Hakan Durgun

DİŞ ve ağız bakımında diş fırçası, diş ipi ve diş arası fırçası kullanılması gereken üç aparatlardır. Dişlerimize bakmanın en etkili yolu şüphesiz doğru şekilde dişleri fırçalamaktır. Değişik diş fırçalama yöntemleri olmakla beraber en çok kabul gören diş fırçalama şeklini tarif etmekte yarar görüyorum.

Ağız makul düzeyde açılarak diş fırçası 45 derece açıyla dişle diş eti sınırına yerleştirilir. Diş etinden dişe doğru süpürme hareketi yapılır. Her diş için bu hareket 4-5 kez tekrarlanır. Her çene dişleri ayrı temizlenir. Alt çene için aşağıdan yukarıya, üst çene içinse yukardan aşağı olacak şekilde dişin ön yüzeyi temizlenir. Dişlerin dile bakan arka yüzeyleri de aynı yöntemle fırçalanır. Daha sonra dişlerin çiğneme yüzeylerine fırça yerleştirilir. İleri geri hareketlerle dişlerin birbirine bakan üst çiğneme yüzeyleri temizlenir.
Dişlerin fırçalanması yaklaşık üç dakika sürmesi gerekir. Dişlerin temizliği bittikten sonra dil de mutlaka fırçalanmalıdır. Dil arkadan öne doğru fırçalanır. Dilin temizlenmesi yüzeyindeki girintilere yerleşmiş olan bakterilerin yarattığı kötü kokunun ortadan kalkmasına büyük oranda yardımcı olur. Fırçaya leblebi büyüklüğünde diş macunu sürülmesi yeterlidir. Diş fırçası ıslatılmamalıdır. Dişler günde 2 defa sabah kahvaltısından sonra ve gece yatmadan önce mutlaka fırçalanmalıdır. Fırçalama doğru şekil ve metotla yapılmaz ise, hem dişler temizlenmez hem de diş etlerinin çekilmesine neden olur.
DİŞ İPİ VE DİŞ ARASI FIRÇASI NEDEN KULLANILMALIDIR?
Diş fırçasının ulaşamayacağı bölgelerin temizlenmesinde diş ipi ve diş arası fırçası kullanmak gerekmektedir. Başka bir deyişle dişeti çizgisinin altında ve bitişik dişler arasındaki sıkı kontak yerlerinde birikmiş olan plak ve gıda artıkları diş ipi ve diş arası fırçası ile ancak çıkarılabilir. Plak birikimi, diş çürüğüne ve diş eti rahatsızlıklarına, yol açabileceğinden, dişlerin diş ipiyle düzenli olarak temizlenmesi tavsiye edilir.
DİŞ ARASI FIRÇALAR NASIL KULLANILMALIDIREğer ağzınızda ortodontik braketler, köprüler, kronlar ve implantlar varsa interdental diş fırçası kullanımı sizin için daha faydalı olacaktır. Bu diş fırçası konik veya silindir şeklindeki çok küçük fırça başına ve ince kıllara sahiptir. İnce kıl yapısı avantajını kullanarak ağızda ulaşılamayan implant ve braketlerin temizliğini yapmak mümkün olur.
Diş arası fırçasının bir adet sapı ve değiştirilebilir iki fırça başlığı vardır. Kıllar eskidiği zaman sadece fırça başlığını değiştirmeniz yeterlidir. Aşırı hassas diş ve diş etlerine sahip hastalar için tasarlanmış yumuşak fırça başlığı ve yolculukta diş aralarını temizlemenize olanak sağlayan küçük boyutlu kompak interdental diş fırçası (yolculuk kabı vardır) seçenekleri de mevcuttur.

Hangi tip diş fırçasını kullanmak gerekir

Piyasadaki mevcut modellerin çokluğu seçim yapmanızı zorlaştırır. Ancak bazı kriterlere dikkat etmek fırça seçiminde kolaylık sağlayabilir. Ağzınızın ulaşılması zor yüzeylerine erişmenize yardımcı olacak şekilde tasarlanmış küçük fırça başlığına sahip ve diş etlerinizi zedelemeyecek şekilde yumuşak ve yuvarlatılmış kıllı diş fırçalarını tercih etmek gerekir.

BİLİNÇLİ sedasyon yöntemini kullanarak diş hekimi fobisini yenebilmek mümkündür. Sedasyon, aşırı dental ve enjeksiyon fobisi olan yetişkinlerde, iletişim kurulamayan veya diş hekimi korkusunu yenemeyen çocuklarda genel anestezi uzmanı tarafından tüm dünyada başarıyla uygulanan alternatif anestezi şeklidir.
Bilinçli sedasyon yaşamsal fonksiyonların devam ettiği, hava yolunun açık olduğu, fiziksel hareket ve komutlara hastanın cevap verdiği, tedavi sonrası ise yapılan müdahaleleri büyük oranda anımsamadığı, bilincin gerektiği kadar baskılandığı derin uyku halidir. Başka bir deyişle ilaçlarla (genellikle damar yoluyla) kişi bilincinin azaltılması işlemidir. Genel anesteziye göre önemli farklılıkları ve avantajları vardır.
Sedasyonda amaç korku, endişe ve anksiyete durumunu yenmek, bu duygularının doğuracağı olumsuz psikolojiyi engellemek, tedavi sırasında yaşananların unutulmasını (amnezi) sağlamaktır.
Sedasyon halinde hasta hareketlerini kontrol edebilir. Hekim tarafından verilen komutların uygulamasında sorunlarla karşılaşılmaz. Hekim ağzını aç dediğin de hasta bu hareketi kolaylıkla algılayıp uygular.
Yedi yaş altı çocuklarda ilaç sevdiği bir meyve suyunun içine katılabilir. Erişkin hastalarda ise damar yolu açılır. İlaç gerektiği kadar damardan verilir. On dakikalık bir zaman diliminde ilaç etkisini gösterir. Hastanın operasyon öncesi beş saat aç kalması gerekir.

Bunun avantajları şunlardır:
Hasta açısından konforlu ve güvenli bir ortam sağlar. Korku duygusunu ortadan kaldırır.
Hastanın ağrıyı hissetmesinin önüne geçilir.
Hastanın tedirginliği olmadığı için hekime rahat çalışma ortamı sağlar.
Diş hekimi korkusu olan çocukların belleklerinde doğabilecek kötü izlenim ve travmaların oluşmasını engeller.
Kalp ve tansiyon hastalarında uygulanabilir.
Genel anestezi yöntemiyle karşılaştırıldığında önemli avantajları vardır.
Tedavi sonrası hastaların son derece rahat oldukları herhangi bir ağrı hissetmedikleri gözlemlenmiştir.

DİŞ implantı çekilmiş olan diş ve dişlerin yerine yerleştirilen titanyum materyalinden üretilmiş yapay bir diş kökü. Geçmişte hayal bile edilemeyen “diş ekme” günümüzde tartışmasız olarak köprü (sağlam dişler küçültülerek yapılan protez) ve hareketli (takılıp çıkarılabilen damak tarzı) protezlerin en iyi alternatifi olmuştur. İmplant tedavisinden sonra, doğal dişlere fonksiyon ve estetik açıdan en yakın protezin yapılabilmesi mümkündür.
Şimdi, bu konuda yaygın olarak merak edilen bazı sorulara yer verelim:

Neden implant?

İmplant, sağlam ve güvenilir bir uygulamadır. Takılıp çıkarılan hareketli protez kullanan kişilerin özgüvenini kaybettiği, sosyal hayatlarında olumsuzluklar yaşadığı bir gerçektir. İmplant tedavisinden sonra yaşam kalitesi artar. kişi özgüvenini tekrar kazanır İmplant tedavisi ile hareketli protezlerin doğurduğu sıkıntılar son bulur. Takılıp çıkarılabilen hareketli protezlere göre kendi dişiniz gibi algılanır. Estetik tatmin edici boyuttadır. Kişi daha mutlu bir sosyal yaşama kavuşur. Köprü yaparken eksik dişin yanındaki sağlam dişlerin yontulup küçültülmesine gerek kalmaz. İmplant uygulaması sayesinde çekilen diş bölgesinde kemiğin erimesi engellenir, çene kemiği korunmuş olur. İmplant tedavisi ile kaybedilen doğal dişlerinizin fonksiyonunu ve estetik görünümünü en iyi şekilde yeniden sağlamak mümkündür.

Hangi durumlarda avantaj sağlar?

Alt çenede tamamen dişlerini kaybedip hareketli damak protezi kullanan hastalar kemiğin erimesi nedeniyle gıdaları çiğnenmekte sorunlar yaşamakta ve sürekli vuruktan şikâyetçi olmaktadırlar. İmplant uygulaması bu şikâyetleri ortadan kaldırır. Dilin hareketiyle bile oynayan alt protez artık hareketsiz stabil duruma getirilir. Yaşam kaliteniz artar. Sıkıntıyla geçen yıllarınıza son verir.
Ayrıca sağlam dişinizin küçültülüp köprü yapılmasına gerek kalmaz. Sağlam dişleriniz yontulmadan eksik olan dişiniz tamamlanır. Diş çekilen bölgeye implant uygulandığında kemikte erime olmayacağı için daha iyi estetik sağlanır. Dudaklarda çökme olmaz. Yüzünüzdeki genç görünüm tekrar geri gelir.

Implant kanser riski yaratır mı?

Literatürde implantların kansere neden olabileceğine dair hiç bulguya rastlanmamıştır.

Her yaşta uygulanabilir mi?

Genel sağlık durumu iyi olduğu sürece üst yaş limiti yoktur. Lakin kemik gelişimi tamamlanmamış genç hastalara(18 yaş altı genellikle baz alınır) implant yapılması tercih edilmeyebilir.18 yaş üstünde koşulları uygun her kişiye implant uygulanabilir. İmplant 80 yaşında elmayı ısırmanın mutluluğunu yaşatır.

Çene kemiği zayıfsa uygulanır mı?

Çene kemiğini kalınlaştırmak için kullanılan değişik materyaller (sentetik kemik tozları vb.) ve cerrahi metotlar vardır. Şayet İmplant yerleştirilecek bölgede çene kemiğinizin zayıf ise bu kısımlara sentetik kemik greftleri yığılır. Bu yapay kemik zerrecikleri 3-6 ay içinde gerçek yapıda kemiğe dönüşür. Ayrıca ağzın başka bir bölgesinden alınacak kemik parçası implant yapılacak çene bölgesine yapıştırılarak kemik güçlendirilebilir.

Hangi tip ve yapıda implant kullanılmalı?

Değişik marka ve farklı dizaynda implantlar mevcuttur. Tabi ki klinik takipleri uzun süreli olan implant markaları tercih edilmelidir. Hastanın ağzına hangi tip ve yapıda implantın kullanılacağına hekim karar verir.