Part-time çalışanlara seçenek çok!

Bu da yeterli sigorta gün sayısına ulaşarak emeklilik hakkı elde etmelerini neredeyse imkansız kılıyor. Sağlık hakkı açısından da benzer bir sorunla karşı karşıyalar...
Ancak, bu sorunları belli ölçüde çözülüyor; parasını ceplerinden ödemeleri kaydıyla!
Prim yükü çalışanın üzerine
İşçi olarak çalışan birçok insan ay içerisinde 30 günün altında çalıştığı gibi yüzbini aşkın sayıda part-time çalışan işçinin de sigorta gün sayısı her ay 30 günün altında kalmakta. Bir taraftan da emeklilik için aranan sigorta gün sayısı 1999 sonrası işe başlayanlar için 7000 gün, 2008/Ekim sonrası işe başlayanlar için ise 7200 güne çıkarılmıştır.
Düzenli ve sürekli işi olanlar için bu gün sayılarına ulaşmak sorun olmayabilir. Ancak, eksik çalışanlar veya part-time çalışanlar için bu gün sayılarına ulaşmak zor görünüyor. Düzenli çalışanlar diyelim; 20 yılda 7000 gün sayısını tuttururken, ayda 15 gün sigorta bildirimi yapılan işçinin en azından 40 sene çalışması gerekecek!
İşte, bu olanaksızlık dikkate alınmış olacak ki, bu durumdaki işçilere eksik günlerinin primlerini ceplerinden ödeme imkanı(!) getirilmiştir. Daha erken emekli olabilmeleri için... Bunu da birkaç şekilde yapabilecekler...

İsteğe bağlı prim ödeyebilirler

Ay içinde eksik günü olanlar veya part-time çalışanlar eksik günlerini isteğe bağlı sigorta primi ödemek suretiyle her ay için 30 güne tamamlayabilirler... Belirtelim ki, bu yan zorunlu olmayıp ilgililerin tamamen isteklerine bağlıdır.Dahası, zorunlu çalıştıkları sürenin dışında ödenen isteğe bağlı sigorta primi süreleri, önceki dönemde 4/b statüsünde (eski deyimle Bağ-Kur) sayılırken, artık 4/a (SSK) statüsünde sayılacak... Bu durum 6111 sayılı “Torba kanun” ile sağlanan bir olanak olmuştur. Düzenleme bu şekilde çalışan işçilerin lehinedir.Eksik günlerin isteğe bağlı prim ile 30 güne tamamlanmasının tercih edilmesi durumunda ödenen, aslında hem emeklilik hem de sağlık primidir. Böyle olunca, eksik günü olan işçi bir taraftan da sağlık hizmetlerini almada herhangi bir sıkıntı yaşamayacaktır... Parasını vermekte ve düdüğünü çalmaktadır yani! Örneğin; 2011/Mart ayında 15 gün sigortası olan işçi geri kalan 15 gün için en az; 26,55x15x%32=127,44 TL isteğe bağlı sigorta primi ödeyecektir.

Emeklilik ve sağlık primleri arasında yapılan ayrım

Dikkat edilirse, “Torba kanun” dahil, part-time çalışmakla ay içinde 30 günün altında sigortası olanlara, eksik günlerinin “emeklilik primlerini” ödemeleri zorunlu tutulmuyor. İsteğe bağlı prim ve ya hizmet borçlanması olanağı vererek isteklerine bırakıyor. İstersen öde diyor... Ödemezsen de karışmam diyor... Bir bakıma Devlet, sana karışmam, ama senin adına bende ödemem diyor. Emekli olmayı istıyorsan bir düşün diyor. Ama, eksik günlere ait sağlık sigortası primleri konusunda böyle tarafsız davranmıyor; eksik günlerin GSS primlerini her ay ödemek zorundasın diyor... İstersen ödeme; icrai takip başlatırım diyor... Bir bakıma, emeklilik primi değil de sağlık primini alırım diyor?

Hizmet borçlanması da yapabilirler

Part-time çalışan işçiler için, “Torba kanun” bir başka seçenek daha sundu: Hizmet borçlanması yapmak...
Buna göre, 4857 sayılı İş Kanununa göre; kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar, çalıştıkları aylara ait eksik sürelerini borçlanabilecekler. Ancak bu hak geriye doğru verilmedi. Kanun hükmünün yürürlüğe girdiği 25 Şubat 2011’den sonrası için geçerli olabilecek. Böylece, bu durumdaki işçiler eksik gün sayılarını borçlanarak her ay için 30 güne tamamlama olanağı elde etmişlerdir. Belirtelim ki, bu şekilde ödenen primler 4/a (SSK) statüsünde ödenmiş prim sayılacaktır. Şüphesiz yine parasını cebinden ödeyerek!
Örneğin; 2011/Mart ayında 10 gün sigorta bildirimi yapılan part-time çalışan işçi geri kalan 20 gün için hizmet borçlanması yapar ise en az; 26,55x20x%32=169,92 TL prim ödeyecektir.
Ancak, burada çok önemli bir husus da şudur: Part-time çalışan işçinin bu şekilde borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması halinde, bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20 oranı üzerinden hesaplanacaktır...

Sağlık primi ödeme zorunluluğu devam

Part-time çalışan işçilerin eksik günlerinin GSS primlerini ödeme zorunluluğu 2008/Temmuz ayından beri geçerli. Ama bu zorunluluk hiç başlatılmadı; çalışanlar ödemedi, SGK da niye ödemiyorsunuz diye takibe geçmedi! Sonra “Torba kanun” geldi ve bu zorunluluğu 1 Ocak 2012 tarihine erteledi.Bu tarihten itibaren, part-time çalışanlar her ay için eksik günlerinin sağlık primini ödeyerek 30 güne tamamlamak zorundalar. Aksi halde, -ve tabii ki, bir daha uzatılmaz/ertelenmez ise(!)- SGK prim alacakları için takibe geçeceği gibi işçiler de sağlık hizmeti alamayacaklar. Neticede, çalışan işçi sağlık priminin bir kısmını da cebinden ödemek zorunluluğu ile karşı karşıyadır...