×
Hakem deyince, yıllar önce yaşadığım bir olayı anımsadım.
Yıl 1992. Londra’da Hilton Oteli’nin lobisinde, Aston Villa’nın teknik direktörü Ronn Atkinson ile sohbet ediyoruz. Atkinson Türkiye ve Trabzon hakkında sorular soruyor ve Trabzonspor hakkında bilgi alıyordu. Eğer her şey olumlu sonuçlanırsa, Trabzonspor’a teknik direktör olacaktı.
20 BİN HAKEM
Atkinson nereden aklına geldiyse bir ara,
- Trabzon’daki hakem sayısı kaç?
diye sordu. Ben de, yanımda oturan o dönemin Trabzonspor Kulübü Başkanı’na sorduğumda;
SORU: Evde çalışan kadınları sigorta ettirmek gerekiyormuş. Bizim evde bütün işleri ve çocuk bakımını karım yapıyor. Onu sigorta ettirmem mi gerekiyor?
Ramazan KELEŞ İstanbul
YANIT: Aile birliği içinde, kendi evinde temizlik, yemek, çocuk bakımı vb. işleri kadının (bazen de kocanın) yapması, bu işler nedeniyle sigorta ettirilmesini gerektirmez. Ancak isterseniz eşinizi “isteğe bağlı sigortalı” yaptırabilirsiniz.
Yeni aldığım ev kirada ama ben de kiracıyım
SORU: Yeni ev aldım ve kiraya verdim.
Bu ev için banka kredisi ödüyorum. Ben de kirada oturuyorum. Bu durumda, kira gelirim nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi
verecek miyim?
2014 yılında, gayrimenkul kiralarıyla ilgili şok bir gelişme var.
Bu gelişme hem ev ve işyeri sahiplerinin hem de kiracıların canını sıkacak.
PEKİ OLAY NE?
Daha önce Hürriyet’te okudunuz.
2014 yılı bina ve arsa metrekare bedelleri yeniden belirlendi.
Bazı il ve ilçelerde, arsa metrekare birim değerlerindeki artış, yüzde 40-50, bazılarında yüzde 100-300 oldu. Değeri yüzde 500 hatta yüzde bin artırılan arsalar bile var.
Şimdi diyeceksiniz ki;
Ardından da “kemanın sesi” fıkrasını yazarak, “kemanın sesi 2014’de çıkacak” demiştik.
SES ÇIKMAYA BAŞLADI
2014’e yaklaşırken, emlak vergisinde kemanın sesi çıkmaya başladı bile..
Bunu, diğer vergiler izleyecek.
Daha önce yazdığımız gibi, emlak vergisine esas “arsa değerlerinde”, başta İstanbul olmak üzere, bazı yerlerde, yüksek artışlar yapıldı.
Örneğin İstanbul’da, bazı belediyelere bağlı cadde ve sokaklarda 2014 yılı değerlerinde, 2010 yılı arsa değerinin;
2014 yılı için belirlenen arsa metrekare birim değerlerine göre aynı sokağa giriyorsunuz, sağ tarafın değeri 3 bin TL, sol tarafının değeri 21 bin TL! Başka bir anlatımla,
sokağın solundaki arsaların değeri, sağındaki arsaların yüzde 700’ü kadar.
DİYECEKSİNİZ Kİ “İnanılır gibi değil!”
Haklısınız..
Gerçekten inanılır gibi değil!
Şişli 19 Mayıs Caddesi’nin 2014 yılı emlak vergisine esas m2 birim değeri, 7 bin TL olarak belirlenmiş.
Aynı caddede dar bir girişi ve dolambaçlı bir yolu olan Dr. İsmet Öztürk Sokağı var. Bu sokağın m2 birim değeri 21 bin liradan başlıyor, 26 bin liraya kadar çıkıyor!
TÜRKÜCÜ
Birincisi, PETLAS’ın denetçisiydi. İlk gördüğümde, denetçisi olduğunu da tam anlayamamış ve sormuştum;
- Hangi üniversiteyi bitirmiştiniz?
- Efendim ben, üniversite değil, ilkokul mezunuyum...
- Peki, muhasebeyle bir ilginiz var mı, daha doğrusu şu anda ne iş yapıyorsunuz?
- Muhasebe ile bir tek ilgim var, o da her ay gidip denetçi ücretimi almak. Onun dışında, asıl işim türkücülük. Ben Kırşehir’de düğün salonlarında türkü söylüyorum...
Mesele anlaşılmıştı. O dönemdeki iktidar partisi ortaklarından birinin delegesi olan türkücü, iyi bir aylık ücretle, siyasi kanaldan, trilyonluk şirkete denetçi olmuştu.
SORU: Sigortalı olarak bir şirkette 17 yıldır çalışıyorum. İleride emekli olduğumda yüksek maaş almak için ne yapmalıyım?
Cem OKÇU - İzmir
YANIT: Basit bir anlatımla, emekli aylığı; “ortalama aylık kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımı” şeklinde hesaplanıyor.
Ortalama aylık kazanç; sigortalı olduğunuz sürece, üzerinden prim ödenen kazanç (yani ücret vb. gelir) tutarı toplamının, toplam prim gün sayısına bölünmesi ile bulunuyor. Aylık bağlama oranı ise, toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak hesaplanıyor.
Buna göre, ortalama aylık kazanç ne kadar yüksek olursa, bağlanacak emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Bunun için de primlerin yüksek ücret üzerinden ödenmesi gerekiyor. Şu anda, sigorta primine ve dolayısıyla emekliliğe esas aylık tavan ücret 6.639,90 TL. Tavan ücret Ocak 2014’de artacak. Aylığı tavan ücretten düşük olanlar, ikinci bir işyerinden aylık alarak, ücretlerini yükseltebiliyorlar.
İşverenin, bordroda ücreti düşük gösterip, aradaki farkı açıktan ödemesi olayında, “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme” olayı söz konusu olup, yaptırımı; “18 aydan 3 yıla kadar hapis” ve hesaplanan “verginin 3 katı vergi ziyaı” cezasıdır. (VUK Md. 359/a-2)
İki aydır nereye gitsem “Hocam nereden çıkardın bu evde çalışan kadınların sigortalılığını?” diye soruyorlar.
Bazı okuyucularımız “Bu ne zaman çıktı?” bazıları da “böyle bir uygulama ne zaman başlayacak?” diye soruyorlar.
Belli ki çok kişi bu olayın farkında değil. Bu uygulama yıllardır böyle… Ayrıca yasaları bilmemek mazeret değil.
Haftada 1 gün temizlikçi kadın çalıştırana, 5 yıllık toplam 100 bin TL, her gün çalıştırana ise 150 bin TL’yi bulabilen ceza ve prim borcu gelebilir.
TEMİZLİKÇİ KADININ MALİYETİ
Çok sayıda Hürriyet okuru da;
“Tamam olayı anladık. Gereken bildirimi de yapacağız veya kadın çalıştırmaktan vazgeçeceğiz. Bu olayın maliyeti nedir? Ona göre bir karar vereceğiz” diyorlar.