İadenin iki yüzü

Bir okurum aradı. Türkiye’nin marka teknoloji marketlerinden birinden cep telefonu aldığını, iki haftalık süre dolmadan iade etmek istediğini ancak bu talebinin kabul edilmediğini söyledi. Okuruma telefonunun herhangi bir sorunu olup olmadığını, eğer sorun varsa bunu beyan edip etmediğini sordum. Söz konusu telefonunun herhangi bir sorunu olmadığını, telefon hoşuna gitmediği için değiştirmek istediğini öğrendim. Bu konuyu bu haftanın gündemine almamın nedeni birçok vatandaşımızın yürürlükte olan tüketici kanunu ile ilgili hükümleri tam olarak bilmemesi ya da yanlış bilmesi. Örneğin; okurumun dile getirdiği 14 günlük yasal süre bilgisi tamamen yanlış.

Çünkü eğer bir teknoloji mağazasına gidip telefon beğenip aldıysanız, bir sorun beyan edemiyorsanız o telefonun iadesi gibi bir hakkınız yok.

GÖREREK SATIN ALMA

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da ‘mağazadan’ görerek satın alınan ürünler için cayma yani iade hakkı tanınmıyor. Tüketicinin iade hakkını da barından ‘seçimlik hakları’nın kullanımı, üründe ayıp bulunması şartına bağlanıyor.

Peki, 14 gün içinde koşulsuz iade hakkı nerede var? Aynı telefonu internet üzerinden siparişle aldıysanız, 14 gün içinde hiçbir sorun beyan etmeden koşulsuz iade hakkınız var. Çünkü internet üzerinden yaptığınız alışverişte Mesafeli Satış Sözleşmesi Yönetmeliği devreye giriyor. Bu yönetmeliğe göre, alıcı, hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin, satın aldığı mal/hizmeti teslim tarihinden itibaren 14 gün içerisinde cayma hakkını kullanarak iade edebiliyor.

Özetle, aynı malı aynı şirketin mağazasından almanızla sanal mağazasından almanızda farklı düzenlemeler devreye giriyor. İkisinde aynı ürünü kapalı paketle teslim alıyor birini koşulsuz iade edebilirken diğerini yani mağazadan aldığınızı iade edemiyorsunuz. Ancak bazı markaların mağaza satışlarında kendi inisiyatifleriyle 7-14 gün içinde koşulsuz iade politikası izlediğini belirtmemde fayda var.

UYDUDAN SATIŞ MANZARALARI

UYDU kanalları üzerinde kontrolsüz, vatandaşın hem sağlığına hem parasına zarar verebilecek ürünlerin satışı sürüyor. Her gün yeni bir cinlikle tüketicinin karşısına çıkanlar nasıl engellenir, para cezaları veya yayın durdurmalar bu iş için yeterli mi tartışmak şart. Vatandaşın dolandırılmasını engelleyecek tedbirlerin alınması şart. Hepsinden önemlisini hastaların derdine alternatifmiş gibi sunulan ürünlerin bu kadar kolay satılmasını önleyecek düzenlemelerin gündeme alınması çok önemli.

HOCADAN ‘ŞEYH-İ ŞİFA’

Fonda tasavvuf müziği, ekranda kendisine ‘Hocam’ diye hitap edilen bir satıcı. Dini terimler, inşallahlar, maşallahlar eşliğinde yine her derde deva bir ürün sahnede. Şeyh-i Şifa’nın hedefinde özellikle prostat hastaları var. Hocamız huşu içinde ürünün nasıl mucizelere haiz olduğunu anlatıyor ve sözlerini şöyle bitiriyor: Bir set alana bir set bedava 4 kavanoz sizlere iyi gelecek inşallah...

‘ŞAPKALI’ VİAGRÂ

İlaç kopyalamada son nokta. Penis sertleşmesi bozukluğuna karşı kullanılan oldukça bilinir bir markanın adını kullanan satıcılar bu markanın adındaki bir a harfine şapka koyup Viagrâ adıyla sahtesini satıyor. Yıllar süren çalışmalarla piyasaya sürülen sözkonusu ilacın etken maddesi sildenafil sitrat. Şapkalı sahtesinin ne içerdiği ve zararları ise bilinmiyor.

MAHMUT TUNCER’DEN YENİ ÜRÜN

Türkücü Mahmut Tuncer haziran ayındaki yazım sonrasında önce Curcumin sonra Curcimin adını verdiği kanserden kalbe, mideden böbreği tüm dertlere derman mucize ürünün satışı durdurdu. Tuncer’in yeni ürünü Atom Karışım. Tabii ki yine her derde deva ve uydu kanallarında satışta.

TAVUKLARA TAKVİYE

Türkiye’de de oldukça bilinen bir vitamin takviyesinin adını Türkçeleştiren satıcılar tavuk üreticilerini hedefe almış. Bu ürünü kullanan tavukların hasta olmadığını iki kat büyüklüğe eriştiğini iddia ediyorlar. Tabii ki takviye alan tavukları veya yumurtalarını yiyen insanlara ne olduğu veya olacağı ise bilinmiyor.

139 TL’YE KLON TELEFON

Bir cep telefonu 100 liraya üretilse veya yurtdışından alınsa bile sadece ÖTV’si 160 TL. KDV ve bandrolleri de üzerine koyarsanız 330 liradan ucuza satılması imkansız. Peki nasıl oluyor da birileri 139 TL’ye telefon satabiliyorlar? Bilin ki bu telefonlar IMEI klonlama yöntemiyle kopyalanmış. Kaçak telefonlara kopya IMEI numarası veriliyor. Gerçek telefon kullanılmaya başlandığında Bilgi Teknolojileri Kurumu’nun altyapısı devreye giriyor ve klonlanmış telefonlar kapanıyor.