Tek ‘mavi’ Şırnak kaldı! Biz nerede yanlış yaptık

İŞİN SIRRI DENETİM VE BİLİNÇLENDİRME

ŞIRNAK Valisi Ali Hamza Pehlivan’a ‘Siz nasıl başardınız? Biz nerede yanlış yaptık?’ diye sordum. Vali Pehlivan “‘Başardınız’ denince insan elbet seviniyor ama aman rehavete kapılmayalım! Başarı ancak tüm ülke maviye döndüğünde mümkün” diyerek mütevazı davranıyor. Ancak illaki 3 haftadır ‘mavi’ kalabilmenin bir sırrı olmalı! Vali Pehlivan il olarak kırmızı alarm seviyesinde olduklarını belirterek, şöyle devam ediyor: “Belki bizim bir artımız, alan hâkimiyetini daha başarılı sağlamış olmamızdır. Örneğin geçen sene, daha pandeminin başlarında kapsamlı bir risk analizi yaparak yola çıktık. Tabiri caizse, ‘yumuşak karnımız’ neresi önce onu tespit ettik.”

SINIR KAPISI KONTROL ALTINDA

“Habur sınır kapısı Türkiye’nin en işlek sınır kapılarından biri. Günde 3 bin üzerinde araç giriş-çıkışı var. O nedenle, sınıra sahra hastanesi kurduk. Gelen araçların dezenfektasyonundan TIR şoförlerinin kontrol testlerine kadar her şey yapıldı, yapılmakta. Ayrıca ‘temassız ticaret’ uygulaması başlattık. Diyelim TIR geliyor, şoför kapıya kadar götürüyor, işlemler yapıldıktan sonra TIR’ı ara noktada bırakıp geri dönüyor. Bir başka şoför gelip, TIR’ı alıp, yola devam ediyor. Böylelikle teması sıfır noktasına indirdik.”

İL GİRİŞ-ÇIKIŞLARI DENETLENİYOR

“İl giriş-çıkışlarımız kontrol atında. 537 bin nüfusumuz var, 520 bin vatandaşımızı sağlık taramasından geçirdik. Bu bize ‘ön alma’ konusunda müthiş bir avantaj sağladı. Diyelim kişinin ateş, öksürük gibi semptomu var. Sadece o kişiyi değil tüm haneyi, gerekirse tüm apartmanı izole ettik. Gerekli durumlarda sokak, cadde, mahalle karantinaları uyguladık. Kurumlar arası işbirliğini önemsedik. Ceza değil, ikna ve bilinçlendirme yoluyla toplumun her kesimini bu mücadeleye ortak ettik. Filyasyon ekiplerimizin yanı sıra mobil ekipler oluşturduk. Denetim kadar bilinçlendirmeye önem verdik! Bu işin ne kadar ciddi olduğunu bıkmadan anlattık, uyardık.”

DÜĞÜN VE TAZİYEYE SON

“Bölgede düğün-taziye geleneği yaygın. 3-4 gün sürer. ‘Uzaktan yapılsın’ dedik. Tabii bu noktada halkın işbirliği çok önemliydi. Elbette aksaklıklar oldu ama büyük ölçüde kurallara uyuldu. Halkımız gerçekten de çok büyük duyarlılık gösterdi. Başta maske takan yoktu, şimdi ise tek tük takmayan var. Geçmişten bu yana terörle mücadelenin devam ettiği de bir iliz. Askeri birliklerimiz fazla. Oraları da muhafazada tutmak önemliydi. Gündemde ‘Maske zorunlu olsun mu olmasın mı?’ tartışmaları varken biz maskeyi çoktan zorunlu kılmıştık. Görevden dönen, izinden gelen personel de birliği ile temas ettirilmedi. 15 bin vatandaşımızı yurtlarımızda ağırladık. 28 gün karantina uyguladığımız zamanlar oldu. ‘Bir hafta denetim yapalım, öteki hafta yapmayalım’ demedik. Her gün yaptık! İllaki çevre illerden gelen gidenler olacaktır. Mutasyonlu virüs tehlikeli ama ‘başardık’ deyip rahatlamak yok. Yola devam.”

KENDİ HALİMİZDE 3. PİKTEYİZ

GAZİ Üniversitesi’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Esin Şenol’a Şırnak’ın başardığını nasıl olup da diğer illerin başaramadığını soruyorum. Türkiye’de genel anlamda bir salgın yönetimi olmadığını söyleyen Prof. Dr. Esin Şenol, “Temel problem bu. Salgını sönümleyecek, yeni vaka, hasta ve ölüm sayılarını azaltacak şekilde salgını yönetemiyoruz maalesef. Her şey kendi halinde. Kendi halimize bırakıldığımız için de ne bulaş azalır, ne de bu kısırdöngüden kurtulabiliriz” diyor.

TÜRKİYE MUTANTI OLABİLİR

Nedir bu salgı yönetimi? İller arası seyahatlerin engellenmesinden denetim ve bilinçlendirmeye kadar birçok konuda eksiklikler olduğunu belirten Prof. Dr. Şenol şöyle devam ediyor: “İnsan hareketliliğini engelleyecek bir şey yapmıyoruz. Yapılan yerlerde de kontrollü ve düzenli değil. Bu nedenle de havuzu bir türlü boşaltamıyoruz. Önümüzdeki süreç maalesef daha sıkıntılı olacak. Şimdi 3. piki yaşıyoruz, hatta 3. pikin zirvesine gitmekteyiz. ‘Vaka sayıları artıyor ama kayıplarımız ve hastaneye yatış artmıyor’ diye düşünmeyin, hepsi doğru orantıyla artmakta. Türkiye’ye özgü bir mutasyondan söz edilebilir mi? Şu an öyle bir tespit de çalışma da yok. Ama kişisel kanaatim yüzde yüz olduğu yönde. Virüsün serbest dolaştığı ülkelerden biriyiz.”

İL BAZLI KARANTİNA UYGULANMALI

İSTANBUL Florence Nightingale Hastanesi’nden enfeksiyon uzmanı Dr. Gökçe İnan, haritanın maviden hızla kırmızı ve turuncuya bürünmesindeki temel nedenlerden birinin, iller arası hareketlilik, ev oturmaları ile taziye ziyaretlerinin artmasından kaynaklı olduğunu söylüyor. Dr. İnan “Bu hafta bana Trabzon’dan hasta geldi. Her bölgede uygulanan kısıtlamalar farklıyken bir ilden diğerine kolayca geçmek sıkıntılı. 5 ile karantina kararı alındı ki bu çok doğru bir uygulama. İl bazlı karantinalar bir nebze çözüm olabilir. Ayrıca ev oturmaları, taziyelerin artması da problem. Elbette acılarını anlıyor ve paylaşıyorum ama saatler süren bu ziyaretler riskli. ‘Akraba akrabaya bulaştırmaz’ gibi davranılıyor. Hastalarıma soruyorum ‘Nereye gittin?’, ‘Anneme’ ya da ‘Komşuma’ diyor. Kapalı, kalabalık bir ortam. Daha fazla virüs yüküne maruz kalıyorsunuz. Bir kere artık şunu kabul edin. Aşılansak da o maske çıkmayacak. Mesafe ve hijyene dikkat edeceğiz. Kapalı ortamlarda fazla kalmayacağız. Hepimiz sıkıldık ama bu kurallara uymazsak süreç daha gürültülü seyredecek” diyor.