Aile hekimlerinin sosyal güvenlikleri

Özellikle Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurumlarının personeliyken aile hekimliği sözleşmesi imzalayan hekimler ile Sağlık Bakanlığı’nca aile hekimi olarak görevlendirilenler arasında bu karmaşa biraz daha fazla.
Şöyle ki; bu şekilde aile hekimi olarak çalışanlar, “kurumlarında ücretsiz sayıldıklarını”, “bu sebeple sigorta primlerinin yatmadığını”, “ileride bu ücretsiz sayıldıkları dönemlerin primlerini kendilerinin ödeyeceğini” vs. düşünüyorlar.
Aslında bu bile karmaşanın ne kadar fazla olduğunu gösteriyor. Sağlık Bakanlığı’nın bu yönde bir bilgilendirmesi de olmayınca belirtilen kanaatler birikimli olarak güvensiz bir gelecek kaygısını da aile hekimleri arasında güçlendiriyor. Ancak, yanlış anlaşılmalar var ve aile hekimlerinin sosyal güvenlikleri de ihmal edilmiş değildir...
Çalışma biçimlerine sayıları
2010/Şubat itibariyle 40 ilimizde aile hekimliği uygulamasına geçilmişken, Sağlık Bakanlığı bu yıl sonu itibariyle tüm illerimizde geçmeyi planlıyor. Sağlık Bakanlığı internet sitesinden aile hekim sayısı ve dağılımlarına ulaşılamazken, aşağıdaki bilgiler Bakanlık yetkililerinin sunumlarını içerir ilgili internet sitelerinden elde edilmiştir.
Bu verilere göre ise; Sağlık Bakanlığı personeli iken kendi talepleri ile sözleşmeli aile hekimliğini seçenlerin sayısı yaklaşık 4513, Sağlık Bakanlığı kadrosundayken görevlendirilen aile hekimi sayısı yaklaşık 4265, diğer kamu kurumları personeli iken kendi talepleriyle sözleşmeli aile hekimliğini seçenlerin sayısı yaklaşık 85 ve kamu görevlisi olmadığı halde (özelden) sözleşme ile aile hekimliği yapanların sayısı yaklaşık 59 kişidir.
Sözleşmeli aile hekimleri içerisinde de “uzman aile hekimi” sayısı 133, “diğer uzman hekim sayısı” 20 iken diğerleri de pratisyen hekim olarak görünmektedir.

Aile hekimliği sözleşmesi

? Sözleşme ile aile hekimi çalıştırılması da iki şekilde yapılmaktadır. Aile hekimi olarak çalışacaklar ya kamudan ya da özelden seçilmektedir. Sağlık Bakanlığı veya diğer kamu kurumlarında hekim olarak çalışanların talebi, Bakanlık veya kurumlarının da uygun görmesi ile Sağlık Bakanlığı bu hekimlerle “aile hekimliği sözleşmesi” imzalamaktadır. Sağlık Bakanlığı aile hekimliği sözleşmesini dışarıda hekimlik yapan yani kamu görevlisi olmayan hekimlerle de yapabilmektedir. Gerçekten de, ihtiyaç duyulması halinde, Türkiye’de mesleğini icra etmeye yetkili ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48. maddesinin (A) bendinin (4), (5) ve (7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıyan kamu görevlisi olmayan uzman tabip ve tabip; Sağlık Bakanlığı’nın önerisi, Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine sözleşme yapılarak aile hekimliği uygulamalarını yürütmek üzere çalıştırılabilmektedir. Belirtelim ki, aile hekimliği sözleşmesi, Devlet Memurları Kanunu ile diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmayıp “idari hizmet sözleşmesi” niteliğindedir.

Görevlendirme yapılabiliyor
? Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun ile Sağlık Bakanlığı’na, personel hekimlerini görevlendirmek suretiyle çalıştırma yetkisi de vermektedir. Hekimler kendileri talep edip aile hekimliği sözleşmesi imzalamadığında, o ildeki aile hekimliği pozisyonları için il içi dışından Sağlık Bakanlığı personeli olan hekim görevlendirilebilmektedir.

Sözleşmeliler ücretsiz izinli mi sayılıyor

? Evet, kamuda çalışan ve aile hekimliği sözleşmesi imzalayan hekimler ücretsiz izinli sayılıyor! Ama hangi anlamda ücretsiz izinli? Karıştırılan hususlardan birisi bu. Sözleşmeli olarak çalışan aile hekimleri kurumlarında aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar. Ama bunların kadroları ile ilişkileri devam eder. Sözleşmeli olarak çalışan aile hekim, talep eder ise eski görevine atanır ve sözleşmeli statüde geçen süreleri kazanılmış hak derece ve kademelerinde veya kıdemlerinde değerlendirilir. Yani, burada sözü edilen ücretsiz izinli sayılma hali, aile hekimi sözleşmesi imzalamadan önce Sağlık Bakanlığı veya başka bir kamu kurumu kadrosunda hekim olarak çalışıyorsa, aile hekimi sözleşmesi imzaladığında o kurumdan ücretsiz izinli sayılmadır. Yani hekimin lehinedir. Kadrosu orada durmaktadır. İsterse sonradan kadrosuna dönebilecektir.Buradaki ücretsiz izinli sayılma durumunun sosyal güvenlikleri açısından primlerinin yatmadığı süre olarak anlaşılması ise yersizdir.