Küresel dalgalar durmayacak

Bu rahatlamanın yansıması iç piyasalarda da yaşandı.
Ancak herkes biliyor ki; 2008 yılında başlayan kriz daha doğrusu küresel düzeltme hareketi hala sona ermiş değil. Son yaşanan dalgaların yakın zamanda durulmasını da kimse beklemiyor. Bu dalgalar öyle anlaşılıyor ki; bir süre daha devam edecek. ABD ekonomisinin not indirimi, büyüme sürecine ne zaman gireceği, İtalya, İspanya gibi büyük Avrupa ülkelerinin borç sorunlarının nasıl çözüleceği henüz belli değil. Bunlar belli olmadıkça
küresel ekonominin istikrar kazanması, dalgaların durulması pek mümkün değil.
Öyle anlaşılıyor ki; küresel balonlar hala sönmedi. Hâlâ köpüklerin biraz daha temizlenmesine ihtiyaç var. Bu krizin etkileri daha hafif olabilir miydi, bu tartışmalı ama bir şey açık ki; gelişmiş ülkeler yaşanan küresel krizi iyi yönetemediler. Yönetim hatalarının devam etmesi, küresel anlamda faturanın daha da büyümesine yol açabilir.
FED’in küresel krizle baş etmek için 2 kez uygulamaya koyduğu likidite programının bir yenisinin uygulamaya konup konmayacağı belli olmadı ama faizle ilgili yaptığı açıklama, piyasaları biraz rahatlattı. Ancak piyasalar çok iyi biliyor ki; alınan önlemlerin daha uzun süre devam etmesi beklenemeyeceği gibi, piyasadaki bol likiditenin bir faturası var ve bu faturaya yeni kalemler eklenmeye devam ediyor, daha nihai rakam yazılmadı.
Yani kalıcı bir istikrarın temin edilebilmesi için alınacak daha çok yol var.
Avrupa’daki sıkıntı ise açık; yıllardır verimsizliğini örten Avrupa ekonomisi, kimi ülkede az kimi ülkede daha fazla, bu küresel düzeltme hareketi nedeniyle birikmiş faturayı da ödemek zorunda kaldı. Bunu yaparken, şimdiye kadar görülen liderlik sorunu devam ettiği sürece bence Avrupa’nın ödemesi gereken fatura daha da büyüyecek. Önümüzdeki dalgaların büyük bölümü belki de Avrupa ekonomisinde yaşanacak gel-git’lerden kaynaklanacak.
Özetle; FED’in açıklamaları ile bastırılmış görünen küresel panik havası önümüzdeki dönem ara ara tekrarlanabilir. Doğal olarak Türkiye ekonomisi de bu dalgalardan payını alacaktır.

HÜKÜMETİN YENİ CARİ AÇIK TESPİTİ

Son yaşanan dalga Türkiye ekonomisini, diğer gelişmekte olan ülkelerin çoğundan, hatta krizin kaynağı olan ülkelerden bile daha olumsuz etkiledi. Yani bir süredir görüldüğü gibi Türkiye küresel etkiler konusunda olumsuz bir ayrışma içinde. Bunun en önemli nedeni de Türkiye’nin tehlikeli hale gelen yüksek cari açık rakamları.
Önceki gün Başbakan Tayyip Erdoğan Başkanlığında toplanan ekonomi zirvesinden sonra yapılan açıklama, bence Hükümetin cari açık konusunda şimdiye kadar yaptığı en gerçekçi açıklama idi. Bence bu çok önemli bir adım...
Başka bir deyişle; Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamalardan beklediğimiz “retorik değişikliği” Hükümetten geldi. “Küresel gelişmelerin ülkemize yansımasında rol oynayan en önemli unsurlardan birisi son iki yıllık dönemde cari işlemler açığında yaşanan yükselmedir” ibaresinin yer aldığı açıklamada, cari işlemler açığındaki artışın konjonktürel ve yapısal nedenleri bulunduğu, uygulanmakta olan para ve maliye politikaları ile makro ihtiyati düzenlemeler sonucunda cari  işlemler açığının konjonktürel kaynaklarının önemli ölçüde dengelendiği belirtildi.Önümüzdeki dönemde cari işlemler açığına kalıcı olarak çözüm getirecek yapısal düzenlemelerin süratle uygulamaya konulmasına odaklanılacağı da belirtilerek, orta vadeli program (OVP) ile detayları çizilecek tedbirler sıralandı.
Bu tedbirlerin yeterli olmayacağı, daha spesifik tedbirlere ihtiyaç olduğu kesin. Ancak bence Hükümetin hem yeni cari açık tespiti, hem de önlem arayışına ciddi olarak yaklaşmaya başlaması, ekonomi yönetiminde son dönemdeki en önemli gelişmelerden biri olabilir. Unutmayalım ki sadece parasal tedbirlerle ekonomilerin istikrara kavuşması mümkün değil. Bunun en çarpıcı örneğini ABD ve Avrupa ekonomisindeki son kriz yönetiminde gördük...