Cinsiyet eşitsizliğinde rekor kırmak nasıl bir his Türkiye?

Yüzde 10’unun ilk çocuğunu 18 yaşından önce kucağına aldığı bir ülke...

Kadınların yüzde 32’sinin okula devam etmesinin engellendiği bir ülke düşünün.

Genç kadınların yarısının çalışma hayatına katılmadığı, bir eğitim programına ya da mesleki kursa yazılmadığı bir ülke...

Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi’nde 148 ülke arasında ancak 118’inci olabilen bir ülke düşünün.

İşte o ülke, bizim ülkemiz.

*

Kadın hakları alanında her sözleşmeye koştur koştur imza atmaktan, taahhütlerde bulunmaktan da geri kalmayan bir ülke bizimkisi bu arada. Misal Türkiye, Avrupa Konseyi’nin İstanbul Sözleşmesi’ni ilk imzalayanlardan biri biziz. Düşünün ki bir heves sözleşmeyi ilk burada imzaya açtırıp adını bile İstanbul koydurmuşuz. Sonra sözleşmeyi her türlü ihlale açık hale getiren, kadını toplumsal hayattan çıkarmaya yönelik önerilerle dolu komisyon raporları hazırlatmışız; bir türlü ‘cinsiyet eşitliği’ diyememiş, ‘cinsiyet adaleti’ gibi ne idüğü belirsiz kavramlar icat etmişiz; memlekette günaşırı boşanmak istiyor diye kadınlar öldürülürken, boşanmasınlar diye timler seferber etmişiz.

*

Bizim ülkemizde toplum, kız çocuklarına kendilerini arka plana atmalarının önemini öğretmiş, öğretiyor. Nesilden nesle devam eden yoksulluk, şiddet ve ayrımcılık zincirini bir türlü kıramamışız. Oysa kırmak için araç belli: Eğitim.

*

Kız çocuklarının yüz yüze olduğu toplumsal cinsiyet eşitsizliğini vurgulamak amacıyla 11 Ekim, Dünya Kız Çocukları Günü olarak anılıyor.

Aydın Doğan Vakfı, UNFPA, UNICEF ve UN Women, Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Grubu danışmanlığında bu yıl ikinci kez Dünya Kız Çocukları Günü Konferansı’nı düzenliyor.

Konferansta, kız çocuklarının güçlendirilmesi, çocuk yaşta evliliklerin sonlandırılması ve eğitimde cinsiyet eşitliğinin önündeki engeller konuşulacak.

Türkiye’de okuma yazma bilmeyen 2.7 milyon kişinin 2.2 milyonu kadın. “Yeni kuşakta bilmeyen yoktur” diye düşünüyorsanız, yanlış. 6-24 yaş grubu içinde okuma yazma bilmeyen 81 bin kadın var. Bitlis, Siirt, Şanlıurfa gibi illerde okula giden erkeklerin sayısı kızların sayısını fazlasıyla aşıyor.

Eğitim düzeyi düşük kız çocuklarının erken evlenme olasılığının eğitimlilere oranla daha yüksek olduğu defalarca kanıtlandı. Çocuk yaşta evliliğin bir kız çocuğunun eğitiminin son bulması demek olduğu da hepimizin malumu. Okula gitmeyen bir çocuğun evlenme ihtimali gidenden tam altı kat daha fazla. Yani, aslında yol belli. Çocuk yaşta evlilikleri önlemek için eğitimden başka seçenek yok.

Ancak kız çocuklarının ortaokulu bitirme oranı arttırılırsa çocuk evlilikleri önlenir, eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanır.

Ya ‘Güçlü kızlar güçlü yarınlar’ deriz...

Ya da Küresel Cinsiyet Uçurumu Endeksi’nde 142 ülke arasında 125’inci sırada olmaya devam ederiz.

Bakar bakar, “Ne yapalım, bu da bizim ülkemiz” deriz.

UNUTMADIK, UNUTMAYACAĞIZ

BİR yıl önce bugün Türkiye tarihinin en acı günlerinden biri yaşandı. Ankara Garı kavşağında düzenlenen ölümcül bombalı intihar saldırısında 100’den fazla yurttaşımız hayatını kaybetti, 400’den fazla insan yaralandı. 

Bombaların asıl hedefi, bu insanların barış, özgürlük ve eşitlik talebiydi.

İşte bu yüzden 10 Ekim katliamını hiç unutmamak, unutturmamak, her fırsatta anmak gerekli. Çünkü 10 Ekim’i hatırlamak demek, orada hayatını kaybeden öğrencileri, emekçileri olduğu kadar, toplulukların barış özlemini de hatırlamak demek.

Bunu hiç bilmez gibi, katliamın birinci yılında olay yerinde yapılmak istenen anma etkinliğini OHAL bahanesiyle yasaklamak, barışa giden yoldaki taşlardan birini kırmaktan başka bir şey değil.

Türkiye halkları bunu hak etmiyor.