Cazibede Dubai’yi geçersek boya 3-4 milyar dolara çıkar

GELECEK on yılda gelişmekte olan ülkelere kayacağı öngörülen boya üretiminde, Türkiye’nin fırsatları değerlendirerek, boya cazibe merkezi haline gelmesi bekleniyor. Alman boya firması Caparol’le ortaklık kuran Betek’in Genel Müdürü Tayfun Küçükoğlu, Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’nın hakim olduğu dünya boya pazarının önümüzdeki on yılda gelişmekte olan ülkelere kayacağını belirterek, "Türkiye bu fırsatları iyi kullanabilirse bölgenin boya cazibe merkezi olabilir" dedi. Küçükoğlu, Türkiye’nin bu süreçte fırsatları kaçırmamak için gerekeni yapmaması halinde, bu yatırımların başta Dubai olmak üzere başka ülkelere gidebileceği uyarısında bulundu. "Türkiye’yi boyada cazibe merkezi haline getirdiğimizde sektörün 3-4 kat büyümesi kaçınılmaz" diyen Küçükoğlu, Türkiye’de sektörün büyüklüğünün yalıtımla beraber 1.2 milyar dolar olduğunu hatırlattı. 2008 yılını 300 milyon doların üzerinde ciroyla kapatmayı bekleyen Betek Genel Müdürü Tayfun Küçükoğlu ile boya ve ısı yalıtım sektörünü, yeni yatırım planlarını konuştuk.

Dünyada boya sektörünün büyüklüğü nedir?

- Dünya boya sektörüne Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’nın hakim olduğunu görüyoruz. 2007’de boya sektörünün yüzde 2-2.5 büyüdüğünü tahmin ediyoruz. Boya sektörünün dünyadaki büyüklüğü 28 milyon ton ve 78 milyar dolar civarında. Bunun içinde inşaat boyalarının payı ise 50 milyar dolar.

TÜRKİYE’DE TÜKETİM 5 KİLO

Bu üretimin ve tüketimin dağılımı nasıl?

- Gelişmiş ülkeler, tüketimin ve üretimin yüzde 60’ını yaparken nüfusun yüzde 30’una sahip. Gelişmiş ülkelerde 1 kilo boya 4-5 dolara satılıyor ve kişi başına boya tüketimi 20 kilo. Gelişmiş ülkeler kişi başına 80-100 dolarlık boya tüketiyor. Gelişmekte olan pazarlar ise toplam tüketimin yüzde 40’ını gerçekleştirirken, nüfusun yüzde 70’ine sahip. Buradaki potansiyeli çok daha fazla görüyoruz. Ancak bu ülkelerde boya daha ucuza satılıyor ve yılda kişi başına 3-5 dolar para harcanıyor. Kişi başına tüketim ise 3 kilo civarında.

Türkiye bu tablonun neresinde?

- Türkiye arada bir yerde. Boyanın kilosu 2 dolar ve kişi başına 5 kilo civarında tüketim var. Ama harcama potansiyeli 10 dolar. Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da büyük sermaye ve teknoloji var. En hızlı gelişecek bölge burası ve Türkiye bu işin merkezi. Türkiye önümüzdeki 10 yıl içinde çok önemli fırsatlara yaklaşacak. Bu fırsatları biz, hem ülkemiz adına, hem kendi alanımızda değerlendirebiliriz.

SERMAYE HIZLA KAYIYOR

Türkiye’nin önüne nasıl fırsatlar çıkabilir?

- Gelişmiş ülkelerdeki teknoloji ve yüksek sermaye gücünün, potansiyeli yüksek gelişmekte olan ülkelere doğru hızla kayacağını düşünüyoruz. Bu kayma eğilimi de önümüzdeki 5 yılda artacak. Türkiye’nin çok önemli fırsatları yakalama şansı var. 1990’larda boyada çekim merkezi Batı Avrupa’ydı. Yavaş yavaş Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’da, bu sektördeki yatırımlar şevkini kaybetti. Bu kaymada hammadde ve Ar-Ge teknolojisi önemli bir etken.

Türkiye’nin cazibe merkezi olması sektörü ne kadar büyütür?

- Dünyadaki bu merkez arayışında Dubai ile yarış halindeyiz. Türkiye’yi boya üreticilerinin cazibe merkezi haline getirdiğimiz zaman sektörümüzün 3-4 kat büyümesi kaçınılmaz. Türkiye’de boya 1 milyar dolarlık büyüklüğe sahip. Sektörün büyüklüğü yalıtım pazarıyla 1.2 milyar dolara çıkıyor. Önümüzdeki iki yıl içinde çıkacak fırsatları ülkemize getiremezsek, sahip olduğumuz avantajları rakip ülkelere vermiş oluruz.

2008’de sektör yüzde 8-10 büyür

Betek’in büyümesi nasıl gerçekleşti?

- 1994-2006 yılları arasında sektörde liderliğe yükseldik. 1994’de, 5.6 milyon dolar olan ciromuz, 2006’da 240 milyon dolara çıktı. Bu süreçte biz yüzde 4 bin 200 büyürken, sektör yüzde 171 büyüdü. 2007’de 266 milyon dolar ciroya çıktık. 2007’de tüketici talebinin azalması dolayısıyla sektörde yüzde 12 küçülme oldu. 2008’de boyada yüzde 8-10’luk büyüme bekliyoruz. Betek’in 2008 ciro hedefi de 300 milyon doları aşmak.

Isı yalıtımı için 25 milyon Euro’luk yatırım

Yeni yatırımlarınız var mı?

- Gebze’deki Eğitim ve Araştırma Enstitüsü için 3 milyon Euro harcadık. Avrupa’nın en büyük tesisi dediğimiz tesisin yanına 50 dönüm arazi üzerine yeni bir yatırım daha yapıyoruz. 25 milyon Euro tutarındaki bu tesis, ısı yalıtım sistemlerinde Avrupa çapında bir üretim üssü olacak. Mısır’da da 5 milyon Euro’luk üretim tesisimiz var. Önümüzdeki iki yılda yurtdışında yeni bir noktada da yatırım yapacağız. Biz, bölgede güç olabilecek bir altyapıyı Gebze’deki merkezimizde oluşturma çabasındayız. Amacımız buranın, dünya boya sektörünün araştırma geliştirmesinin yapılacağı bir merkez olması.

Türk dünyasına yatırım yapacağız

Yatırım için hangi ülkeleri düşünüyorsunuz?

- Orta Asya muazzam bir potansiyele sahip. Bu bölgeye hitap edebilecek Türk Cumhuriyetlerinden birinde yatırım planlıyoruz. Üç ülkeyle temaslarımız var. Bu yatırımı en geç iki yılda kesinleştirmek istiyoruz. Ondan sonra birçok fırsat kaçmış olabilir. 38 bin 500 ürün çeşidimiz var. İhracatla, her ürünü her yere ulaştırmak mümkün değil. Şu anda 15 ülkeye ihracatımız var. Gürcistan ve Azerbaycan’da ithal markalar içinde pazar lideriyiz.

Kabaranların yerini 15

yıl dayanan boyalar aldı

Boyada tüketicilerin eğilimi nasıl değişti?

- Daha önce iç cephelerde sentetik boyalar kullanılıyordu. Şu anda yüzde 50-60 sentetik kullanılırken, iç cephede bu oran yüzde 5-10’a düştü. Bizim sektöre girdiğimiz 1990’ların başında 18 renk vardı. Biz pazara 250 renkle girdik. Dış cephelerde 1-2 yılda kabaran boyalar yerini 15 yıl dayanan ve dökülmeyen dış cephe boyalarına bıraktı. Artık ihtiyaçları karşılamanın ötesinde beklentileri yönetmek önemli.

Dünya boya pazarının yüzde 60’ı

gelişmiş ülkelerin elinde

Boya sektörünün dünyadaki büyüklüğü 28 milyon ton ve 78 milyar dolar.

Gelişmiş ülkeler tüketimin ve üretimin yüzde 60’ını yapıyor.

Gelişmiş ülkelerde 1 kg boya 4-5 dolara satılıyor.

Gelişmiş ülkelerde kişi başına boya tüketimi 20 kg.

Gelişmekte olan pazarlar toplam tüketimin yüzde 40’ını gerçekleştiriyor.

Gelişmekte olan ülkelerde boyaya yılda kişi başına 3-5 dolar harcanıyor. Kişi başına tüketim 3 kg.

Türkiye’de boyanın kilo fiyatı 2 dolar.

Türkiye’de kişi başına boya tüketimi 5 kg.

Boyaya Türkiye’de kişi başına 10 dolar harcanıyor.

Boya sektörü Türkiye’de 2007’de yüzde 12 küçüldü.

Türkiye’de 2008’de, yüzde 8-10 büyüme bekleniyor.

Dünya boya pazarının

yüzde 2’si Türkiye’nin

Dünya boya endüstrisinde Türkiye’nin yeri nedir?

- Türkiye dünya boya pazarının yüzde 2’sine sahip. Know-how ve hammadde ihracatıyla, bölgedeki diğer ülkelere de hizmet verebilecek bir sektörümüz var. Şu anda 300 milyonluk nüfusa hitap etmek için çalışıyoruz. Mısır’da bizim küresel rakiplerimiz de faaliyet gösteriyor. Ülkemizdeki iş yapma kalitesini topyekün biryere götürebilirsek, hep beraber çevre ülkelerde daha fazla iş yaparız. Bunu gerçekleştirmenin peşindeyiz.

599 ton tehlikeli atığı geri kazandık

Tehlikeli atıkları geri kazanma çalışmalarınız nasıl yürüyor?

- Gebze tesislerimizde 2007 yılında tam 599 tonu tehlikeli atık olmak üzere toplam 2 bin 100 ton atığı geri kazandık. Atıkları, ’Geri dönüşümü mümkün olan ve değerlendirilebilen atıklar’ (Cam, naylon, teneke, kağıt, plastik kova...) ile ’Değerlendirilebilir tehlikeli atıklar’ olarak iki ana grupta topluyoruz.


TAYFUN KÜÇÜKOĞLU

Betek Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Tayfun Küçükoğlu, 1961 yılında Ankara’da doğdu. 1984 yılında İTÜ İşletme Fakültesi’nden mezun oldu. İş hayatına inşaat sektöründe başladı. 1986’da Akpınar Yapı satın alma bölümünde çalıştıktan sonra, 1988’de Betek’in kurucuları arasında yer aldı. Betek bünyesinde çeşitli görevler üstlendikten sonra 1995’de Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi oldu.