5G’ye bir adım var treni kaçırmayalım!

Hedef hız şampiyonu 5G’nin nimetlerini onlarca sektörde uygulanır hale getirmek. Türkiye’nin 5G’ye ne zaman geçeceği henüz belirsiz. Ama çok da uzun olmayan bir zamanda özellikle sanayinin iş yapış şeklini baştan aşağıya değiştirecek 5G’yi rekabet yarışında geri kalmamak için hemen gündeme sokmak zorundayız. Gittik, test ettik, yerinde gördük. 5G teknolojisi zamandan bile hızlı ilerliyor!

FİBERSİZ 5G? OLMAZ Kİ!

5G teknolojilerini deneyimlediğimiz ve Vodafone’un davetlisi olarak gittiğmiz Almanya’da Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel’in iki lafından biri fiber oldu. Biz 4G’yi, 5G’yi havadan yakasak bile buna aracılık eden baz istasyonları hem ana şebekeye hem de birbirine fiber ağla bağlanmak zorunda. Ama maalesef fiber ağ uzunluğu istenilen boyuta gelmedi. Hasan Süel’den yıllardır yazıp çizdiğimiz gerçekleri bir kez daha duyuyoruz: “Yerel yönetimler aşırı gelir beklentisiyle engelliyor, yer altından fiber ağ geçiremiyoruz. Oyun kurucu operatör fiber ağını paylaşmıyor, hâlâ bekliyoruz.”

İSTANBUL ÖRNEK OLUR MU?

BAZ istasyonu yatırımlarında belediyeler ile işbirliği içerisinde olmalarını gerektiğini belirten Hasan Süel, üç operatör olarak nefes almak istediklerini söylüyor. Bırakın yeni teknolojileri götürmeyi mevcut hizmeti bile yapamaz durumda olduklarını belirten Süel, “Yatırımın kolaylığını sağlamak şart. Baz istasyonunda kira meseleleri var bu belediyeler için önemli bir gelir haline gelmiş durumda. Rekabet üstü bir konu bu. Yatırımımızı yapmamıza izin verin diyoruz. İstanbul Belediyesi’nin İSTELKOM adı altında bir iştiraki var. Bu İSTELKOM aslında İstanbul’da fiber kanalları inşası yapmaya yetkili bir şirket çünkü bu fiber yatırım işinde kablonun dışında, kablonun içinden geçeceği borunun inşası önemli. Bunu sağlayan şirket. Biz tabii onlarla iletişim halindeyiz. İnşallah İstanbul’da güzel adımlar atarız ki bu Türkiye’ye de örnek olur” diyor.

5G İLE ÇALIŞAN OTOMOBİL FABRİKASI

ALMANYA’DA ziyaret ettiğimiz yerlerden biri de Aachen’deki elektrikli otomobil üreten e.GO otomobil fabrikası oldu. Bu fabrikanın en önemli özelliği 5G’ye hazır şebeke kullanarak makineleri birbirine bağlayan, dünyadaki ilk fabrikalardan biri olması. Vodafone ve Ericsson’un teknolojileriyle hayata geçirilen bu fabrikanın duvarlarına 36 mobil anten yerleştirildi. Bu antenler saniyede 10 gigabite kadar yüksek bant genişliği ve 8 bin 500 metrekarelik üretim salonunda birkaç milisaniyelik düşük gecikme süresi sağlıyor.

DİJİTALLEŞMENİN REÇETESİ

HASAN Süel, dijitalleşmenin bir memleket meselesi olduğunu vurgulayıp bunun için bir yol haritası belirlenmesi gerektiğini söylüyor. Süel’e göre dijitalleşmenin reçetesi şöyle:
1) Dijitalleşme için güçlü bir sabit altyapı. Fiber yatırımın kamu politikası olması.
2) Fiber altyapıya tüm operatörlerin erişimi.
3) Yeni fiber hat modelinin belirlenmesi.
4) Yerel yönetimde yeni kanuni altyapı.
5) Yerlileşme
6) Akıllı telefonlara erişimin önündeki engellerin kaldırılması/azaltılması.

YERLİ TEKNOLOJİ ÖNEMLİ

HER alanda yerlileşmenin önemini hatırlatmaya gerek yok. Ancak teknolojide yerlileşme stratejik öneme sahip. Hasan Süel, “4.5G lisans sözleşmemizde de bizim bazı yükümlülüklerimiz var. Karadeniz’de 206 tane aktif yerli ULAK baz istasyonumuz var. ULAK bugün olduğu gibi 2016’nın başında hazır olsaydı yerli baz istasyon sayımız 206’nın çok üstünde olurdu. Bu tür teknolojilerin gelişmesi için zamana ihtiyaç var. Bunun için adımları bugünden atmamız test ve dizayn çalışmalarını sağlamamız çok önemli” diyor.
Anahtar: Ortak altyapı

2018 yılı Mayıs ayında atılan imzalara rağmen fiber ağ hakim operatör ve diğerleri arasında paylaşılamıyor. Bu gidişle hem milyarlarca doları boşa savuracağız hem de dijitalleşme rekabetinde bir kez daha geri kalacağız. Hasan Süel’in ortak altyapı için önerisi de şöyle:

1) Mevcut yatırımların maliyet bazlı bir fiyatlandırma modeliyle paylaşabilmesi.

2) 2023 fiber hedeflerine ulaşmak için nasıl bir yatırım modeli oluşturulması gerektiğinin karar verilmesi.

“Herkes tek tek mi yapacak? Bölgelere mi ayrılacak? Ortak şirket mi kurulacak? Biz bir seçim yapmıyoruz. Vodafone olarak konunun rekabet üstü bir konu olduğunu düşünüyoruz ve her türlü modelde iş birliğine hazırız” diyor Süel. Bir de hesap yapmışlar. Fiber ağ uzunluğundaki her yüzde 10’luk yükseliş milli gelirde yüzde 1.05’lik bir artışa denk geliyormuş. Özetle, zaman geçiyor, teknoloji hızlı trenini kaçırmayalım.

VODAFONE KAMPÜSTE ÖNE ÇIKAN TEKNOLOJİLER

Akıllı lastik monitörü: Continental işbirliğiyle geliştirilen ‘ContiConnect’ bir akıllı lastik izleme platformu. Sensörler üzerinden izlenen lastik sıcaklığı ve basınç verilerini kablosuz ağ üzerinden merkezi bir web platormuna ileterek filo yöneticilerinin veri üzerinden tüm filoyu izleyebilmesini sağlıyor.

Dijital deneme kabini: Jogotech işbirliğiyle geliştirilen dijital deneme kabini, IoT teknolojisinin kullanıldığı bir dijital aynadan oluşuyor. Kullanıcılar, bu ayna üzerinden farklı bir beden veya renk talep etmek için dijital bir saat üzerinden çalışanlarla iletişime geçebiliyor.

Ağ dilimleme: Kritik alanlardaki iletişim bu yöntemle gerçek zamanlı olarak yapılıyor. Bir kepçeyi mobil iletişim teknolojileriyle uzaktan bağlanarak kontrol ettim. 4G’de kontrollerim daha yavaş iletilirken, 5G’de ise gerçek zamanlı olarak kepçeyi kontrol edebildim.

Bulut video servisi: Cisco işbirliğiyle geliştirilen GigaTV, bir bulut video servisi. Ev içinde ve dışında kesintisiz izleme deneyimi sunuyor. Ayrıca tüm içeriklere hızlı ve rahat erişim sunan GigaTV, kullanıcının ilgisine göre içerik öneriyor.

Hiper gerçeklik deneyimi: 5G teknolojisiyle çalışıyor. Sanal gerçeklik (VR) ortamında, dokunma, sıcaklık, rüzgâr, 3D ses, hareket koltukları ve daha fazlası bir araya getiriliyor.

TrackiSafe Mini takip cihazı: Anahtardan dizüstü bilgisayarına, pek çok eşya, gerçek zamanlı olarak cep telefonundan takip edilebiliyor. Eşyanın nerede olduğu, daha önce nerede bulunduğu ve güvenli bölgeden uzaklaşıp uzaklaşmadığı ile ilgili uyarı alınabiliyor.

Perakende analizi: Vitrinin arkasında bulunan camdaki kamera alıcının özelliklerini teşhis ediyor. Böylelikle vitrine yakın bulunan ekranlarda o tüketici tipinin hoşuna gidebilecek ürün ve promosyonlardan bilgi verebiliyor. Kadın, erkek genç ya da yaşlı olmak gibi bilgileri belirleyerek farklı bilgileri ekrana verebiliyor.