Kazansa da kazanmasa da İzmir kazandı

BUGÜN öğleden sonra gözümüz kulağımız Paris’te olacak. Kazanırsak İzmir için süper olacak. Eğer kazanamazsak da bence çok fazla karalar bağlamaya gerek yok, çünkü İzmir EXPO’yla müthiş bir vizyon kazandı.
Bundan 10 yıl önce İzmir, hedefini kaybetmiş bir kent görünümündeydi. Ama EXPO’ya aday olup hazırlık dosyaları için çalışılırken kentin içindeki cevherler keşfedilmeye başlandı. O zamanlar İzmir’in bir gün ‘Dünya Sağlık Başkenti’ olma iddiasıyla ortaya çıkacağını kimse tahmin edemezdi. Ama EXPO adaylığında temasını sağlık olarak belirleyince elinin altındaki imkanları gördü. Denizin bile ortasından sıcak su çıkan jeotermal kaynakları, dünya çapında doktorlar yetiştirebilen tıp fakülteleri, sayıları 9’a ulaşan üniversitelerinden çıkan eğitimli insan gücü, ardı ardına açılan hastaneler ve sağlık kurumlarıyla zengin altyapısı büyük avantajdı. Bu altyapı üzerinde Houston ve Londra gibi dünyanın önemli sağlık başkentlerinden biri yükselebilirdi. Zaten birçok Avrupa ülkesinden başta göz ameliyatları olmak üzere sağlık turları başlamıştı bile.
Araştırmalara göre yılda 2 milyon kişi sağlık turizmi için İzmir’e gelse dünyadaki toplam 100 milyar dolarlık pastadan 8 milyar dolar alabilir. İzmir bu büyük vizyonu EXPO 2015 ve EXPO 2020 adaylık çalışmaları sırasında kazandı. O nedenle bugünkü yarışta EXPO 2020’yi yapma hakkını kazansa da kazanmasa da aslında İzmir kazandı. Bundan sonra sağlık başkenti olma iddiasını aynı kararlılıkla sürdürmeli.

Son dakikaya kadar belli olmaz

BU sabah Paris’te EXPO oylamasının yapılacağı OECD binasındaki lobi faaliyetleri zirve noktasına ulaşacak. EXPO’yu kazandığını düşünüp kutlamalara hazırlanan Dubai bile nefesini tutup beklesin. Milano’nun EXPO 2015’i kazanmasında en önemli rolü oynayan eski Belediye Başkanı Moratti bir sohbette, “Oylamanın yapılacağı sabah yarışı İzmir’e karşı kaybettiğimizi düşünüyorduk. Ama birkaç saatte yaklaşık 50 ülkeyle görüştük ve kazanan biz olduk” demişti. Bu yarışı son dakikaya kadar kimin kazanacağı belli olmaz. Ne erken sevinenlere bakalım ne de karamsarlara kulak asalım.

Üç tip delege oy kullanacak

BUGÜN oy kullanacak delegeler genellikle ülkelerinin dışişleri bakanlığında çalışan diplomat veya bürokratlardan oluşuyor. Çoğunluğu Paris veya Brüksel’de yaşıyor. Oy kullanacak 167 delegeyi üç grupta toplayabiliriz:
Birinci grup: Ülkeleri olan delegeler. Bunlar devletlerinin sözünden dışarı çıkmaz, gizli oylamada bile ülkeleri kimi gösterirse ona oy verir. İngiltere, Almanya, Hollanda gibi ülkelerin delegeleri bu kategoriye girer.
İkinci grup: Ülkeleri olmayan delegeler. Bunlar kimseyi dinlemez kafalarına göre oy verir.
Üçüncü grup: Ülkeleri hem olan, hem de olmayan delegeler. Bunlar hem ülkelerinin etkisi altında, hem de kişisel olarak kararlarını verebilen delegeler. Örneğin ülkelerden birinde yakın dostları varsa oylamada kendisiyle başbaşa kaldığında tercihini değiştirebilir. Böyle delegelerle sıcak ilişkiler bu nedenle çok önemli.
Son bir söz: Türkiye’nin “60 ülkeden destek aldık”, Dubai’nin “Şu kadar ülkeden söz aldık” açıklamalarında hata payını mutlaka hesap etmek gerek. Geçen yarışta Milano’ya oy vereceğini yazılı olarak beyan edenlerin yüzde 30’a yakını sözünde durmamış.