Dünya borsaları ve İMKB

Salih NEFTÇİ

Dünya borsaları son aylarda ciddi ve bir yerde beklenmedik diyebileceğimiz bir yükseliş trendine girmişti.

Bu trend son günlerde değişir gibi oldu.

Avrupa'dan Amerika'ya hisse senetleri değer kaybetmeye başladı.

Neden?

İMKB bu gelişmeye nasıl tepki verebilir?

BÜYÜK KAZANÇ

Şu işe bakın.

Parasını ekim sonlarında bazı Amerikan internet hisselerine yatıran bir yatırımcı bu kadar kısa bir zaman içinde parasını üçe katlamıştı.

Bir koyup, üç almıştı.

İnanılmaz bir getiri...

Onun kadar ilginç bir diğer gelişme Güney Kıbrıs borsasında yaşandı. Daha bir yıl önce kredi notu hızla düşürülen, finansal sistemi dağılma noktasına gelen Güney Kore reform ihtiyacını ciddiye aldı. Göz boyama, kandırmaca vs. yerine gerçek reform yapma yolunu seçti. Maliyeti neyse ödemeye hazır olduğunu gösterdi.

Grevler vs. hükümet dinlemedi.

Yapılması gerekenleri iyi-kötü yaptı.

Güney Kore Borsası, kısa zamanda dolar cinsinden, neredeyse ikiye katlandı. Güney Kore'nin kredi notu yine ‘‘yatırım yapılabilir’’ seviyeye çıktı. Hatta borsa bir ara o kadar hızlı yükseldi ki, yönetim bir spekülatif balon oluşmasından korkmaya başladı.

Bu trendler şimdi geri mi dönüyor?

WALL STREET

Asya borsalarındaki yükselişlerin biz sağlam temellere dayalı olduğunu düşünüyoruz. Elbette bu Asya bütün sorunlarını çözümledi demek değil. Ama sistemleri stabilize oldu. Paraları dünyada çok önemli bir rekabet gücü elde etti. Birçok gerekli reform yapıldı.

Genel kanı, Asya'nın orta dönemde yine hızlıca bir büyüme içine girebileceği yönünde.

Ama Wall Street için aynı şeyi söylemek mümkün değil.

Özellikle de teknoloji ve internet hisselerinde halen de şişmiş bir ‘‘balon’’ var.

İnternet çok ciddi bir olay. Bizce, gerçek bir devrim. Ama internet hisselerinde fiyatların geldiği nokta da aşırı. Burada bundan sonra da yüzde 30-40'lık bir düzelme kimseyi şaşırtmamalı.

Oysa internet hisseleri birçok deneyimsiz yatırımcının gözbebeği. Bu yatırımcılar günü bilgisayarlarının başında, internete girip hisse alıp-satarak geçiriyorlar. En çok alıp sattıkları da internet hisseleri.

Bu yatırımcılar son zamanlarda internet hisselerinin büyük prim yapmasından etkilenip neleri varsa buraya yatırdılar. Fiyatlar aşırı seviyelere çıktı.

Şimdi bu hisselerde ciddi bir düzeltme bekleniyor. Bundan teknoloji hisselerinin de etkileneceği düşünülüyor. Ayrıca bilançolar da Amerika'da beklenenden biraz olumsuz çıktı.

Dünya borsalarındaki gelişmelerin arkasında ilk bakışta bu olaylar var.

VE İMKB

Bu durumda İMKB'nin Wall Street'ten etkilenmesi için fazla bir neden yok. Çünkü Wall Street'te düşüş belli sektörlere konsantre olmuş durumda. Bu sektörler ise Türkiye'de henüz yok.

Elbette Wall Street Avrupa'yı etkiliyor, bu da Türkiye üzerinde bir etki yapıyor. Ancak bu etkinin sınırlı olması gerek. İMKB düşeceği kadar düştü.

İMKB'nin esas dikkate alması gereken gelişme, bizce Asya'da büyümenin yeniden başlaması.

Bu Asya hisselerini bir anda çekici kılacak.

Bizce uluslararası sermaye şimdi beklendiğinden de daha hızlı olarak Asya'ya akmaya başlayacak.

SONUÇ

Türkiye'de reformların yapılıp yapılmadığına bağlı olarak, İMKB bu gibi bir durumdan olumlu veya olumsuz etkilenebilir.