kısa bir süre de olsa çocuğun dikkatini farklı bir noktaya vermesini ve sağlar. Havayolları arasında farklı oyuncaklar konusunda sürekli bir rekabet yaşanır.
Türk Hava Yolları, 3 yaş ve üzeri çocuklar için tamamen doğal ürünlerden bir dizi oyuncak hazırlattı. Çin’de yapılan ve bir Hong Kong firmasınca pazarlanan oyuncaklar ‘Oyuncağım Doğadan’ sloganı ile uçaklara yüklenmeye başladı.Hayvanlar serisinde kaplan, fil, panda, zürafa var. Tamamen tahtadan hazırlanan ve renklendiricileri kimyasal içermeyen bu serinin tanıtımları da broşürlerde yer alıyor. Örneğin dünyada 3890 kaplan bulunduğu, her birinin ortalama 300 kilogram ağırlığında olduğu gibi bilgilerle ilginç bir sunum yapılıyor. Hem çevreci hem de sosyal sorumlulukla orman ürünlerinin doğru şekilde kullanılması için standartlar belirleyen FSC damgası ürünlerde var. Ayrıca Yönetim Kurulu Başkanlığını Uğur Bayar’ın yaptığı Doğal Hayatı Koruma Vakfı-WWF Türkiye’de ürünleri garanti ediyor.
İKİNCİ SERİ
Hazırlanan oyuncakların diğer serisinde pilot, kabin memuru, uçan aşçı, uçuş harekât uzmanı, teknisyen çok şirin hareketli oyuncaklar olarak sunuluyor. Bu seride oyuncakların kolları, kafaları, bacakları da oynuyor. Ayrıca çocuklara nostaljik, eski pilot şapkaları da hazırlanmış. Şapkanın üzerinde ‘uçuş gözlüğü’ de unutulmamış. Ayrıca peluş kangal oyuncak seti de var. Pilot şapkası ve montlu peluş oyuncakla ilgili tek eleştiri, köpeğin gülerken biraz ürkütücü gelen dişleri.
FARKLI UÇUŞLAR İÇİN
Özellikle gündüz uçuşlarında, hele de hava açıksa, mükemmel bir manzarayı seyretmeye doyum olmaz. Sis-pus, uçak yükseldikçe altınızda kalır. Kışın bile güneş size merhaba der. Kendimden örnek vermek gerekirse, ben her İstanbul-İzmir uçuşumda, kabinde sağ tarafta otururum. Uçağın sağı solu, sizin dışarıdan bakışınıza değil, pilotun oturuşuna göre adlandırılır. Sağ taraf, Ege kıyıları manzaralıdır. Kimi zaman fotoğraf makinem ile kimi zaman da uçuş moduna aldığım cep telefonuyla bu keyifli anları ölümsüzleştiririm.
Bazen de uzun menzilli uçuşlarda gündüz olmasına rağmen kabin memurları, yemek servisinin ardından perdeleri kapatır. Amaç içeri sürekli ışık sızmasının önüne geçmek, yolcuların daha rahat uyumasını sağlamaktır. Okyanusu aşarken merakla aşağıya bakmak isterim. Ama yolcuların rahatsız olabileceği düşüncesiyle bundan hemen vazgeçerim.
İYİ FOTOĞRAF İÇİN
ROTANIZI ÖĞRENİN: Yolcu uçakları düz bir çizgi üzerinde ilerlemiyorlar. Özel yollardan uçuşlarını yapıyorlar. Rotayı görmek için www.skyvector.com gibi internet sitelerinden yararlanabilirsiniz. Ancak bu siteyi kullanabilmek için biraz havacılık bilgisi lazım.
Bir deniz uçağı düşünün. İskeleden ayağınızı atıyorsunuz. Ne havalimanı karmaşasında kayboluyorsunuz ne de saatler öncesinde terminale gelmek zorundasınız. İndiğinizde ya denize gireceğiniz sahilde kuma ayak basıyorsunuz ya da teknenin yanındasınız.Bu avantajları ile dünyada deniz uçakları Alaska’dan Maldivler’e dört bir yanda uçuyor. Ulaşılmaz yerlere çabuk ve pratik gidebilmeyi sağlıyor. Hatta birçok yolcunun kafasında oluşan ‘pervaneli uçak’ takıntısının yenilmesinde önemli bir katkı sağlıyor…
Ama iş Türkiye’ye geldiğinde ‘tarih tekerrür ediyor’. Ülkemizde bir türlü kök salamayan deniz havacılığı girişimlerinden biri daha havacılık tarihindeki yerini aldı. Bursa Büyükşehir Belediyesi, büyük umutlarla başladığı İstanbul Haliç’ten Gemlik ve Bursa şehir merkezindeki Yunuseli Havaalanı’na yaptığı tarifeli seferleri durdurdu.
Sorun, yüksek yatırıma rağmen deniz uçaklarının çok düşük kalan geliriydi. Bursa Büyükşehir Belediyesi ticari olarak doğru bir karar verdi. Ama bu operasyonunun durması, Türkiye’nin ekonomi ve nüfus olarak en büyük dördüncü kentinin İstanbul ile olan hava bağının da kopması anlamına geliyordu. Denize inip kalkabilen Cessna Caravan tipi uçaklar satışa çıkartıldı. Son yıllarda üçüncü önemli deniz uçağı havayolu girişimi de sonuçsuz kaldı…
Neden olmuyor?
+ SİVİL HAVACILIK’TAN İZİN ALMAK: Türkiye’de ikinci kez deniz uçakları dönemi, 2000 yılında başladı. Önce Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) uçuşları onaylarken sonrasında yasaklar gelmeye başladı. Gün geldi, Çevre Bakanlığı, deniz uçaklarının göllere inmesini yasakladı. Gün geldi SHGM tüm deniz operasyonunu durduracak yasak sürecini başlattı. Bugün hâlâ deniz uçakları İstanbul’da boğaza inemiyor. Uçuş rotaları üzerinde bir noktadan uçmaları yasak. Bu durum operasyonu zorluyor.
Normalde yarım saatlik havalimanı yolu, trafik kazasıyla tıkanır. Bindiğiniz tren arızalanır. Veya kapıda terminale adım atmadan saniyeler önce iki otobüsten inen turistler, uçağınızı kaçırmanıza neden olabilir.
Diyelim ki bunlar elinizde değil. Ya saatini unutup uçağı kaçırdıysanız?
Bunlar kaç kişinin başına geliyor ki demeyin. Benim bile kaçırdığım uçak sayısı azımsanmayacak kadar çok… Bu nedenle de havayolları kurallar dahilinde normalden daha fazla bilet satıyor. Kaçıranların yerine gelenleri uçuruyor. Son dakikada boş uçan koltuğun maliyet riskini azaltıyor.
Türkiye’de havayolu biletlerinde iç ve dış hat uçuşu ayrımı çok önemli. İç hat uçuşlarında eğer havayolunun çağrı merkezini arayıp bilgi vermediyseniz, internetten gerekli işlemleri yapmadıysanız, uçulmamış bilet yanıyor.
Durdurulan vize başvuruları, uzun bekleme süreleri, neredeyse uçak bileti kadar vize ücreti ödemekten bıktınız mı? Sonbaharda ‘seyahatiniz’ geldiyse, geçerli pasaportunuzla onlarca ülke sizi bekliyor. Aralık ayının ortasında başlayacak Noel ve sonrasında yılbaşında artacak trafiğine kadar uygun fiyatla vize istemeyen ülkelere seyahat edebilirsiniz. Elinizi çabuk tutun ve biletinizi hemen alın.
İşte vizesiz ülkeler 14 Kasım – 14 Aralık 2017 tarihleri arasında, gidiş/dönüş, tüm vergiler dahil, en düşük uçak bilet fiyatları...
KKTC: 12 ay Türk turistlerin en çok ilgi gösterdiği dış hat noktalarının başında Ercan Havalimanı üzerinden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti geliyor. Akdeniz iklimiyle adayı dolaşmak isterseniz, pasaporta da gerek yok. Nüfus cüzdanı ile gidebilirsiniz. İstanbul çıkışlı Ercan/KKTC için en ucuz bilet bu dönemde 227 TL’den başlıyor.
‘Uçakta hiç tahta kurusu olur mu’ demeyin. Geçtiğimiz günlerde bir Kanadalı aile, uçuş sırasında tahta kurularının saldırısına uğradı. British Airways’in Vancouver-Londra Heathrow seferinde meydana gelen olayın arkasından havayolu yolculardan özür diledi.Toplam 9 saat süren uçuşta 38 yaşındaki anne Heather Szilagyi, 7 yaşındaki kızı Molly ile birlikte Londra’ya gidiyordu. Kalkıştan bir süre sonra koltuğunun önündeki televizyonun arkasında tahta kurularını gördü ve çok şaşırdı.
Normalde tahta kurularını gözle görmek çor zor. Ancak Szilagyi, uzun yıllar otellerde görev yaptı. Haklı olarak çok tedirgin oldu. Hemen kabin memurunu çağırdı. Tahta kurusu gördüğünü, yerini değiştirmek istediğini söyledi. Szilagyi’ye göre kabin memuru durumu çok fazla önemsemedi.Bir kere daha çağırdığında ise bu sefer kabin amiri geldi. Kendilerine uçağın tamamen dolu olduğunu, bu isteklerini yerine getiremeyeceklerini belirterek uçuş sırasında yaşanabilecek türbülans nedeniyle koltuklarında oturmalarını istedi.