Piyasaya İncirlik bombası

Hayri ÇETİNKAYA

İncirlik üssünde alarm haberleri dün İstanbul Borsası'nı da vurdu. Alarm haberleriyle borsada satışlar artarken, endeks 38 puan kayıpla 2 bin 513 puana geriledi. Hisseler ortalama yüzde 1.5 oranında değer kaybetti. Körfez'deki gelişmeler doları da hareketlendirdi.

Bizim piyasalara bazen içerden bazen dışarıdan, her gün yeni bir bomba düşüyor. Piyasalar en son dün öğleden sonra İncirlik'te alarm haberleri ile birden karıştı. Körfez'in yeniden hareketlenmeye başlaması dışarıda ABD Doları'nı hareketlendirirken, bizim piyasalarda özellikle borsada düşüşe yolaçtı.

Önceki gün New York Borsası'ndaki hızlı düşüş, dün önce Asya borsalarını peşine taktı. Ekonomisinde düzelme haberleri ile birkaç gündür yüksek seyreden Tokyo Borsası, dün düşüşe geçti.

ABD ve Asya'daki düşüşler, Avrupa'ya da yansıdı. Çok küçülen dünyada, bizim borsamızın da bu gelişmelerden etkilenmemesi düşünülemez. Önceki gün biraz ‘‘sanal'' da olsa, hızlı yükselen İMKB, dün sabah dünya borsalarındaki gelişmelerin etkisiyle satışlarla açıldı. Seans içinde yaşanan küçük çaplı toparlanmalara karşın satışlar ağır bastı ve birinci seans sonunda hisseler yüzde 1.5 oranında kayıpla kapandı.

İlk seansı global dalgalanmaların etkisiyle düşüşle kapatan İMKB'yi ikinci seansta ise İncirlik bombası, daha doğrusu Körfez korkusu sardı. Körfez krizi ile ilgili olarak dün öğleden sonra Ankara'dan gelen İncirlik haberleri, özellikle hisse senedi yatırımcılarını korkuttu.

Borsa endeksi, 2 bin 523 puandan başladığı ikinci seansın ilk yarım saatinde, alımlarla 2 bin 560 puana kadar çıktı. Ancak ardından İncirlik Üssü'nde alarm verildiği ve üsse giriş-çıkışların durdurulduğuna ilişkin ABD Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamalar üzerine düşüşe geçti. Elçilik, kapanışa doğru, Irak füze saldırısının doğrulanmadığı için alarm durumunun kaldırıldığını açıklaması ile borsa tekrar toparlanmaya başladı. Fakat bu toparlanma yatırımcıların günü zararla kapanmasını önleyemedi.

Uzmanlar, Avrupa ve ABD'de fazla nakiti bulunan yatırımcıların yatırım yapmak istemelerine karşın gelişmekte olan ülkelerle ilgili olumsuzluklardan endişelendiklerine dikkat çekiyorlar. Bu endişeler nedeniyle dünya borsalarında da dalgalanmaların bir süre daha devam etmesi bekleniyor.

DOLARA MÜDAHALE

Körfez'deki hareketlilik uluslararası piyasalarda doların da önemli para birimleri karşısından yükselmesine yolaçtı.

Avrupa borsalarında önceki gün 1.69 mark seviyisende oluşan ABD Doları, dün aynı borsalarda 1.70 markı da aşarak, 1.71 markın üzerinde işlem gördü. Dolar, dış borsalarda Euro karşısında da değer kazandı.

Bizim döviz interbankında ise Türk Lirası ihtiyacı nedeniyle bankaların satış yapmaları, sabah saatlerinde doların Türk Lirası karşısında düşük seyretmesine yolçatı. Hatta bu düşüklükten rahatsız olan Merkez Bankası günlük devalüasyonu tutturmak için döviz interbankına girerek, alım yaptı. Merkez Bankası'nın dün yaklaşık 100 milyon dolarlık alım yaptığı tahmin ediliyor. Fakat öğleden sonra paritedeki gelişmeler üzerine dolar, 330 bin liradan 332 bin liraya kadar yükseldi.

Greenspan: Kamu parası borsada kullanılmasın

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Alan Greenspan, dün özellikle Batılı ülke borsalarında merakla beklenen açıklamasında, Clinton yönetiminin sosyal güvenliği iyileştirmek amacıyla kamu parasının bir kısmını hisse senedi piyasasına yatırma planına karşı olduğunu söyledi.

Greenspan'ın Senato Bütçe Komitesine yapacağı ve beklentilerin aksine ABD para politikasına değinmediği konuşmasının önceden edinilen metnine göre, ABD hükümetini, doğru tahminde bulunmanın güçlükleri dolayısıyla yüksek bütçe fazlası veren projeksiyonlara itibar etmemesine karşı uyardı.

Senatodaki konuşma metninde Greenspan, ‘‘Hükümetin önerdiği gibi sosyal güvenlik yatırım fonlarının bir kısmının hisse senedi piyasasında kullanılması, sermaye piyasalarımızın ve dolayısıyla ekonomimizin etkinliğini riske sokacaktır'' dedi.