AYM’nin trafik sigortası iptal kararı kimi, nasıl etkileyecek?

İptal kararı özellikle aracını satan ve ikinci elde yeni araç alan tüm sürücüleri yakından ilgilendiriyor. Peşin peşin söyleyeyim, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı hem yerinde hem de bir süredir devam eden kaosu bitiren bir karar.

Önce, mevcut uygulamayı kısaca özetleyeyim, sonrasında iptal kararının kimi, nasıl etkileyeceğine değineyim. Bugün aracınızı sattığınızda, 15 gün içinde sigorta şirketine bildirmek zorundasınız. Bildirdiğiniz andan itibaren de 15 gün içinde sigorta şirketi trafik sigortanızı iptal etmek durumunda. Sigorta iptal edilse bile trafik sigortası 15 gün sonrasına kadar geçerli. Araç devirlerinde trafik sigortasının şartları bunu gerektiriyor.

ARACINI SATANLARI İLGİLENDİRİYOR

Aslında, aracı alan kişinin aldığı anda zorunlu trafik sigortasını yeni işleten sıfatı ile yaptırması gerekiyor. Ama böyle bir uygulama getirilmiş. Neden? Olurda satış işleminde süre uzar, sigortasız trafiğe çıkılmasın diye bu maddeler kanuna eklenmiş. Yıllardır da trafik sigortasında araç satışlarında bu sistem böyle yürüyordu.

Malum, eskiden araç devir işlemleri İçişleri Bakanlığı aracılığı ile yapılıyordu ve o dönem Emniyet Genel Müdürlüğü, trafik sigortasındaki 15 gün kuralına bakmadan, aracın yeni sahibine, ‘önce trafik sigortası poliçeni getir, görelim’ diyordu. Sonrasında araç devir işlemleri noterlere devredildi. Noterler araç devir işlemlerinde; nasıl olsa trafik sigortasının 15 günlük geçerlilik süresi var, yeni alan zorunlu sigortasını yaptırır deyip, tamamen iyi niyetli düşünerek, devir işlemlerini yapmaya başladı.

ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL ETTİ

İşte olay bundan sonra başlıyor. Aracı alan o 15 günlük süre içinde sigortayı yaptırmıyor, kazaya karışıyor, başka araca zarar veriyor, zarar gören aracın zararını sigorta şirketi ödüyor, sonra da dönüp aracı satan kişiden –trafik poliçesi halen onun üzerinde olduğundan- bu zararı talep ediyor. Yani, hukuk dilinde rücu ediyor. Aracı satan kişi de, ‘ben aracı sattım, alan kişi kaza yapmış, benimle ne alakası var, gidin ondan isteyin’ diyor. Sonuçta olay mahkemeye yansıyor. Böyle birçok açılmış davalar ve binlerce mağdur var. Bu durum son olarak Anayasa Mahkemesi’ne geliyor.

Anayasa Mahkemesi kararını verdi ve trafik sigortasının, ‘sigortacı, aracın devrinin kendisine bildirilmesinden itibaren 15 gün içinde trafik sigortasını iptal edebilir’ ile ‘sigorta, iptal tarihinden 15 sonrasına kadar geçerlidir’ maddelerini iptal etti. Anayasa Mahkemesi’nin Resmi Gazete’de yayımlanan kararına göre, iptal kararı 9 ay sonra, yani Aralık ayının 5’inde uygulamaya girecek.

BUNDAN SONRA NE OLACAK?

Bundan sonra ne olacak? Artık 15 günlük süre diye bir şey yok. Aracı satan kişi, aracı sattığını sigorta şirketine bildirecek. Sigorta şirketi trafik poliçesini iptal edecek. Aracı alan kişi hemen trafik sigortasını yaptıracak. Yaptırmadan trafiğe çıkarsa, zorunlu sigorta olmadan trafikte dolaşmanın cezası neyse o uygulanacak. Sigortasız kazaya karışırsa da, sigorta şirketi artık aracın eski sahibine müracaat edemeyecek, aracın eski sahibi sorumlu olmayacak. Bu karar hem mahkemelerde süren davalar için emsal olacağı gibi bundan sonra da oluşacak haksızlıklara da mahal verilmeyecek.

Bundan sonra bir şey daha olması gerekiyor. Anayasa Mahkemesi’nin aldığı iptal kararı 9 ay sonra uygulamaya girecek. Anayasa Mahkemesi, İçişleri Bakanlığı’na, Karayolları Trafik Kanunu’nda değişikliğe gitmesi için süre tanımış görünüyor. Yani, bu süre içinde kanunun değişmesi gerekiyor. Son olarak şunu da belirteyim, bugüne kadar Anayasa Mahkemesi, trafik sigortasındaki birçok genel şartı iptal etti ve trafik sigortası şartları tabiri caizse yamalı bohçaya döndü. İçişleri Bakanlığı, hazır, Karayolları Kanunu’nda değişikliğe giderken, trafik sigortasının diğer şartlarına da artık kanuni dayanak oluşturmalı.