Türkiye’de 480 bin 300 modern köle var

Kerime Özbakar, Muğla’da atık su istasyonundaki kuyuda altı iş arkadaşıyla birlikte zehirlenerek ölen eşinin bilirkişi raporunda tali kusurlu bulunmasına da isyan ediyor.

“Eşimi o kuyuya indiriyor, elleriyle pisliği temizletiyorlardı. Acımasızlık, zalimlik bu. İlkel çağlarda bile böyle bir şey yok” diyor.

Maalesef  çalışma hayatında ilkel çağlardan pek de uzak değiliz.

İsmail Saymaz’ın haberinin hemen altında yer alan kutucuktaki rakam da bunu kanıtlıyor zaten.

Haziran ayında iş kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısı 164.

Günde ortalama 5 kişinin hayatını iş kazasında kaybetmesi bu çağda ilkellik değilse nedir?

Öte yandan Kerime Özbakar’ın ilkel çağlara atıfta bulunması “zamanı gelince kullanırım” düşüncesiyle bir kenarda tuttuğum 2016 Küresel Kölelik Endeksi’ni aklıma getirdi.

Birleşmiş Milletler’in “İnsan Kaçakçılığı’na Karşı İşbiliği Eylemi” sitesinde (www.un-act.org) yer alan endekse göre dünyada bugün “modern köle” sayılabilecek 45.8 milyon insan var.

Bu rekor sayıda, 2015-2016 yılları arasında 60 milyon üzerinde insanın savaş, iç çatışma gibi nedenlerle yerlerinden yurtlarından olmalarının payı büyük.

ZORLA ÇALIŞTIRMA, ZORLA EVLİLİK

İnsan kaçakçılığının yanı sıra, zorla çalıştırma, zorla evlilik, çocuk işçiliği “Modern Kölelik” kavramına dahil.

2016 yılında modern köleliğe pek çok sanayi kolunda rastlamak mümkün.

Tayland’daki balıkçılık, Özbekistan ve Türkmenistan’da pamuk, Katar’da inşaat sektörlerinde örneğin sıklıkla modern köleliğe rastlanıyor.

Walk Free Foundation (Özgür Yürü Vakfı) tarafından, Gallup Araştırma işbirliğiyle gerçekleştirilen 2016 Küresel Kölelik Endeksi için 53 dilde 42 bin kişiyle konuşulmuş.

Söz konusu endekste Türkiye 167 ülke arasında 480 bin 300 modern köle ile 14. sırada.

Birinci sırada 18 milyon 354 bin 700 modern köle ile Hindistan, ikinci sırada ise 3 milyon 388 bin 400 modern köle ile Çin geliyor.

Hindistan ve Çin ile birlikte Pakistan, Bangladeş, Özbekistan, Kuzey Kore, Rusya, Kongo, Endonezya ilk 10 ülke arasında.

Peşlerinden Mısır, Myanmar, İran ve Türkiye geliyor.

TÜRKİYE’DE REKOR ARTIŞ

Türkiye açısından ilginç bir nokta şu:

2013 yılı endeksinde modern köle sayısı 130 bin.

Sadece üç yıl zarfında bu sayı neredeyse 4 katına ulaşmış.

Bunun en büyük nedeni kuşkusuz 3,5 milyon Suriyeli göçmene bağlı olarak artış gösteren kayıt dışı ve çocuk işçiliği, küçük yaşta evlilikler gibi şeyler.

Özgür Yürü Vakfı’nın kurucusu Andrew Forrest’in endeksin önsözünde belirttiği gibi, hızlı ekonomik büyüme modern kölelikle yakından ilintili.

En hızlı büyüyen Çin ve Hindistan’ın listenin en başında yer almaları tesadüf değil.

Dolayısıyla ekonomik büyüme peşindeki hükümetlerin ve özel sektörün çağımızın yüz kızartıcı gerçeğinde sorumlulukları büyük.

Nitekim Modern Kölelik Endeksi’nde 72. sırada olan Amerika Birleşik Devletleri 2016 yılında köle işçiliğiyle üretilen malların ithalatını yasaklamış.

Endekste 127. sırada olan İngiltere ise 2015 yılında Modern Kölelik Yasası’yla, cirosu 36 milyon poundun üzerinde olan yaklaşık 17 bin İngiliz şirketine, tedarik zincirlerinde “köle işçiliği” olmadığına ilişkin beyanatlarını şart koşmuş.

Verilere göre, modern köleliğin giderek arttığı Türkiye’de hükümetin nasıl önlemler planladığını öğrenebilseydik ne iyi olurdu.