Powell'dan Sezer'e Irak güvencesi

‘‘Irak'a operasyon konusunda sürekli sizinle danışma içinde olacağız. Türkiye bu konuda umulmadık bir sürprizle karşılaşmayacak.’’ Aslında Powell'ın dün Sezer'e verdiği bu güvence geçen ocak ayında Başkan George W. Bush'un Başbakan Bülent Ecevit'e verdiği güvencenin yenilenmesi niteliğindeydi. Irak'a askeri operasyon konusunda ABD yönetimindeki şahin kanada karşı muhalefetiyle tanınan Powell, Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi dolayısıyla bulunduğu Johannesburg'da Sezer ile yaptığı görüşme sırasında ABD yönetiminin Türkiye'ye güvencesini yeniledi.

Önceki gün randevu talebinde bulunan Powell dün Sezer'in kaldığı Michelangelo Oteli'ne gelirken moralini bozan bir gelişmeyle de karşılaştı. Ülkesinin çevreyle ilgili alınan kararlara katılmaması dolayısıyla sürekli tepkilerle karşılaşan Powell-Sezer görüşmesi öncesi Zirve Genel Kurulu'nda yaptığı konuşması sırasında da ABD sivil toplum örgütleri koalisyonu tarafından, ‘‘Utan Bush’’ sloganlarıyla protesto edildi.

OPERASYON KARARIMIZ YOK

Powell'ın Sezer'le 25 dakika süren ziyaretinin ağırlıklı konuları, Irak, Afganistan ve iki ülkenin ticari ilişkileri üzerinde yoğunlaştı. Powell, bir süre önce Washington'a giden Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Uğur Ziyal'ın ziyaretinin yararlı geçtiğini kaydederek görüşmeye başladı.

Sezer bu aşamada iki ülkenin stratejik ortaklığının askeri konularda çok iyi gittiğini, ancak ekonomik boyutunun bir türlü öne çıkamadığını vurguladı.

Sezer, Türkiye'nin ABD'ye olan ihracatında kota ve gümrük engeliyle karşılaşmasının önüne geçecek olan Nitelikli Sanayi Bölgesi kurulmasına ilişkin kararın hálá Kongre'den geçmediğine dikkat çekti. Bu konuda ABD yönetiminin desteğini istedi

Bu aşamadan sonra görüşmenin ağırlıklı konusu Irak'a olası operasyon üzerinde yoğunlaştı. Konuyu ilk açan Powell oldu. Irak'ın BM Güvenlik Konseyi kararlarına hálá uymadığını anımsatan Powell şöyle dedi:

‘‘Kitle imha silahlarına sahip Irak'a önemli olan silah deneticilerinin dönüşü değil. Önemli olan Irak'ın kitle imha silahlarına sahip olmamasıdır.’’

Powell, ülkesinin Irak'a yönelik olası bir operasyon konusunda henüz bir karar sahibi olmadığını da kayda geçirdi. Ancak askeri operasyonun da bir alternatif olarak planlandığını kaydetti.

Sezer ise BM kararlarına Irak'ın uymasının tüm uluslararası toplumu ilgilendirdiğinin altını çizerek söze başladı ve şöyle dedi:

‘‘Operasyon için uluslararası yasallık ve odlaşma (konsensüs) gerekiyor. Bunu beklemenin doğru olacağına inanıyoruz.’’

Sezer, bu sözleriyle Türkiye'nin operasyona sıcak bakmadığının altını çizerken sınır komşusu olarak Türkiye'nin kitle imha silahlarından duyduğu kaygıyı da vurguladı.

SİZE SÜRPRİZ YAPMAYIZ

Sezer, ardından Körfez Savaşı'nda Türkiye'nin uğradığı zarara da atıfta bulundu. Son iki ekonomik krizi de Körfez Savaşı'a dayandıran Sezer şöyle dedi:

‘‘Türkiye'nin karşılaştığı son ekonomik krizlerin temelinde de Körfez Savaşı'nın nedenleri var. Biz Irak'a karşı girişilecek operasyona son derece duyarlıyız. Böyle bir saldırı olasılığı dahi piyasalarımızı olumsuz etkiliyor. Bu nedenle uluslararası toplumla yakın ve doyurucu bir işbirliği içine girmesini kendilerinden beklediğimizi de Irak'a ilettik.’’

Powell, Sezer'in bu yaklaşımına şu güvenceyle karşılık verdi:

‘‘Türkiye'yle Irak konusunda verimli ve yakın bir danışma içinde bulunacağız. Türkiye bu konuda umulmadık bir sürprizle karşılaşmayacak.’’