×
Hele hayvansever birisiyseniz gündelik yaşam katlanılamaz hale gelir. Mama kabını tekmeleyen mi ararsınız, hayvanlar için bırakılan suya sigara izmariti, çöp atan mı, hepsi önünüze dizilir. Yeterli memnuniyeti yaratmasa da yürürlüğe giren Hayvan Hakları Yasası ve yerel yönetimlerin aldığı kararlar, gündelik hayatımızda nasıl karşılık buluyor, gelin bir bakalım.
İstanbul’un Beşiktaş ilçesi Belediye Başkanı Rıza Akpolat’ın 11 Eylül 2020’de duyurduğu üzere, ilçede hayvan satışını yasakladığını açıklayarak, vatandaşları bu kuralı desteklemeye çağırdı. Aynı ilçenin sınırları içerisinde yer alan Akmerkez’de, daha önce kapatılması hakkında change.org’da kampanya bile başlatılmış olan “Pet World” isimli dükkân ise bu hafta gördüğüm üzere, vitrininde kedi köpek sergileyerek satıyor.
BENZER MANZARALAR
Alışveriş merkezi yönetimine şikâyetimi iletip belediyenin aldığı karara uymayan ve Hayvan Hakları Yasası’yla pet shop’larda kedi-köpek satışının yasaklanmasına rağmen bunu yapan dükkâna ne yapılabileceğini sordum. Cevap alamadım, bu yazıdan sonra cevap gelebilir. Ama görüyorsunuz, vatandaş olarak bir yaptırım gücünüz de yok. Bu durum sadece Beşiktaş’ta ve Akmerkez’de böyle değil. Çıkın gezin çok yerdeki pet shoplarda benzer manzara göreceksiniz.
Lafı getirmek istediğim nokta şu: İnsanların hayvanlara saygı gösteresi yok, ne olursa olsun beklediğimiz hassasiyete burada ulaşamayacağız. O pet shop, kendisine para verip kedi, köpek alan birisi olduğu sürece bu satışı ama göstere göstere, ama el altından yapmayı sürdürecek. Yine o pet shop kirasını verdiği sürece istediği alışveriş merkezinde, istediği caddede dükkân işletmeyi sürdürebilecek.
Yapabileceğimiz tek şey gücümüz yettiğince kanunları hiçe sayan bu pet shop’ları bulup, yetkili mercilere şikâyet etmek.
Malum, insanlar gibi onların da kendilerini rahat hissetmedikleri durumlar var. Bu yüzden kedilerle oyun oynarken ara sıra tırnak yemeniz normaldir. Çocuklara hayvan sevgisi aşılarken bu durumlar bazen onların gelecekte kedilere yaklaşmakta ürkek davranmasına yol açabiliyor.
Böyle bir durumda kalıp kediden güzel bir ‘imza’ aldınız diyelim. Ne yapacağınızı buraya derlediklerimle not olarak düşeyim, ona göre hareket edin.
Bu kaçınılmaz çizikler çoğunlukla tehlikeli değildir ancak yine de yaranıza iyi bakmanız gerekir.
Hareketlerine alışmaya çalışan bir yavru kediye sahipseniz oyun sırasında ya da kucağınızda rahatladığı sırada sizi tırmalamasına kesin gözüyle bakabilirsiniz.
İLK SABUNLA YIKAYIN
Kedinizin yaşı ne olursa olsun, bazen bu çizikler sadece acı vermekle ya da vücudunuzda geçmeyen izler bırakmakla kalmaz. Bu yaralar bazen daha derin olabilir, kanayabilir hatta enfeksiyon kapabilir. Hem sokak kedileri hem de ev kedileri çizdikleri yere bakteri bulaştırabilir.
Tedavi için ilk olarak sabun ve ılık suyla çizilen yeri yıkayın. Temiz bir havluyla kurulayın.
Böyle bir tatil sonunda eve dönen kedi sahipleri genelde kedilerinin tavırlarında değişiklik olduğunu düşünürler ya da öyle hissetmek isterler. Peki gerçekten böyle bir durum var mı? Daha açık sorayım: Kedilerimiz bizi özler mi?
Bir kedinin kafasının içinde neler olup bittiğine dair kesin bir yanıt vermek çok zor.
Lincoln Üniversitesi’nde 2015’te yapılan araştırma, kedilerin sahiplerini köpekler gibi özlemediğini, çünkü sahiplerine köpekler gibi bağlanmadıklarını söylüyor. Başka bir araştırmaysa kedilerin onları yalnız bıraktığımızda sinirlendiklerini ve bunu pasif-agresif davranışlarla gösterdiklerini söylüyor.
MUTLULUĞUN İŞARETİ
Yavru kediler birlikte büyüdüklerinde birbirlerini tanıyorlarmış. Ancak bir süreliğine ayrılıp yeniden bir araya getirildiklerinde birbirlerini unutmuş olabiliyorlarmış.
Kardeşler birbirlerinden avlanmayı ve oyun oynamayı öğrenirmiş. Bu yüzden yavru kedileri sürekli güreşirken görüyormuşuz.
Kediler kardeşleriyle ömür boyu süren bağlar kurmazmış. Bir kedi sosyal olgunluğa 18 ay-4 yaş arasında erişirmiş. Dolayısıyla erken dönemde ayrılan yavrular birbirlerini kısa sürede unutuyormuş maalesef.
Burası kritik: Erken dönemde yavru kedilerin birbirleriyle ve anneleriyle iletişimleri yeteneklerinin, sosyal becerilerinin ve kişiliklerinin gelişmesi için hayati derecede önemli. Yavru kediler 8’inci haftada sütten kesilip kendi başına beslenmeye başladığında annesinden ayrılmak için şartlar uygun hale gelmiş olmuyor. Yavruları 12 haftadan önce ayırmamak gerekiyormuş.
Annelerinden çok erken ayrılan yavrular uygun davranışlar sergilemekte zorlanabiliyor. Endişe, asabiyet, mizaç problemleri ve yavaş öğrenme gibi olumsuz durumlar gelişebiliyor.
Yavru kedi sahiplenirken en önemli detay: Kardeş iki kediyi birlikte eve getirmek. Uyumu kolaylaştırırken, en önemlisi hayat boyu yalnız hissetmezler.
#Satınalmasahiplen derken, bu maddeler de aklınızda bulunsun.
Herkesin aşina olduğu bu hareketin temeline inmiş biliminsanları. Kedi davranışları üzerine çalışanlar bunun rahat hisseden bir kedinin hareketi olduğunu söylüyor.
Kedilerin uykudan önce gurlaması, bir şeyleri yoğurması hatta bazen salya akıtması normalmiş.
Yoğurma hareketiyse favori insanının yanında ortaya çıkıyormuş.
Uzmanlara göre, bir anlamda bu, kedinizin size “Seni seviyorum” demesinin bir yoluymuş.
Haziran, sıcak yüzünü henüz göstermemiş olsa da sıcak günler kapıda. Sıcak bizi nasıl etkiliyorsa köpekleri de o şekilde çarpıyor. O yüzden hareketlerini gözlemlemek şart. Sık nefes alıyor, gölge arıyor ya da en basitinden yere yatıp sizin çabanıza rağmen hareket etmiyorsa, bunlar onun şımarıklığını değil, sıcaktan bunaldığını gösterir.
SU MOLASI VERİN
Tüyleri uzun diye sıcaktan bunaldıklarını düşünüyorsanız pek haklı sayılmazsınız. Çünkü tüyler aynı zamanda onun iç sıcaklığını düzenlemesini sağlıyor. Ve güneş yanığı olmalarını engelliyor, o nedenle duruma bir de bu açıdan bakın.
Sıcak havada hareket halindeyse mutlaka 15-20 dakikada bir su molası verin. Su kaybının önüne geçin. Güneşin en tepede olduğu zaman diliminde değil etkisini kaybettiği sırada dışarıda vakit geçirmeye çalışın. Lütfen dikkat: Köpeğinizi asla arabada bırakıp bakkala-markete-ufak alışverişe gitmeyin. Sıcağın köpeğinizde yaratabileceği en korkunç senaryo, kalp krizi geçirmesi. Onun da belirtileri, aşırı hızlı nefes alıp vermesi, dilinin, diş etlerinin koyu veya parlak kırmızı hale gelmesi, hareketsizlik hali, sendeleme, kanlı ishal ve kusma. Bunlar kalp krizi tehlikesine dair emareler. Bu durumda vakit kaybetmeden veterinerinize danışın.
Aşı takvimi de tüm yaş gruplarına doğru hızlıca yol alırken, önümüzün yaz olmasıyla tatil imkânı şanslı olanlarımıza göz kırpıyor.
Bu şansı yakalayabileceklerdenseniz planınızı yapmış olabilirsiniz. Böyle zamanlarda kedi köpekle evini paylaşanlar için işler zorlaşıyor. Çünkü zor bir karar sizi bekliyor: Seyahate beraber mi gideceksiniz, yoksa onu geride mi bırakacaksınız.
Pandemide siz eve kapanmışken size yârenlik ettiler o kadar, onları bırakıp tatile gidecek kadar kötü olmayın. Gelin bu keyfi beraber yaşayın. Köpeklerle yolculuk nispeten daha kolay.
Bu hafta biz karayoluyla yolculuk edecek kedileri konu alalım. Sizin için araştırdım buldum. İlginize sunuyorum.
Bu durum hep kötü değil tabii ki. Bir kediyle koyun koyuna yatmanın tadı kötü olamaz. Ama ufak tefek sakıncalar olabilir, dikkatinize sunayım.
Yeni çalışmalar sahibiyle birlikte uyuyan köpeklerin, sahibine yaklaşan kişiye havlama, ısırma ya da sahibin evden uzaklaşmasıyla başa çıkamama gibi aşırı sahiplenici davranışlar gösterdiğini ortaya koyuyor.
Veterinerler genellikle köpeklerle çocukların birlikte uyumasını önermiyor. Sizinle uyumaya alışan köpeğiniz, evden uzaklaştığınızda strese giriyor. Dolayısıyla yatak paylaşmak her köpek için uygun olmayabiliyor.
YARISI MEMNUN
London School of Hygiene and Tropical Medicine’den Prof. James Logan, köpeklerin bakteri ve parazit taşıma ve bunların bize zarar vermesi ihtimalinin söz konusu olduğunu ama bu riskin oldukça düşük olduğunu belirtiyor. Ama bizim göreceğimiz zarara kıyasla onların psikolojik olarak karşı kalabilecekleri yük çok daha ağır. Kedilerle uyumak ise farklı bir hikâye. Uykusu hafif biriyseniz kedinizin gece birkaç kez uyanıp geri gelmesi sizi de uykunuzdan edebilir.