×
Haftanın finalinde ise Rusya’daki devlet başkanlığı seçimleri var. Bugün uluslararası gündemde çokça konuşulan üç başlığı ele almaya çalışacağım.
1- ABD, GAZZE POLİTİKASINDA ÇELİŞKİYE DÜŞMÜYOR MU
BU soru hafta boyunca uluslararası medyanın tartıştığı sorulardan biriydi. ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail’in 1.5 milyona yakın Gazzelinin savaştan kaçıp sığındığı Refah kentine saldırmasını ‘kırmızı çizgi’ olarak açıklaması tartışmayı daha da körükledi.
Washington Post gazetesine göre ABD, Hamas’ın 7 Ekim saldırılarından beri İsrail’e 100’den fazla gizli silah satışına onay verdi. Biden yönetimi daha önce de Kongre’yi baypas edip İsrail’e 106 milyon dolar değerinde tank mühimmatı ve 147.5 milyon dolarlık top mermisi bileşenleri temin etmişti. Gazze’de can kaybı 31 bini geçerken ABD’nin silah desteği elbette Amerikan kamuoyunda da tartışma yaratıyor.
TARTIŞMALI YÖNTEMLER
Malûm ABD, kasım ayındaki başkanlık seçimlerine hazırlanıyor. Center for Economics and Policy araştırma merkezi ve YouGov’un anketi, Biden’a oy veren seçmenin yüzde 60’ının İsrail’e silah desteğini kesmesini istediğini gösteriyor. Özellikle Gazze’den gelen yokluk görüntüleri yine Biden’a oy veren Müslüman seçmenler üzerinde olumsuz etki ediyor.
Biden yönetimi bir yandan da seçmen baskısıyla Gazze’ye insani yardım ulaştırmanın yolunu arıyor. ABD şimdilerde havadan paraşütle yardıma devam ederken, bir yandan da Pentagon, Gazze açıklarına yüzer platform inşa etmek üzere bin asker sevkediyor. Havadan yardım da geçici liman inşası da tartışmalı konular.
ABD Dışişleri Bakanı
Çünkü bir yandan kadınların dünya kadar sorununu bir güne sığdırmak mümkün değildir, öte yandan farkındalık yaratmak için de bir fırsattır.
İşte bugün ben de dünya ve Türkiye’de kadının durumuyla ilgili genel tabloyu ortaya koymaya çalışacağım.
BM’NİN BU YILKİ SLOGANI
- Birleşmiş Milletler’in bu yılki 8 Mart sloganı “İlerleme İçin Kadına Yatırım”. Hatta bu başlık altında 11-22 Mart tarihleri arasında Birleşmiş Milletler’in New York’taki merkezinde bir konferans da düzenleniyor.
-Hedefi ise özetle şöyle: Kadın ve kız çocuklarının eğitim ve güçlenmesine yatırım yapıp, refah seviyesini arttırma yoluyla cinsiyet eşitliğine ulaşılmasının hızlandırılması.
- COVID salgını ve sonrasında yaşanan krizlerden ötürü küresel çapta 75 milyon kişi daha aşırı yoksulluk sınırının altına düştü. Hali hazırda dünya genelinde kadınların yüzde 10.3’ü aşırı yoksulluk yaşıyor.
- Kadınları güçlendirme adına acil eyleme geçilmezse dünya çapında 2030 itibariyle 342 milyon kadın ve kız çocuğunun yoksulluğa mahkûm olacağı hesaplanıyor.
- İşte BM tarafından düzenlenen
Şubat ayında kar kıyamet bir havaydı.
Auschwitz toplama kampında katledilen Yahudilerin gözlükleri bir odaya, bavulları başka bir odaya, kesilmiş saçları başka bir odaya yığılmıştı.
Müzeyi gezdikçe, yaşanan vahşeti idrak ettikçe, işlenen suçun büyüklüğüyle dehşete düşmüştüm.
Birkenau tarafına geçmiştik sonra. Keskin bir soğuk ve tipi vardı. Rüzgâr, karları önüne katıp tahta barakaların bir yanından öbür tarafına savuruyordu.
Bir zamanlar masum insanlar, kadınlar, çocuklar aç ve sefil halde burada yaşamaya mahkûm edilmişti. Binlercesi ise gaz odalarında soykırıma uğramıştı.
Yahudilerin toplu kıyımı insanlığın yüz karasıydı.
SOYKIRIM SONRASI GÖÇ
ULUSLARARASI
Dünyanın önde gelen savunma ve havacılık siteleri de KAAN’ın ilk yükselişine yer verdi. Alman Frankfurter Allgemeine gazetesi, ‘Türkiye, KAAN’ı takdim etti’ diyerek Ankara’nın savaş uçağı geliştirme projesine ayrıntılı yer ayırdı.
Yunan basınından anlaşılan Yunan uzmanların gözü de KAAN’ın ilk seferindeydi. İyi de KAAN’ın bu ilk yolculuğu niye bu kadar dikkat çekti?
SAVUNMA SANAYİ YÜKSELİŞTE
TÜRKİYE, bilindiği gibi son yıllarda yerli savunma sanayisini geliştirme konusunda attığı adımlarla dikkat çekiyor. Yıllarca yurtdışından insansız hava aracı (İHA), savaş gemisi, savaş uçağı, mühimmat alımlarında sıkıntılarla karşı karşıya kalan Türkiye, yerli üretim konusunda önemli bir ivme kazandı.
Dünyadaki savunma trendlerini araştıran Stockholm Uluslararası Barış Enstitüsü (SIPRI) geçtiğimiz aralık ayında 2022 yılına dair dünyanın en büyük 100 savunma şirketi listesini açıklamıştı.
Listeye Türkiye’den dört şirket girmişti. Aselsan 60’ncı, Baykar 76’ncı, Tusaş 82’nci ve Roketsan 100’üncü sırada yer almıştı.
Özellikle de SİHA’larıyla son dönemde yükselişe geçen Baykar’ın yüzde 94’lük bir gelir artışıyla en hızlı büyüyen şirketler arasında yer aldığına işaret edilmişti.
SİHA’DA TÜRKİYE MARKASI
Ya eski ABD Başkanı Donald Trump, kasım ayındaki seçimleri kazanır, Joe Biden’dan 2020’nin rövanşını alıp Beyaz Saray’a geri dönerse?
Cumhuriyetçi Partili Donald Trump (77), anketlerde yakaladığı ivmeyi, hakkındaki dört ayrı dava sürecine rağmen ön seçimlerde de sürdürüyor.
Buna karşılık 81 yaşındaki Demokrat Partili Başkan Joe Biden’ın gafları ve akıl karışıklığı iddiaları ABD’de her zamankinden daha çok dikkat çekiyor, tartışma konusu oluyor.
TRUMP’IN AYAK SESLERİ
İŞTE bu nedenledir ki, dünya siyasetinde şimdiden ‘Önce Amerika’ sloganıyla yola çıkan Trump’ın etkileri kendisini belli etmeye başladı.
Mesela Trumpçı Kongre üyelerinin engeli yüzünden Biden Yönetimi, Ukrayna’ya askeri yardım için istediği ödeneği çıkaramıyor. Ukrayna da ABD’nin silah desteği kesildiği için Rusya işgaline karşı durmakta giderek zorlanıyor.
İktidarda olduğu dönemde Avrupa’nın güvenliğini Amerika’nın üstlenmemesi gerektiği konusundaki çıkışlarıyla bilinen Trump, geçen hafta sonu Güney Carolina mitinginde söylediği benzer sözlerle ortalığı karıştırdı.
Trump
Oysa ABD’nin aralık ayından beri silah desteğinin hız kesmesiyle birlikte de Ukrayna, doğu cephesinde işgale karşı giderek zorlanırken Rusya da başta başkent Kiev olmak üzere düzenlediği füze ve dron saldırılarıyla moralleri giderek bozuyor.
KRİZ İÇİNDE KRİZ
ASLINDA Ukrayna’nın bu hale gelmesinde birçok unsurdan söz etmek mümkün. Batıdan aldığı desteğe rağmen Ukrayna’nın geçen yaz Rus işgaline karşı başlattığı saldırıda etkili olamaması, cephede asker ve silah sıkıntısı çekmesi, buna karşılık Moskova’nın İran ve Kuzey Kore’den bulduğu yeni silahlar ve paralı askerlerle cepheye daha fazla yüklenmesi son durumu ana hatlarıyla özetliyor gibi.
ABD’NİN KRİZDEKİ ROLÜ
YAKLAŞIK iki yıl önce Rus işgali başladığında Mart 2022’de İstanbul’da yapılan görüşmelerde Ukrayna ve Rusya anlaşmaya çok yaklaşmıştı. Ancak Ukrayna son anda anlaşmadan geri çekildi. Daha sonra ABD’nin bu uzlaşmayı engellediğine dair iddialar gündeme geldi. Öte yandan ABD, savaşın başından itibaren Ukrayna’ya tek başına en çok silah desteği sağlayan ülke oldu. Obüslerden, tanklara, akıllı mühimmata kadar şimdiye kadar 47 milyar dolarlık askeri yardımda bulundu Kiev’e...
KONGRE PARAYI KESTİ
GELİNEN noktada ise Ukrayna cephede Rusya’ya karşı zar zor direnebilirken, yeni askeri yardım da ABD Kongresi’ne takılmış durumda. Biden yönetimi 60 milyar doları Ukrayna’ya olmak üzere İsrail, Tayvan’a desteğin yanı sıra Meksika sınırındaki güvenliğin arttırılması için Kongre’den 118 milyar dolarlık ek bütçe istemişti.
Ancak Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyeleri, Meksika sınırında önlemlerin yeterli olmadığını öne sürerek talebi bloke etmeyi sürdürüyor.
İran, bölgedeki en büyük hasmı saydığı, Gazze savaşı nedeniyle öfkesinin daha da arttığı İsrail’e dolaylı yoldan pazu göstermeye çalışırken komşularıyla tansiyonu arttırmayı da göze almışa benziyor.
SALDIRILARA MARUZ KALDI
İSRAİL’in 7 Ekim’de Hamas’ın baskınına karşılık Gazze’de savaş başlattığında ülkenin kuzeyindeki Lübnan Hizbullah’ının savaşa girip girmeyeceği merak konusuydu.
Lübnan ciddi bir ekonomik krizden geçerken İran destekli Hizbullah’ın savaşa dahli sınırlı kaldı. Gazze’de Hamas’ı destekleyen Tahran’dan gelen mesajlardan da savaşın yayılmasını istemediklerine dair bir anlam çıkıyordu. Ancak İran bu dönemde peş peşe saldırılara hedef oldu.
CİDDİ KAYIPLAR VERDİ
İRAN Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’nün komutanlarından Said Razi Musavi, aralık ayı sonunda Suriye’de İsrail’in düzenlediği saldırıda öldü.
3 Ocak’ta Kudüs Gücü’nün eski komutanı Kasım Süleymani’nin dördüncü ölüm yıldönümünde memleketi Kirman’da düzenlenen saldırıda 91 İran vatandaşı hayatını kaybetti. Tahran, saldırının şokunu atlatamadan ertesi gün ABD, Bağdat’ta İran destekli Haşdi Şabi milislerinin Nuceba Hareketi’nin lideri Müştak Cevad Kazım’ın aracını İHA ile vurdu.
İÇ VE DIŞ BASKI
İsrail’in yargılandığı mahkemede ‘davacı’ koltuğunda Arap ya da Müslüman ülkeler değil, Güney Afrika vardı.
İsrail’in Gazze’de soykırım suçu işliyor olabileceğini öne süren ve ihtiyati tedbir kararı isteyen Güney Afrika, ünlü hukukçularından oluşan A Takımı’nı sahaya sürmüştü.
NİYE GÜNEY AFRİKA
İYİ de niye Arap ülkeleri değil de herhangi bir diplomatik ağırlığı olmayan Güney Afrika, Filistinlilerin davasını üstlendi?
İşte uluslararası medya bir süredir bu konuda yazıp çiziyor.
Aslında Filistin-Güney Afrika dostluğu daha Yaser Arafat ile Güney Afrika’nın siyah lideri Nelson Mandela’ya kadar geri gidiyor.
FİLİSTİN DAVASINA YAKIN
GÜNEY