Kendinizi lyme hastalığından koruyun

Hastalık kendini nasıl gösteriyor, önce ona bakalım.
Yorgunluk, baş ağrısı, eklem ve kas ağrısı, artrit ve nörolojik hasar gibi semptomlarla karşınıza çıkacaktır. Neye dikkat etmeniz, bu tehlikeli enfeksiyondan nasıl korunmanız gerektiğini bilmek çok ama çok önemli. Bu korkunç hastalığın yayılmasından geyikkenesinin ısırığı sorumludur. Bu böcekler kolayca gözden kaçar, çünkü haşhaş boyutundadır ve lyme hastalığına neden olan borrelia burgdorferi bakterisini bulaştırır. Siz farkında olmadan ısırabilirler, fakat genellikle en az 36 saat içide deriden çıkarılırsa bakteriyi bulaştırmazlar. Bu yüzden keneyi bu zaman diliminden önce çıkarmak riski epey azaltır. Belirtmekte fayda var. Elbet her geyikkenesi bu bakteriyi taşımaz ve en tehlikeli zaman aralığı nisan-eylül ayları arasıdır.

KIZARIKLIĞA DİKKAT

Lyme hastalığına yakalandığınızı anlamak haftalar, hatta aylar sürebilir. Erken semptomlardan biri yavaşça genişleyen ‘erythema migrans’ isimli kızarık bölgedir. Bu kızarıklık kene ısırığının etrafında oluşur ve dart panosuna benzer. Koyu renk bir merkezin etrafında daha geniş bir halka oluşur. Isırıktan 3–30 gün sonra oluşabilir ve nadiren kaşıntı görülebilir. Bu, lyme hastalığı olan kişilerin yüzde 80’inde görülse de çoğu kişi günlerce hatta haftalarca sürebilen bu kızarıklığın farkına varmaz.
Erken belirti ve semptomlar spesifik olmamakla birlikte, yorgunluk, baş ağrısı, boyun tutulması, kas ağrıları, eklem ağrıları, lenf düğümlerinde şişlik ve ateş gibi belirtiler görülebilir. Solunum veya sindirim problemleri çok sık görülmez ve lyme’dan başka şeylere işaret ediyor olabilir. Hastalık haftalar içinde ilerledikçe kişilerde aynı zamanda Bell’s palsisi (felci) de görülebilir. ‘Bell’s palsisi’nde yüzün yarısı felçli hale gelir, menenjit, sinir ağrıları veya denge problemleri görülür. Lyme hastalığı kalbinizde elektrik iletimine bile yol açabilir ve aritmiye (ritim bozukluğu) neden olabilir.
Eğer enfeksiyon aylar veya birkaç yıl boyunca tedavi edilmezse hastalık son evrelere kadar ilerleyebilir. Kişilerin yüzde 60’ında bu geç evrelerde eklem ağrılı artrit (eklem iltihabı) ve çoğunlukla diz olmak üzere geniş eklemlerde şişlik görülür. Bu, kemik ve eklem erozyonuna bile yol açabilir. Bazı kişilerde keskin ağrılar, hafıza problemleri veya tuhaflık hissi, sinir hasarına bağlı olarak kol veya bacaklarda uyuşukluk da görülebilir.

BUNLARI YAPIN

Kenelerin yaşayabileceği çimenlik veya ağaçlık bir alandaysanız kapalı burunlu ayakkabı, çorap, uzun paçalı pantolon ve uzun kollu bluzlar tercih edin. Açık renkli kıyafetlerle keneyi kolay fark edersiniz.
Açık alandan evinize geldikten sonra iki saat içinde duş alın. Keneler ısırmadan önce vücudunuzda iyi bir yere yapışmak için keşfe çıkarlar. Siz de duş alarak kene yapışmadan önce yıkamış olursunuz.
Kendiniz ve varsa evcil hayvanınızda kene kontrolü yapın. Unutmayın ki kasık bölgesi, kol altı, diz arkası, kafa derisi, kulak, ayak parmaklarının arası, kemer ve sutyen askısı gibi gizli bölgeleri unutmayın. Keneler, özellikle koyu renkli ve nemli bölgeleri severler. Bir yakınınızdan rica edebilir veya bir el aynasıyla görülmesi zor yerleri kontrol edebilirsiniz.
Keneyi güvenli bir şekilde çıkarmak için bir cımbızla keneyi, deriye mümkün olduğu kadar yakın olan yani başının deriye yapışık olduğu kısmından tutun. Sabit basınçla düz olarak yukarıya doğru çekin. Çok hızlı çekerseniz kenenin ağzı cildinizde kalabilir. Eğer bu olursa kalan parçaları cımbızla çıkarın. Sonra o bölgeyi ve ellerinizi tuvalet ispirtosu, tentürdiyot ya da sabun ve suyla temizleyin. Keneyi asla yakmayın, etrafına vazelin veya oje sürmeyin çünkü bu teknikler keneyi çıkarmak için etkili değildir. Keneyi tuvalete atıp sifonu çekerek bir daha gelmeyeceğinden emin olun.
Eğer kene tarafından ısırıldıktan veya ağaçlık alanda vakit geçirdikten sonra hedef tahtası gibi bir kızarıklık veya herhangi bir semptom fark ederseniz kontrol veya gerekirse tedavi etmesi için mutlaka bir doktora görünmelisiniz.

The Dr. Oz Show hafta içi her gün Digitürk Home TV’de saat 13.30 ve 19.00’da yayınlanıyor.