Pahalı elektrik, Çin'i Eti Krom'dan soğuttu

Kendisiyle mayıs ayında İstanbul'da yapılan ‘‘Forum-İstanbul Hedef 2023’’ toplantısında, bir öğle yemeği sırasında tanışmış, sohbet etmiştim.

Yemeğin ortasında telaşla ayağa fırlayıp gitmeden önce, bana bir Çin şirketinin, özelleştirilmesine karar verilen Eti Krom ile ilgili olduğunu söylemişti.

Yılda 40 ila 50 milyar dolar arasında yabancı sermaye çeken Çin'in Türkiye'de yatırım yapacak olması bana ilginç gelmişti.

Liang Wentao'nun söylediklerini aklımın bir köşesine not ettim.

Geçenlerde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Eti Krom'un özelleştirilmesi için ihale açılacağını duyurunca Wentao'yu aradım.

‘‘Eti Krom ile ilgilenen şirket ihaleye katılıyor mu’’ diye sordum.

Katılmayacakmış.

Liang Wentao'nun söylediklerini aktarıyorum.

‘‘Çin'in en büyük paslanmaz çelik üreten şirketi (adını vermek istemedi) bir süreden beri Eti Krom ile ilgileniyordu. Ancak işi biraz araştırınca karşısına çıkan rakamlar gözünü korkuttu.’’

Çinlileri en fazla korkutan şey elektriğin pahalılığı.

Kilovatının 9 sent olduğunu keşfedince yelkenleri suya indirmişler.

Bir de kromu zengileştirmek yani ferrokrom elde etmek için gerekli hammadde de oldukça pahalıya geliyormuş.

Wentao ‘‘Elektriğin kilovatı normalde 4 ila 5 sent olmalı. 1 sent hatta altına düştüğü yerler de var. Ama Türkiye'de inanılmaz pahalı’’ diyor.

Çinliler, ayrıca yılda 150 bin ton krom madeni ve ferrokrom üretim kapasitesi olan Eti Krom'un, kapasitenin yüzde 60'ına bile ulaşamadığını öğrenince şaşırmışlar.

Wentao ‘‘Kuşkularını gideremedim’’ diyor.

Sonuçta Çinliler gelmiyor.

Peki Eti Krom ile ilgilenen başka hangi şirketler var?

Birkaç kişiyle konuşunca ilginç bazı şeyler çıktı ortaya.

Meğer Eti Krom ile nicedir Glencor adındaki bir Amerikan şirketi ilgileniyormuş.

İlgilenen başka bir şirket de Kazaklar'ın EuroAsia Şirketi.

Eti Krom ihalesine EuroAsia ile Glencor'un birlikte girebilecekleri iddialar arasında.

Ancak yine iddialara göre, Glencor ihaleyi kazandığı takdirde burada yatırım yapmayacak.

Eti Krom ile birlikte sahip olacağı Kef Dağı'ndaki krom yataklarından çıkarttığı kromu alıp götürecek.

Yani elektriğin pahalı olması burada üretim yapmayacağı için onu pek de fazla ilgilendirmiyor.

Arjantin ve Brezilya'da özelleştirmeden aldığı madenleri orada işlememiş ve alıp

götürmüş.

Almanların önde gelen çelik şirketlerinden Thyssen de Eti Krom'a sıcak bakanlardan. Ancak yüksek elektrik fiyatının onun da gözünü korkutacağı söyleniyor.

Eti Krom'un ihalesine katılma süresi eylül ayına kadar.

Bakalım ihaleyi kim kazanacak?..

GAP'a AB'den 500 milyon Euro hibe yok

GAP Başkanı Olcay Ünver'in AKP Hükümeti tarafından görevinden uzaklaştırıldığını yazdığım gün ‘‘GAP'a Avrupa Birliği'nden yılda 500 milyon Euro hibe’’ diye bir haber.

AB Komisyonu Türkiye temsilcisi Büyükelçi Hans Jörg Kretschmer Diyarbakır ziyareti sırasında böyle bir paradan söz etmiş.

Bu inanılmaz bir meblağ.

Ankara'da Avrupa Komisyonu Temsilciliği’ni aradığımda böyle bir yardımın söz konusu bile olmadığı ortaya çıktı.

Doğrusunu isterseniz AB yardımları meselesi biraz karışık.

2001 yılında onaylanan ve 5 yıllık bir süreyi kapsayan zaman diliminde Türkiye'nin GAP için alacağı yardım 47 milyon Euro.

2004 yılı için Türkiye'ye ayrılan miktar 250 milyon Euro, 2005 yılı için 300 milyon Euro ve 2006 yılı için 500 milyon Euro olarak belirlenmiş durumda.

AB bu yardım için 10 alan belirlemiş.

Bunlardan bir tanesi de bölgelerarası farklılıkları

gidermek. GAP'a yardım bu maddeye dahil.

Her neyse, büyük bir olasılıkla Büyükelçi Kretschmer, AB yardımının 500 milyon

Euro'ya kadar çıkacağından söz etmiş ancak yanlış anlaşılmış.

İşin unutulan başka bir boyutu da, bu yardımlar için projelere gerek olduğu. Proje olmadan böyle havadan filan gelen bir para mevzu bahis değil.