Tasarruflarını BES’te değerlendirenler bu detaya dikkat

Bugün, 17.3 milyon kişi bu sistemin içinde. Bu da nüfusun yüzde 20’si demektir. BES sözleşme sayısı ise 23.5 milyonu geçmiş durumda. Ne demek sözleşme sayısı? Sistemdeki bu 17.3 milyon katılımcının tek bir BES’i yok; kiminin iki, hatta üç sözleşmesi var. İşte bu sözleşme sayısı 23.5 milyonun üzerinde.

Sistemdeki bu kişilerin birikimleri, fonlardan sağlanan getiri ve devletin yüzde 30 katkısı da eklendiğinde; BES’teki toplam fon tutarı 1.4 trilyon TL’nin üzerine çıktı. Kimileri için bu rakam bir şey ifade etmeyebilir ama şöyle anlatırsam daha iyi anlaşılır. Sosyal güvenlik sistemindeki tüm çalışanlar ve işverenlerden 23 yıldır kesilen işsizlik sigortası fonu var ya (işçiden yüzde 1, işverenden yüzde 2 kesiliyor, devlet de yüzde 1 katkı yapıyor); işte o fonda biriken toplam tutar 427 milyar TL. BES’teki fon büyüklüğü işsizlik sigortası fonunda biriken paranın neredeyse 4 katı.

KİMLER, NEDEN ŞİKÂYET EDİYOR?

Bu bilgileri niye verdim? Sistemdeki kişi sayısı 17 milyonun, sözleşme sayısı da 23.5 milyonun üzerinde olunca okuyuculardan çokça soru alıyorum. Sorular çeşitli ama son dönemde dikkatimi getirilerin düşüklüğüne yönelik şikayetler çekiyor. Oysa uzunca bir süredir BES’in getirileri hiç de fena gitmiyor. Merak ettim, birkaç okuyucu ile elektronik posta üzerinden iletişime geçtim. Durum ortaya çıktı. Anlatacağım ama önce getiriler konusunda son bilgileri paylaşayım.

Sene başından bu yana emeklilik fonlarının yani BES’in ortalama getirisi yüzde 18.18 olmuş. 1 Ocak-22 Mayıs tarihleri arasındaki yüzde 13.36’lık enflasyonu hesaba kattığımızda, BES’in 5 aylık getirisi enflasyonun 5 puan üzerinde olmuş. ‘Bu mu yani?’ diyebilirsiniz. Mukayese olsun diye söyleyeyim; aynı dönemde tasarruflarını değerlendirmek için mevduat faizini seçenlerin getirisi yüzde 17.29 (enflasyonun 3.93 puan üzerinde), doları tercih edenlerin getirisi yüzde 9.86 (enflasyonun 3.5 puan altında) olmuş.

4 MİLYON KİŞİ YÜKSEK GETİRİDEN YARARLANAMIYOR

BES’teki bu getiri ortalama getiri. Emeklilik fonlarına baktığımızda durum değişiyor. Birikimlerini altın fonunda değerlendirenler yaklaşık 5 ayda yüzde 34.9 getiri sağlamış ki, enflasyonun 21.5 puan üzerinde getiriden bahsediyoruz. Para piyasası fonlarını seçenler ise yüzde 18.2 getiri elde etmiş; bu da enflasyonun 5 puan üzerinde getiri anlamına geliyor. Ama BES’teki birikimlerini hisse senedi fonlarında değerlendirenler bu dönemde yüzde 1.6 negatif getiri sağlamışlar, yüzde 13.36’lık enflasyonla mukayese edildiğinde, birikimleri neredeyse yüzde 15 erimiş. Benzer durum borçlanma araçları fonlarını tercih edenler için de geçerli. İşte, bir süredir BES’teki getirilerden şikayet edenler bu kesim. İletişime geçtiğim okuyuculardan öğrendim ki, birikimlerini hisse fonlarında değerlendiriyorlar. Sebebi ise geçmişte hisse fonlarının enflasyonun 150 puan üzerinde rekor getiriler sağlamış olması. Maalesef bu kişiler fon tercihlerini değiştirmeyip, günün piyasa şartlarına uyarlamayınca şikayet ediyor. Önemli olan şikayet değil, maalesef birikimleri eriyor.

Bu şekilde birikimleri eriyen sistemde kaç kişi var diye merak ettim? Yaklaşık sistemdeki 2 milyon kişinin birikimleri hale hisse fonlarında duruyor. Bir o kadar kişi de birikimlerini borçlanma aracı fonlarında değerlendiriyor. Bu da şu anlama geliyor ki, BES’teki 4 milyon katılımcı, fon tercihini değiştirmediği için bugünkü yüksek getirilerden yararlanamıyor, aksine birikimleri eriyor.

HANGİ FONLAR TERCİH EDİLMELİ?

Peki, ne yapmak lazım? Birincisi, fon tercihinizi hemen değiştirin. Bir süredir altın ve faizlerden dolayı para piyasası fonlarının getirileri çok iyi gidiyor. Önümüzdeki bir süre daha bu fonlar yüksek getiri sağlamaya devam edecek. Yok, ‘ben sisteme uzun vadeli bakıyorum’ diyorsanız, hisse düşük olduğu için hisse fonlarını tercih edebilirsiniz, ancak oluşturacağınız fon sepetinde yüzde 20 oranında hisse tutun derim; kalanı altın ve para piyasası fonlarında değerlendirin. ‘Ben bunlarla uğraşamam’ diyorsanız, emeklilik şirketine getiri beklentinizi belirtin, bırakın tasarruflarını onlar yönetsin.