Hayri Çetinkaya: Borsa çılgınlığı devam edecek mi?

Hayri ÇETİNKAYA

Borsa son iki ayda füze gibi fırladı ve geçen hafta ortalarında 20 bin puana dayandı. Bu seviyeden gelen kár amaçlı ve kredili satışların etkisiyle 17 bin puana kadar geriledi.

Daha öncesine gitmeye gerek yok. Daha geçen kasım sonunda endeks 8 bin puan civarındaydı. 29 Kasım'da 81 bin 104 puandan kapanan İMKB 100 endeksi, geçen haftayı 17 bin 257 puandan tamamladı. Sadece endeks bazında son iki aylık artış oranı yüzde 113'ü buluyor.

Borsa ay başından bu yana da yüzde 13.4 oranında prim yaptı. Endeksin hafta ortasında ulaştığı 20 bin puanlı seviyeleri dikkate alındığında, borsanın getiri oranı çok daha büyük rakamlara ulaşıyor.

Bu artış oranları tamamen İMKB 100 endeksine göredir. Aynı dönemde, hisse bazında yüzde 400-500, hatta yüzde 600 oranında prim yapanlar var.

Peki borsada bu yaşananlara bir anlam verebiliyor musunuz?

Yıllık bono ve mevduat getirilerinin yüzde 35-40'lara indiği dikkate alınırsa, çok kısa sürede gerçekleşen bu büyük oranlı rakamlar, yatırımcıyı şaşkına çevirmiş durumda. Bir taraftan artık çok yükseldi deyip elindeki hisseleri satarken, ertesi gün yükselişin devam ettiğini görüp, aynı hisseyi biraz daha yüksek fiyattan alabiliyor.

GARİP FİYATLAR

Bu zincirleme işlemler sırasında, hiç bir zaman ödenen fiyatların yarısını bile etmeyecek şirket hisselerine öylesine garip, hatta saçma fiyatlar ödeniyor ki, bunun nedenini anlamak zor.

Hafta içinde bir okurumuz telefonda, borsa 20 binlerin üzerine çıktığı sırada, aldığı hisse senedinin fiyatının son iki günde çok hızlı düştüğünü ve bu durumda ne yapması gerektiğini soruyordu. Ayrıca bizden, kısa zamanda çok kazandırabilecek bir hisse varsa, onun da adını vermemizi istiyordu.

Ekonomide son iki ayda öyle büyük bir patlamadan söz etmek mümkün değil. Kapasite kullanımlarındaki küçük artışlar dikkate alınarak belki küçük hareketlenme olduğu söylenebilir. Ancak yaşanan global kriz ve ardından vuran deprem felaketinin de etkisiyle şirket bilançolarında 1999 sonu itibariyle çok parlak sonuçlar beklenmiyor.

Okurumuzun hissesini aldığı şirket ise ekonomik daralmanın yolaçtığı sıkıntıların yanısıra özel sorunları bulunan bir kurum olarak biliniyor. Söz konusu şirket, zararda ve önümüzdeki dönemde de, ekonomi düzelse de, kısa sürede kára geçebilecek bir durumda değil. Bu şirket, zararda olmasına karşın bu şirketin hisseleri de, borsada son iki ayda yaşanan çılgınlığa ayak uydurarak fiyatı da, 3'e,4'e katlanmış. Okurumuz, söz konusu şirket hakkında herhangi bir bilgisi olmadığını belirtiyor. Hisseyi ise çevresinden birilerinin yönlendirmesi ile almış.

KUMARIN SONU HÜSRAN

Borsada önümüzdeki dönemde, anlatılanlara benzer örnekler artabilir. Bu yüzden özellikle mevcut bilgileri ile borsada seçim yapamayan küçük yatırımcıların, ezbere alım yapmamalarını öneriyoruz. Çünkü fiyatların çok şişkin hale geldiği borsada rastgele yapılacak alımların kumar oynamaktan pek farkı kalmaz. Kumarın sonucunun hüsran olduğu ise biliniyor.

Peki küçük yatırımcılar ne yapacak?

Çok fazla seçenekleri bulunduğu söylenemez. Borsa hálá rakipsiz. Ancak bundan sonrası biraz profesyonellerin işi. Bu yüzden, küçük yatırımcıya, banka ve aracı kurumların uzmanlarınca hazırladığı portföylerden oluşan fonlarını önerebiliriz. Fonlar da yok satıyor. Fakat pek çoğu yoğun talep nedeniyle portföyleri büyütme çalışmalarını bitirmek üzere. Önümüzdeki günlerde daha kolay bulunabilecek.

Ayrıca yeni halka arzlar önerilebilir. Keza yeni halka arzlardan orta ve uzun vadeli yapılacak alımlardan zararlı çıkmazsınız.

İMKB'de halen hisseleri işlem gören bazı şirketlerin ikincil halka arza hazırlandıkları haberleri de geliyor. Yeni ve ikincil halka arzlarla borsada halen ağır basan talep tarafı da dengelenmiş olacak. Evet borsa hálá rakipsiz. Ama siz yine de çılgınlık yapmayın.